Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Экспэрты ў абарону Курапатаў» выставілі свае ўмовы Лукашэнку


Шэсьце на «Дзяды» у Курапатах, 2017 год
Шэсьце на «Дзяды» у Курапатах, 2017 год

Грамадзкая ініцыятыва «Экспэрты ў абарону Курапатаў» прыняла заяву ў сувязі з выказваньнямі Аляксандра Лукашэнкі наконт мэмарыялізацыі ўрочышча. Тэкст надрукаваны ў газэце «Новы час».

У часе сустрэчы 10 красавіка з журналістамі дзяржаўных СМІ Аляксандар Лукашэнка загадаў апэратыўна прывесьці ў парадак Курапаты і паставіць там просты помнік — капліцу ці яшчэ нешта. «Мэмарыялаў ня трэба», — сказаў ён.

Аўтары заявы лічаць, што пасьпешлівасьць і адміністраваньне не спрыяюць справе ўшанаваньня памяці ахвяраў масавых рэпрэсій савецкага таталітарызму.

«Гэтае месца нагадвае, што, адрозна ад дэмакратыі зь яе цярпімасьцю, павагай да правоў і свабоды чалавека, дыктатура трымаецца на бяспраўі чалавека, на гвалце — у тым ліку палітычным, эканамічным і фізычным», — гаворыцца ў заяве.

Таксама адзначаецца, што цягам 30 гадоў ушанаваньне, упарадкаваньне і ахова Курапатаў адбываліся сіламі прадстаўнікоў беларускага грамадзтва, прычым, ня толькі без дапамогі дзяржаўных органаў, але і насуперак іх намаганьням прынізіць значэньне і статус памятнага месца.

Дзякуючы актывістам там паўстаў Народны мэмарыял, пішуць аўтары заявы, і гэта дае падставы патрабаваць ад дзяржавы ня толькі выкананьня яе канстытуцыйнага абавязку ахоўваць помнік, але і прызнаць прыярытэт грамадзкай думкі ва ўсіх пытаньнях, зьвязаных зь дзейнасьцю на тэрыторыі ўрочышча і вакол яго.

Ушанаваньне памяці расстраляных у Курапатах
Ушанаваньне памяці расстраляных у Курапатах

Тры праблемы Курапатаў

Аўтары заявы таксама зазначаюць аб праблемах Курапатаў, якія трэба вырашыць.

Найперш гаворка пра пашырэньне ахоўнай зоны мэмарыялу, якую дзяржаўныя органы паступова звужаюць і якая страціла сваю першапачатковую цэласнасьць. Па-другое, неабходна вырашыць экалягічныя праблемы, якія паўсталі перад Народным мэмарыялам, аточаным напружанымі аўтамагістралямі — МКАД і шашой Заслаўе — Калодзішчы. Па-трэцяе, забясьпечыць правядзеньне міжнароднага адкрытага конкурсу на лепшы праект мэмарыялізацыі гэтага месца.

На думку аўтараў заявы, супраца грамадзтва і ўладаў па Курапатах магчымая пры выкананьні шэрагу ўмоваў з боку дзяржавы. Сярод іх:

  • адмовіцца ад палітычных рэпрэсіяў,
  • адкрыць усе зьвязаныя з рэпрэсіямі архівы, у тым ліку спэцслужбаў,
  • вярнуць ахоўную зону Курапатаў да стану 2003 году.

Аўтары заявы нагадваюць, што прынцыпы мэмарыялізацыі Курапатаў былі сфармуляваныя грамадзкасьцю яшчэ 25 сакавіка 2002 году. Актывісты лічаць, што выкананьне тых умоваў стала б істотным крокам для грамадзянскага паразуменьня ў краіне.

Заяву падпісалі старшыня Беларускай асацыяцыі ахвяраў палітычных рэпрэсій Зінаіда Тарасевіч, культуроляг Вацлаў Арэшка, археоляг Валянціна Вяргей, мовазнаўца Вінцук Вячорка, мастакі Генадзь Драздоў і Аляксей Марачкін, музыкі Аляксей Галіч і Зьміцер Захарэвіч, музыказнаўца Алена Кісялёва, грамадзкая дзяячка Валянціна Сьвяцкая, журналіст Марат Гаравы.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG