Тысячы чалавек бязь вестак зьніклі ў спэцыяльных паселішчах на поўначы Расеі, куды адпраўлялі жыць раскулачаных сялян у пачатку 1930-х гадоў.
Кінакрытык Тарас Тарналіцкі паглядзеў фільм дома ў рэжысэра стужкі Ўладзімера Янкоўскага. Кажа, «няма такога, што вось мы былі пад Расеяй і гэта было добра, ёсьць крытычны погляд на той час, але не сказаць, каб жорсткі».
Разам з горадам затопяць каля чатырох тысяч пячор і вакольныя вёскі, усяго 199 паселішчаў.
Прапануем кароткі агляд найбольш істотных падзей і фактаў, зьвязаных зь крывавым паходам аддзелу Ромуальда Райса «Бурага» па Беласточчыне ў 1946 годзе, і пазьнейшымі іх ацэнкамі.
Ватыкан адкрые для навукоўцаў архівы з пэрыяду пантыфікату Пія ХІІ, які прыйшоўся на Другую сусьветную вайну. Сама цырымонія адкрыцьця архіваў пэрыяду ад 1939 па 1958 гг. заплянаваная на 2 сакавіка.
У Менску на вуліцы Стэфаніі Станюты паставілі помнік аднаму з заснавальнікаў «Дана холдынг» сэрбскаму бізнэсоўцу Срэтэну Карычу.
Філёлягі Вінцук Вячорка і Сяргей Шупа выступілі з даволі катэгарычнай прапановай да беларусаў адмовіцца ад ужываньня тэрміна «Летува». Мяркую, чытачам цікава будзе паслухаць і чалавека, які мае гістарычную адукацыю і займаецца гэтай тэмай.
Барбара Паляшук жыве ў Гайнаўцы. Менавіта яна ладзіць у горадзе шэсьце, якое крытыкуюць мясцовыя ўлады, шмат тамтэйшых беларусаў, частка польскіх палітыкаў і беларускае МЗС. Перад нядзельным маршам яна адказала на пытаньні Радыё Свабода.
Свабода публікуе разьдзелы новай кнігі Сяргея Астраўцова «Спадар Свабода. Жыцьцё і сьмерць Ігара Герменчука».
Чытач нашай фэйсбучнай суполкі «Толькі пра мову» пытаецца: Чаму б не выкарыстоўваць трансьлітарацыю саманазвы суседняй дзяржавы на ейнай мове — «Летува», каб ня блыталася? Адказваем.
«Рэвалюцыя 2013–2014 гадоў адбылася цаною больш як ста жыцьцяў. Нябесная сотня стала прыкладам самаахвярнасьці ў імя вышэйшых ідэалаў, адным зь якіх была годнасьць. Майдан перастаў быць назваю мясьціны. Ён стаў сымбалем свабоды».
На экскурсію па горадзе, якога ўжо няма, запрашае новая кніга краязнаўцы Лявона Лаўрэша «Шпацыры па старой Лідзе». Разам з аўтарам гартаем старонкі, рушым на прагулянку і слухаем, што могуць расказаць даўнейшыя будынкі.
На міжнародную канфэрэнцыю з нагоды стагодзьдзя легендарнага мастацкага авангарднага аб’яднаньня УНОВІС у Віцебск прыехалі нашчадкі сусьветна вядомых мастакоў: праўнучка Эля Лісіцкага і стрыечныя ўнукі Казімера Малевіча.
У 1993 Вярхоўны Савет Беларусі прагаласаваў за далучэньне краіны да дамовы аб калектыўнай бясьпецы СНД. Беларусь страціла нэўтралітэт і апынулася ў арбіце вайсковага ўплыву Масквы.
Польскія навукоўцы засталіся незадаволеныя рэканструкцыяй старадаўняга касьцёла ў мястэчку Воўчын на Берасьцейшчыне, дзе спачывалі парэшткі апошняга караля Рэчы Паспалітай і які спачатку аднаўляў польскі бок. Пробашч парафіі патлумачыў, чаму гісторыка-культурная каштоўнасьць у такім стане.
Віцебскія рэканструктары больш за 8 гадоў займаюцца гістарычным фэхтаваньнем. Фэхтуюць на рапірах, шаблях і мячах у гістарычных строях і аўтэнтычным абутку, паводле правілаў, апісаных у старажытных трактатах. Як гэта адбываецца — у матэрыяле Свабоды.
У апошнюю зіму Другой Сусьветнай вайны брытанскія і амэрыканскія самалёты ператварылі адзін з найпрыгажэйшых нямецкіх гарадоў у руіны, забіўшы ў Дрэздэне дзясяткі тысяч людзей. Дагэтуль вядуцца спрэчкі наконт таго, наколькі апраўданым было тое бамбаваньне.
У канцы мінулага году ў Менску быў прэзэнтаваны расейскі варыянт першапачаткова выдадзенага на францускай мове зборніка «Свае і чужыя. Мэтамарфозы ідэнтычнасьці на ўсходзе і захадзе Эўропы», створанага калектывам аўтараў зь Беларусі, Францыі, Аўстрыі і Расеі.
Варыянты адбудовы Княскай вежы сярэднявечнай фартэцыі паказаў Свабодзе кіраўнік распрацоўкі навукова-праектнай дакумэнтацыі аднаўленьня Крэўскага замку Ўладзімер Сіняўскі. Да цяперашніх амаль 15 мэтраў руіна павінна прырасьці ўгору яшчэ больш як на 20.
Заходняя частка сучаснай Беларусі магла ўвайсьці ў склад Літвы ў 1920 годзе. Пра гэта ішла гаворка падчас савецка-літоўскіх перамоваў.
У 1920 годзе Літва разьлічвала атрымаць у свой склад траціну сучаснай Беларусі: ад Браслава і Паставаў на поўначы да Берасьця і Драгічына на поўдні. Менавіта пра гэта ішла гаворка падчас савецка-літоўскіх перамоваў. Атрымалі літоўцы нашмат менш: Горадню, Ліду, Ашмяны і Браслаў.
Крывавыя рэпрэсіі і перасьлед палякаў бальшавікамі ў БССР у 1930-я гады, перайшлі пасьля 17 верасьня 1939 г. у заходніх абласьцях Беларусі ў арышты, расстрэлы і дэпартацыю польскага насельніцтва ў паўночныя і паўночна-ўсходнія раёны Савецкага Саюза.
Беларусы Філядэльфіі ўсклалі кветкі і запалілі памінальныя сьвечкі каля манумэнту свайго земляка.
9 лютага спаўняецца 90 гадоў з дня нараджэньня аднаго з самых цікавых беларускіх літаратараў-шасьцідзясятнікаў Валянціна Тараса.
Вольга Раманава, філёляг, культуроляг і выкладчыца Эўрапейскага каледжу Liberal Arts, дасьледуе беларускія фільмы савецкага часу празь іх сацыякультурны аналіз і ў палітыка-гістарычным кантэксьце.
У лютым 1990 годзе пад ціскам грамадзтва КПСС адмовілася ад манаполіі на ўладу, і неўзабаве зьезд народных дэпутатаў СССР унёс папраўку ў 6-ты артыкул Канстытуцыі.
На Менскай міжнароднай кніжнай выставе Ігар Марзалюк прэзэнтаваў сваю расейскамоўную кнігу «Сто гадоў БССР».
Дзейнасьць КПБ-КПСС была прыпыненая ў жніўні 1991, аднак ужо неўзабаве камуністам удалося аднавіць камуністычную партыю.
Мэмарыял памяці ахвяраў Галакосту «Яд Вашэм» у Ерусаліме прынёс прабачэньні за тое, што матэрыялы, прадстаўленыя на Сусьветным форуме, прысьвечаным 75-й гадавіне вызваленьня нацысцкага лягеру сьмерці Аўшвіц-Біркенаў, скажалі гістарычныя факты пра ролю СССР у Другой сусьветнай вайне.
Паводле аўтара, гэта сыстэмны і аргумэнтаваны адказ крытыкам Каліноўскага і адначасова — кароткая гісторыя нараджэньня новай беларускай ідэнтычнасьці ў ХІХ стагодзьдзі.
У панядзелак, 3 лютага а 19.00 у прасторы ОК 16 (Менск, Кастрычніцкая, 16) адбудзецца прэзэнтацыя кнігі Сяргея Абламейкі «Каліноўскі і палітычнае нараджэньне Беларусі».
Фэстываль Berlinale адмяніў прэмію свайго першага дырэктара. Штотыднёвік «Die Zeit» апублікаваў інфармацыю, што Альфрэд Баўэр належаў да многіх нацысцкіх арганізацый.
Усясьветная арганізацыя здароўя 30 студзеня абвясьціла надзвычайную міжнародную сытуацыю з прычыны распаўсюджваньня каранавірусу. Як уплывалі на Беларусь усясьветныя эпідэміі?
У вёсцы Залешаны на Беласточчыне ўшанавалі памяць ахвяраў атраду Рамуальда Райса «Бурага», у тым ліку забітых дзяцей і жанчын. Пра гэта піша Gazeta Wyborcza.
У 1993 годзе экспэрты зь Беларусі, Латвіі, Літвы і Ўкраіны прапанавалі стварыць сыстэму, якая дазваляла істотна зьменшыць энэргетычную залежнасьць ад Расеі — пабудаваць Балта-Чарнаморскі нафтавы калектар.
Амбасадар Расеі ў Польшчы Сяргей Андрэеў заявіў 27 студзеня, што сёньняшняя Польшча існуе дзякуючы перамозе Савецкага Саюзу ў Другой сусьветнай вайне.
На тэрыторыі былога лягеру сьмерці Аўшвіц 27 студзеня праходзяць захады ў памяць аб вызваленьні канцлягеру Чырвонай арміяй 75 гадоў таму.
75 гадоў таму савецкія войскі ўвайшлі ў лягер сьмерці Аўшвіц. У гэтым месцы загінуў больш як мільён чалавек, пераважна габрэяў, але за час, што прайшоў пасьля вайны, сабраць імёны ўсіх так і не ўдалося.
Сёлета мэмарыяльныя мерапрыемствы з нагоды Міжнароднага дня памяці ахвяраў Галакосту ўпершыню праходзяць на дзяржаўным узроўні. Гэта сьведчыць пра тое, што Беларусь «сапраўды стала прызнаваць яго днём трагедыі габрэйскага народу».
27 студзеня сусьветная супольнасьць аддае даніну памяці ахвярам Галакосту.
26 студзеня 1990 году Вярхоўны Савет БССР 11-га скліканьня прыняў Закон аб мовах, які павінен быў спыніць татальную русыфікацыю Беларусі.
Аўтарка кнігі «Шлях да савецкай нацыі: палітыка беларусізацыі (1924-1929)», гісторык Алена Маркава расказвае, як беларускае грамадзтва ўспрыняло ўхвалены Вярхоўным Саветам ХІ скліканьня закон «Аб мовах у Беларускай ССР». 26 студзеня сёлета спаўняеццца 30 гадоў той знамянальнай падзеі.
У «Лесе сьмерці», які знаходзіцца каля шашы Гомель — Чарнігаў, жыхары абласнога цэнтру зладзілі фотапраект — рэканструкцыю расстрэлаў ахвяраў сталінскіх рэпрэсіяў.
60 гадоў таму, 25 студзеня 1960 году, Савецкі Саюз адмяніў сыстэму прымусовых працоўных лягераў ГУЛАГ. Аднак яны працягвалі выкарыстоўвацца для палітычных вязьняў і злачынцаў да 1987 году.
25 студзеня 1960 года загадам МУС СССР№ 020 быў расфармаваны ГУЛАГ. Сыстэма лягераў налічвала каля 30 тысяч месцаў зьняволеньня, у якія траплялі мільёны рэпрэсаваных савецкіх грамадзян.
Беларусь здабывае ўласную нафту ўжо амаль 60 гадоў. Свабода сабрала некаторыя факты пра гісторыю і значэньне здабычы «чорнага золата» для Беларусі.
Свабода прапануе некаторыя выказваньні Марціна Лютэра Кінга, якія адлюстроўваюць яго жыцьцёвую філязофію і ангажаванасьць у змаганьне за лепшы сьвет.
У Азэрбайджане ў панядзелак адзначаюць 30-ю гадавіну «Чорнага студзеня» і ўспамінаюць ахвяр вайсковай апэрацыі, якую правяло кіраўніцтва СССР з мэтай здушыць мясцовую апазыцыю. Прэзыдэнт краіны Ільхам Аліеў ушанаваў памяць загінулых на «Алеі шахідаў».
Чаму Пуцін не прыяжджае на 75-ю гадавіну вызваленьня вязьняў фашысцкага канцлягера Аўшвіц каля польскага гораду Асьвенцім.
Загрузіць яшчэ