Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ужо сёньня: гадавіна расстрэлу Максіма Гарэцкага


Максім Гарэцкі
Максім Гарэцкі

Падзеі 10 лютага ў беларускай і сусьветнай гісторыі.

Дата дня

10 лютага 1938 году быў расстраляны беларускі пісьменьнік Максім Гарэцкі.

Аўтар «Руні», «Камароўскай кронікі» і «Дзьвюх душ», слоўнікаў і кніг пра гісторыю беларускай літаратуры, трапіў пад крытыку ў савецкім друку ў 1929 годзе, быў арыштаваны 19 ліпеня 1930 году нібы за прыналежнасьць да «Саюзу вызваленьня Беларусі». У 1931 годзе быў асуджаны на ссылку на 5 год у Вятку. Ад 1935 году працаваў у Кіраве (былой Пясочні Калускай вобласьці) школьным настаўнікам расейскай мовы і літаратуры. У 1937 годзе зноў быў арыштаваны, а затым расстраляны па прысудзе «тройкі» НКУС (гэта значыць — завочна, без пратаколу і практычна без суду).

Яму было 44 гады. Жонцы паведамілі больш як праз год, што ён памёр ад кровазьліцьця ў мозг. Рэабілітаваны ў 1957 годзе, але сапраўдныя факты пра расстрэл былі апублікаваныя толькі ў 1992-м.

500 найлепшых кніг за 500 гадоў

Таксама ў гэты дзень

1921 — у складзе Наркамату асьветы БССР стварылі Навукова-тэрміналягічную камісію, каб распрацоўваць тэрміналёгію на беларускай мове.

1940 — адбыўся першы этап дэпартацыі насельніцтва з Заходняй Беларусі. 50 тысяч чалавек вывезьлі ў Сыбір і Казахстан.

1962 — адзін з найбольш славутых абменаў шпіёнамі паміж ЗША і СССР: зьбіты над СССР у 1961-м пілёт амэрыканскага шпіёнскага самалёта U2 Фрэнсыс Гэры Паўэрс быў абменены на савецкага шпіёна Вільяма Фішара, якога ў 1957-м амэрыканцы засудзілі былі на 30 гадоў турмы. Гісторыя лягла ў аснову сцэнароў мастацкіх фільмаў «Мёртвы сэзон» (СССР, 1968) і «Мост шпіёнаў» (ЗША, 2015).

2005 — КНДР заявіла аб стварэньні ядзернай зброі.

У гэты дзень нарадзіліся

1868 — Карусь Каганец, беларускі пісьменьнік, мастак, графік, скульптар і мовазнавец.

1883 — Станіслаў Булак-Балаховіч, вайсковец і палітычны дзяяч.

Станіслаў Булак-Балаховіч
Станіслаў Булак-Балаховіч

1890 — Барыс Пастарнак, расейскі паэт і пісьменьнік, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры 1958 году.

1898 — Бэртальт Брэхт, нямецкі пісьменьнік.

1903 — Вінцэнт Жук-Грышкевіч, беларускі грамадзка-палітычны дзяяч, старшыня Рады Беларускай Народнай Рэспублікі.

1943 — Міхась Тычына, беларускі літаратуразнаўца.

У памяці

1837 — Аляксандар Пушкін, расейскі паэт і пісьменьнік.

1891 — Соф’я Кавалеўская — матэматык беларускага паходжаньня.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG