Радыё Свабода падрыхтавала мапы Вайсковых, Кальварыйскіх і Ўсходніх могілак з пазначэньнем месцаў пахаваньня беларусаў, якія прысьвяцілі жыцьцё беларускай справе, культуры і беларускай мове.
У гістарычных дыскусіях з нагоды 9 траўня бадай самыя гарачыя дыскусіі ідуць вакол калябарантаў. Гэтае слова прыраўноўваецца да здрады. Хто быў калябарантам у гісторыі Беларусі? Ці магла быць калябарацыя ў народу, які ня меў уласнай дзяржавы?
Радыё Свабода прадстаўляе аўдыёзапісы ўспамінаў Валянціна Тараса, беларускага паэта, крытыка, перакладчыка, вэтэрана ІІ сусьветнай вайны.
Сталін цяпер папулярны ў Расеі, а Беларусі трэба трымацца Расеі, бо «з поўначы NATO стаіць, манэўры праводзіць» і «ў Берасьці, Горадні амэрыканцы стаяць-глядзяць, нэгры двухмэтровыя».
Як палітыка маніпулюе гісторыяй і чаму?
«Перамога над нацызмам 74 гады таму — гэта не падстава вадзіць паўбіраныя „палкінесьмяротных“ па ўсім сьвеце! Мы дыстанцыяваліся ад крамлёўскага „победобесия“».
Опэрны тэатар, Дом ураду, Дом афіцэраў — у часы Другой усясьветнай вайны нямногія манумэнтальныя будынкі ў сталіцы Беларусі ацалелі. Свабода разьбіралася, ад каго Менск пацярпеў больш.
У краінах Эўропы 8 траўня адзначаюць Дзень памяці ахвяраў Другой сусьветнай вайны. Ён быў усталяваны Генэральнай Асамблеяй ААН у 2005 годзе. У многіх эўрапейскіх краінах сёньня выходны дзень, у сталіцах праходзяць памятныя мерапрыемствы.
Як ушанаваная памяць ахвяраў Галакосту ў Беларусі? Ці можна пагадзіцца з высновай The New York Times, што ў Беларусі існуе антысэмітызм паводле інэрцыі? Чаму помнік у Трасьцянцы зрабілі абязьлічаным?
Гісторыю Вайсковых могілак і пахаваных на іх людзей раскажа экскурсавод Павал Каралёў, сакратар грамадзкай назіральнай камісіі аховы помнікаў пры Мінкульце.
У сераду ў Новасібірску ўсталявалі помнік Іосіфу Сталіну. Бюст савецкага правадыра на пастамэнце з надпісам «Генэралісімус Савецкага Саюзу Сталін» стаіць у двары абласнога камітэту КПРФ.
Юры — беларуская форма грэцкага імя Георгі. «Георгиевская ленточка» не зьвязаная ані зь сьвятым Георгіем/Юр’ем, ані зь Беларусьсю. А як выглядае Юраўская стужка? Моўна-гістарычны погляд на чорна-аранжавую стужку.
На тэме Другой сусьветнай вайны выхаванае ўжо каторае пакаленьне беларусаў: школа, літаратура, кіно, афіцыйная рыторыка, вонкавая атрыбутыка. Праверце свае веды пра Другую ўсясьветную вайну: паспрабуйце адказаць на 7 простых пытаньняў.
«Чаго там толькі не было: абразы, паясы, ланцужкі, каралі. З краю — вялікі крыж, усыпаны каштоўнымі камянямі, прыгожа інкруставаны», — менскі пэнсіянэр не сумняваецца, што ў 1942 годзе бачыў у Расеі Крыж Эўфрасіньні Полацкай.
Юры — беларуская нацыянальная форма грэцкага імя Георгі. «Георгіеўская стужка» ня мае дачыненьня да сьвятога Георгія. А ці ёсьць і як выглядае Юраўская стужка? Адказ нечаканы. Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам.
7 траўня 2019 году спаўняецца 20 гадоў, як былы міністар унутраных справаў Беларусі, адзін зь лідэраў апазыцыі Юры Захаранка быў гвалтоўна выкрадзены ў Менску невядомымі.
У Крамлі ўважліва сочаць за сытуацыяй вакол правядзеньня акцыі «Несьмяротны полк» у шэрагу гарадоў Беларусі і Казахстану, але рабіць высновы не сьпяшаюцца.
