Ці канфліктавалі партызаны Бельскіх зь мясцовым насельніцам, чым скончыліся гэтыя канфлікты і ў чым унікальнасьць самага вялікага партызанскага атраду зь яўрэяў, разьбіраемся з гісторыкам Кузьмом Козакам.
Факт, пра які забыліся: у красавіку 1994-га, ужо пры Мечыславу Грыбу, Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету 12-га скліканьня абмяркоўваў варыянт арышту старшыні Саўміну Кебіча, кіраўніка Нацбанку Багданкевіча і першага Кебічавага намесьніка Міхаіла Мясьніковіча.
Аляксандар Лукашэнка абсалютны рэкардсмэн у працягласьці кіраваньня краінай за апошнія 100 гадоў. Але і 23 гады не рэкорд. У нашай гісторыі шмат прыкладаў, калі людзі знаходзіліся ва ўладзе па 30, 40 і нават 50 гадоў. Свабода сабрала пяць палітычных доўгажыхароў ад часоў Міндоўга да нашых дзён.
Міністэрства замежных справаў Латвіі ў чацьвер выклікала часовага паверанага ў справах Расеі Вадзіма Васільева і заявіла яму пратэст у сувязі са спробамі Расеі апраўдаць злачынствы Іосіфа Сталіна і Адольфа Гітлера.
Ці будзе ў Беларусі з Расеяй адзіная валюта? Гэта пытаньне зноў гучыць напярэдадні сустрэчы прэзыдэнтаў абедзьвюх краін. Яна прызначана на 18 ліпеня.
Амбасадару Расеі ў Літве 11 ліпеня літоўскія дыпляматы выказалі пратэст у сувязі з плянамі сьвяткаваць гадавіну захопу Вільні і Коўна правядзеньнем артылерыйскага салюту ў Маскве.
Гэтае адкрыцьцё адсоўвае дату прыбыцьця людзей у Эўропу з Афрыкі на 150 тысяч гадоў.
Трэці дзень на могілках у горадзе Сьвіслач на Горадзеншчыне ідуць працы па эксгумацыі парэштак, які могуць належаць брату Кастуся Каліноўскага Віктару.
10 ліпеня 1994 адбыўся друг тур прэзыдэнцкіх выбараў, на якіх перамогу атрымаў Аляксандар Лукашэнка.
МЗС Эстоніі выказаў пратэст амбасадзе Расеі ў сувязі з намерам правесьці салют у Маскве 22 верасьня ў гонар 75-й гадавіны вызваленьня Таліну ад нямецкай акупацыі. Пра гэта ведамства заявіла ў сераду.
Было і ўхваленьне парадкаў Адольфа Гітлера, і «ўзяцьце за яйкі», і «вершы Быкава», і «Скарына Піцерскі», і гамафобныя выказваньні, і «падзяка» за ўваскрасеньне Хрыста…
У часы ІІ Усясьветнай вайны ў Налібацкай пушчы дзейнічаў найбуйнейшы ў Эўропе габрэйскі партызанскі лягер. Больш за тысячу чалавек уратаваліся ў ім ад Галакосту. Упершыню больш за сотню яго былых жыхароў і іх нашчадкаў сабраліся разам у тым самым лесе, які выратаваў іх ад сьмерці.
Сьледчы камітэт пачаў эксгумацыю меркаванага пахаваньня Віктара Каліноўскага — старэйшага брата кіраўніка паўстаньня 1863–1864 гадоў. Генэтычная экспэртыза можа пацьвердзіць, што ў Вільні на Гедзімінавай гары знайшлі менавіта Кастуся Каліноўскага.
Мэмарыяльная сьцяна, прысьвечаная ўцёкам габрэяў з Наваградзкага гета ў 1943 годзе, зьявілася каля музэю габрэйскага супраціву ў Наваградку.
Чаму герою амэрыканскай Вайны за незалежнасьць, аднаму з правадыроў польскага паўстаньня супраць Расейскай імпэрыі Тадэвушу Касьцюшку раптам паставілі помнік у Беларусі — саюзьніцы Расеі, якою ўжо 25 гадоў кіруе аўтакратычны лідэр?
Колькі год самаму старому рукапісу ў архіве і чаму тут выкарыстоўваюць адміністрацыйны падзел на паветы, а не раёны, Свабодзе распавёў Дзяніс Лісейчыкаў, намесьнік дырэктара архіву.
Мэтадычны дапаможнік «Беларускія буржуазныя нацыяналісты», выдадзены ў друкарні Вышэйшай школы КДБ пры Савеце Міністраў СССР у 1957 годзе пад рэдакцыяй палкоўніка Мікалая Куляшова пад грыфам «Зусім сакрэтна».
Помнікі зьявіліся ў месцах баёў паўстанцаў Каліноўскага — каля вёскі Новы Двор Сьвіслацкага раёну на Горадзеншчыне і каля аграгарадка Лыскава Пружанскага раёну на Берасьцейшчыне.
Расейская служба Радыё Свабода апублікавала матэрыял Сяргея Лойкі пра тое, як з Чарнобылю пад Кіеў выводзілі забруджаны ракетны дывізіён.
За адзінаццаць гадоў да «крывавага салюту» на сьвяце ў цэнтры Менску ўзарвалася самаробная бомба, начыненая мэталічнымі прадметамі, у выніку чаго былі параненыя 54 чалавекі.
«Вызвольны паход Чырвонай арміі ў Заходнюю Беларусь» меў жорсткі і кровапралітны характар, кажа аўтар.
3 ліпеня афіцыйна сьвяткуецца Дзень Незалежнасьці Рэспублікі Беларусь (Дзень Рэспублікі). Што вы ведаеце пра гэтую дату і падзеі вакол яе? Праверце сябе.
У Лукіскай турме ў Вільні адбывалі пакараньне такія вядомыя беларусы як навуковец Барыс Кіт, драматург Францішак Аляхновіч, паэт Максім Танк, пісьменьнік Максім Гарэцкі, дырыгент Рыгор Шырма.
«Унія, якая існавала больш за 200 гадоў, стала натхненьнем для ўсёй Эўропы», — напісалі Даля Грыбаўскайце і Анджэй Дуда.
Сёньня спаўняецца 450 гадоў з дня падпісаньня Люблінскай уніі — зьвязу паміж Каронай Польскай і Вялікім Княствам Літоўскім. Уплыў Люблінскай уніі на гісторыю краін, якія ўтваралі Рэч Паспалітую, ацэньваюць гісторыкі зь Беларусі, Польшчы і Літвы.
41 год таму Леанід Брэжнеў наведаў Менск і ўручыў беларускай сталіцы залатую зорку гораду-героя.
Народны артыст СССР Інакенці Смактуноўскі да канца жыцьця не расказваў, што ягонага дзядзьку расстралялі, а бацька адседзеў у турме.
9 дэпутатаў прагаласавалі «супраць» у другім чытаньні законапраекту аб адтэрміноўках ад прызыву ў войска. Звычайна ж кнопку «супраць» націскаюць 1–2 дэпутаты.
26 чэрвеня 1941 году на выхадзе з гораду ва ўрочышчы Цагельня былі расстраляныя вязьні перасыльнай турмы. Жалобныя ўрачыстасьці «Ігуменскі шлях» ладзяцца ад канца чэрвеня 1991 году, у іх традыцыйна бяруць удзел прадстаўнікі Літвы і Польшчы.
28 чэрвеня 1914 сэрб Гаўрыла Прынцып забіў у Сараеве эрцгерцага Франца Фэрдынанда і яго жонку. Яго засудзілі не на сьмерць, а на 20 гадоў зьняволеньня, і пасадзілі ў турму ў Тэрэзіенштаце (цяпер Тэрэзін), дзе ён памёр ад сухотаў у 1918.
105 гадоў таму, 28 чэрвеня 1914, у Сараеве застрэлілі насьледніка аўстрыйскага трону, эрцгерцага Франца Фэрдынанда. Прафэсар Кэмбрыджу Крыстафэр Кларк у інтэрвію Радыё Свабода адказвае на пытаньні пра ўрокі Першай Сусьветнай вайны.
27 чэрвеня 30-годзьдзе адзначае адно з найстарэйшых грамадзкіх аб’яднаньняў Беларусі — Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны. Свабода сабрала 10 добрых спраў, да якіх спрычынілася ТБМ.
У нядзелю, 30 чэрвеня, у Польшчы будуць сьвяткаваць 450-годзьдзе падпісаньня Люблінскай уніі — зьвязу паміж Каронай Польскай і Вялікім Княствам Літоўскім. На ўрачыстасьцях зьявяцца і беларускія дэпутаты. Але прадстаўляць ВКЛ будуць літоўскія палітыкі.
24–25 чэрвеня 1989 году ў Вільні прайшоў Устаноўчы зьезд Беларускага Народнага Фронту «Адраджэньне». На ім прысутнічала каля 400 дэлегатаў. Правесьці зьезд у Менску не дазволіў Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР.
Мэмарыяльны знак расейскаму цару Пятру І плянавалі адкрыць 26 чэрвеня, у гадавіну вызваленьня Горацкага раёну ад нацыстаў, але аблвыканкам вырашыў, што парушаныя працэдуры ўзгадненьня.
22 чэрвеня ў Нью-Брансуіку, штат Нью-Джэрзі, ЗША, адбылося ўручэньне мэдалёў да стагодзьдзя БНР.
23 чэрвеня 1994 адбыўся першы тур выбараў прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь.
За тры дні ад пачатку ваенных дзеяньняў на тэрыторыі СССР нямецкія войскі бесьперашкодна дайшлі да Менску. Арганізаваць эвакуацыю ўлады ня здолелі, дзясяткі тысяч сем’яў засталіся ў акупаваным горадзе. Як выжывалі так званыя «калябаранты», на якіх без разбору ляпіла кляймо савецкая прапаганда?
Тут пабывалі самыя вядомыя людзі свайго часу. А сёньня дзяржава ня можа абараніць магілы гаспадароў ад бяспамяцтва і вандалаў.
Даваенныя фонды галерэі Юдаля Пэна ў Віцебску складалі больш за 800 карцін. Пасьля вайны з эвакуацыі вярнулася толькі чвэрць. Свабода распавядае малавядомую гісторыю спадчыны славутага віцебскага мастака, які стаў настаўнікам усясьветна вядомых Марка Шагала і Восіпа Цадкіна.
22 чэрвеня 1941 года заходні пункт савецкай мяжы і мяжы БССР знаходзіўся за 150 кілямэтраў ад Берасьця, але менавіта з абароны крэпасьці савецкая прапаганда зрабіла адзін з галоўных мітаў вайны. Чаму саветы намагалася схаваць і забыць падзеі першага дня вайны ў самай заходняй кропцы БССР?
Советская историография все разрушения в Минске списывала на немецкие войска. Позже выяснилось, что Красная армия тоже бомбила столицу Беларуси, и случалось это не раз. Свобода разобралась, от кого Минск пострадал больше.
Памятны знак Пятру Першаму запраектаваны ў выглядзе гарматы на пастамэнце і шыльды. Ідэя падабаецца ня ўсім.
19 чэрвеня спаўняецца 95 гадоў з дня нараджэньня Васіля Быкава, беларускага пісьменьніка, публіцыста і грамадзкага дзеяча.
11 пытаньняў пра творцу, які пісаў пра вайну і маральны выбар чалавека. Праверце свае веды.
Жыхары вёскі Пакалюбічы Гомельскага раёну сабралі каля тысячы подпісаў пад зваротам у інстанцыі. Яны супраць дазволу ўладаў пабудаваць аптэку на месцы брацкага пахаваньня чырвонаармейцаў. Супраць паўстала ўся вёска.
Пісьменьнік і журналіст Канстанцін Скуратовіч з гісторыкам Аляксандрам Куляевым напісалі кнігу, прысьвечаную беларусам, якія бралі ўдзел у «зімняй вайне» — нападзе СССР на Фінляндыю ў 1939–1940 гадах.
Жыхары вёскі Пакалюбічы Гомельскага раёну сабралі каля тысячы подпісаў супраць дазволу пабудаваць аптэку на месцы брацкага пахаваньня чырвонаармейцаў.
У Дзень амэрыканскага сьцягу распавядаем неверагодную гісторыю пра тое, як напачатку 1890-х простыя расейцы плакалі ад шчасьця, калі бачылі гэты сьцяг, бо амэрыканцы выратавалі іх ад страшэннай бяды.
Калі 26 красавіка 1986-га ўзарваўся рэактар, Васіль Несьцярэнка быў дырэктарам Інстытуту ядзернай энэргетыкі АН БССР у пасёлку «Сосны». Зь першых дзён аварыі дабіваўся, каб партыйнае кіраўніцтва ратавала людзей. Гэта каштавала яму кар’еры, працы, здароўя.
Загрузіць яшчэ