Напярэдадні Радаўніцы, калі беларусы прыходзяць на магілы сваіх продкаў, гутарым з гісторыкам, дасьледнікам сталінскіх рэпрэсіяў Ігарам Кузьняцовым пра архівы КДБ Беларусі, у якіх дагэтуль ня змог сыстэмна працаваць ніводзін гісторык.
Расейскія ўлады заяўляюць пра спробы фальсыфікацый гісторыі другой сусьветнай вайны. Свабода з дапамогай прафэсійных гісторыкаў сабрала дзясятку фальсыфікацыяў той вайны, якія застаюцца ў беларускіх школьных падручніках і агучваюцца ў дзяржаўных СМІ Беларусі.
Адказ ад уладаў атрымаў прадстаўнік партыі левых «Справядлівы сьвет» Вадзім Кузьмін. У лісьце сказана, што ўключыць у праграму сьвяткаваньняў 9 траўня шэсьце з партрэтамі ўдзельнікаў мінулай вайны «не ўяўляецца магчымым».
Расея ператварылася ў палігон, на якім правяраецца эфэктыўнасьць новых «сацыяльных» вірусаў. Вось і фатаграфіі дзетак, апранутых у вайсковую форму часоў Другой сусьветнай вайны, з драўлянымі «калашнікавымі» у руках — гэта вынік пасьпяховага ўкараненьня аднаго з такіх вірусаў .
У пасёлку Мір на Горадзеншчыне 2 траўня адкрылі мэмарыяльную дошку японскаму дыплямату Тыунэ Сугіхара, які ў гады Другой усясьветнай вайны ўратаваў некалькі тысяч габрэяў, у тым ліку вучняў мірскай ешывы.
Якая ж Рэч Паспалітая і беларуская дзяржава, калі Канстытуцыя 3 траўня зрабіла з ВКЛ і Каралеўства Польскага ўнітарную польскую дзяржаву? Так пішуць у інтэрнэце, і ў кнігах. А тым часам тэзіс пра канец ВКЛ 3 траўня 1791 году можа быць адным з найбольшых гістарычных фэйкаў, у які мы паверылі.
Як пачыналася і чым завяршаецца першая чвэрць стагодзьдзя з Аляксандрам Лукашэнкам. Падкаст Сяргея Навумчыка пра найноўшую гісторыю Беларусі.
Ізраільскі бізнэсовец Маці Кахаві разам са сваёй дачкой Маяй 1 траўня запусьцілі інстаграм ахвяры Галакосту Эвы Гэйман, якая загінула ў Аўшвіцы. У сторыз-сэрыяле акторка Мія Куайні ўзнаўляе падзеі 1944 году.
Дзярждэпартамэнт ЗША і МЗС Беларусі ў Дзень памяці ахвяраў Галакосту ўпершыню правялі супольную імпрэзу, прысьвечаную памяці ахвяраў Менскага гета. Імпрэза прайшла ў Вашынгтоне 1 траўня.
Незалежныя прафсаюзы сьледам за дэмакратычнымі партыямі і рухамі адмовіліся ад адзначэньня Першамаю. Прычынай — непамерныя паборы, якімі дзяржава абкладае арганізатараў акцый.
У Дзень памяці ахвяр Галакосту, які сёлета пачнуць адзначаць 1 траўня з заходам сонца, у Дзяржаўным дэпартамэнце ЗША будуць успамінаць вязьняў Менскага гета.
Паганскае капішча, якое існавала ў Менску з XI стагодзьдзя, вырашылі аднавіць. Яно будзе ў парку імя 40-годдзя Вялікага Кастрычніка, каля гатэлю «Пекін». Свабода даведалася факты пра язычніцкі храм.
Грамадзкі актывіст Яўген Батура, прыехаўшы сёньня ў месца расстрэлаў ахвяраў сталінскіх рэпрэсій Курапаты, пабачыў усталяваны з боку пасёлку «Сонечны» знак, на якім пазначаны Бараўлянскі спэцлясгас.
У дачыненьні да кіраўнікоў Беларусі Аляксандра Лукашэнкі і Ўкраіны Леаніда Кучмы рэалізоўвалася адна схема дыскрэдытацыі, заявіў былы ўкраінскі пасол у Менску (2010–2011) Раман Бясьсмертны ў інтэрвію ўкраінскаму каналу ЧП Info.
«26-гадовая Тацяна Лахай, інструктар па фітнэсу ў беларускім горадзе Берасьце, толькі вярнулася ў сваю кватэру пасьля ранішніх заняткаў, калі выглянула ў акно і на свае вочы пабачыла, што такое жах Галакосту. "Божа мой! Што адбываецца? Штосьці сапраўды ня так".
Навошта Максім Танк і Цішка Гартны вучылі эспэранта, а дзяржаўнае радыё БССР вяло перадачы на гэтай мове. Беларусь і эспэранта. 5 фактаў, якія вас зьдзівяць.
Іна Жалязоўская і яе бацька — героі графічнага раману «ГУЛАГ. Выжылыя», які выдаў маскоўскі Музэй гісторыі ГУЛАГу. Наклад ужо друкуецца, кнігу можна будзе купіць у Расеі ў канцы красавіка.
Аб магчымай аварыі на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі КГБ папярэджваў яшчэ ў 1978 годзе. Гэта вынікае з рассакрэчаных ва Ўкраіне архіваў. Пасьля катастрофы ў КГБ спрабавалі схаваць усю інфармацыю пра аварыю і яе наступствы.
Упершыню за 30 гадоў у Менску ня будзе традыцыйнага «Чарнобыльскага шляху» да гадавіны аварыі на ЧАЭС. Прычынай — непадʼёмныя паборы, якімі ўлады абклалі арганізатараў. У 1990-х гадах у такіх шэсьцях бралі ўдзел дзясяткі тысяч чалавек.
Былы міністар замежных справаў Літвы і кандыдат літоўскіх кансэрватараў на выбарах у Эўрапейскі парлямэнт Аўдронюс Ажубаліс выступіў супраць беларускай і польскай моваў на магілах паўстанцаў 1863–1864 гадоў, якіх сёлета пахаваюць на віленскіх могілках Росы.
25 красавіка падчас ток-шоў «У абстаноўцы міру» на тэлеканале СТВ дэпутат і гісторык Ігар Марзалюк заявіў, што «ва ўсёй Беларусі ў часы рэпрэсій было расстраляна ня больш за 30 тысяч, а ў Менску — 7,5 тысячы чалавек».
Урачыстасьці заплянаваныя бліжэй да Дзядоў. Надпісы на магілах на віленскіх могілках Росы будуць на беларускай, літоўскай і польскай мовах.
Рассакрэчанае на днях дасье ФБР аб’ёмам у 203 старонкі зьмяшчае дакумэнты пра пошукі Гітлера ў Паўднёвай Амэрыцы, перш за ўсё ў Аргентыне, у першыя пасьляваенныя гады.
23-га красавіка выдатнаму навукоўцу, культуролягу, літаратурнаму крытыку і філёзафу Ўладзімеру Конану споўнілася б 85 гадоў.
У Бярозаўцы 22 красавіка ўсклалі вянок з чарапамі да помніка Леніну. Да вянка была прымацаваная шыльда з надпісам «Нямецкаму шпіёну Леніну».
У крыжовым шэсьці ўдзельнічалі палітыкі Павел Севярынец, Алесь Чахольскі, актывісты Ганна Шапуцька, Ніна Багінская, Валерый Рабцаў і іншыя. За падзеямі назіралі два супрацоўнікі міліцыі ў цывільным.
У размове з журналістамі падчас «рэспубліканскага суботніка» на «лініі Сталіна» 20 красавіка, Аляксандр Лукашэнка выказаў меркаваньне, што «падзеі ваенных гадоў, якія разьвіваліся ў раёне "Лініі Сталіна", вучаць заўсёды быць гатовымі да адбіваньня агрэсіі».
У Курапатах будзе наведзены «пэўны парадак» і ўстаноўленыя правілы, пры гэтым нікому ня будзе забаронена наведваць урочышча. Пра гэта заявіў Аляксандр Лукашэнка, адказваючы на пытаньні журналістаў 20 красавіка падчас «рэспубліканскага суботніка» на «лініі Сталіна».
20 красавіка адзначаецца дзень нараджэньня дэтэктыва. Менавіта ў гэты дзень роўна 178 гадоў таму было апублікаванае першае апавяданьне ў гэтым жанры.
Дэпутат і гісторык Ігар Марзалюк прапанаваў абвясьціць 5 чэрвеня (дзень памяці Эўфрасіньні Полацкай) Днём беларускай дзяржаўнасьці.
Беларусь і Ўкраіна ў розных сваіх гістарычных формах існуюць побач ужо ня першае тысячагодьздзе. У іх супольнай гісторыі бывала ўсякае. Ці добра вы арыентуецеся ў хітраспляценьнях іх узаемадачыненьняў - ад сівой даўніны да сёньняшняга дня? Паспрабуйце сябе!
Загрузіць яшчэ