Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Анатоль Сербантовіч


Уладзімер Арлоў, Менск 13.5.1941, в. Ордаць (Шклоўскі раён) — 21.3.1970, Менск Новая перадача сэрыі “Імёны Свабоды”

Няма ні тут, ні там, за дымкай, Няма ў дзьвярах, няма ў акне, Няма мяне ў тваіх абдымках, Няма мяне, няма мяне...

І толькі там, пазьней, з палёгкай У сьне, што прыйдзе незнарок, Убачыш, як душа далёка Да зор ляціць, як матылёк...

Пачуўшы гэтыя радкі, чытачы й шанавальнікі Валянціна Акудовіча, непазьбежна згадаюць ягонае славутае эсэ “Мяне няма”, і, відаць, падумаюць: ці ня вырашыў шаноўны філёзаф сьцьвердзіць сваё credo яшчэ і з дапамогаю рыфмаў.

Аднак верш належыць іншаму творцу.

Я цытую яго па памяці, так, як пачуў у студэнцкія гады ад сябра, які, здаецца, ведаючы цэлую кніжку гэтага паэта, працягваў тады захоплена дэклямаваць:

Расту і пачынаю я сталець, І, забываючы мадэрныя напевы, Я ў музыку ўваходжу, нібы ў лес, І гукі расступаюцца, як дрэвы...

Вершы сапраўды былі вартыя: пранізьлівыя, чыстыя, нейкія азонавыя... “Хто гэта?” — пацікавіўся я. “Анатоль Сербантовіч,— адказаў сябар.— Наш Яўтух. У сэнсе — Еўтушэнка”.

Мы ня ведалі, што якраз у той год, калі нам выдалі студэнцкія залікоўкі, жыцьцё “нашага Еўтуха” трагічна абарвалася.

Ён быў упарты і вальналюбны. Ён жыў у прадчуваньні цуда. Ён меў выключнае пачуцьцё мовы й талент, прызнаны й падтрыманы мэтрамі.

Школьнікам, лідзіруючы ў вэлягонцы, ён трапіў у звалку, параніўся, але закінуўшы ровар на плечы, усё ж першым дабег да фінішу.

За яшчэ падлеткавыя вершыкі ён атрымаў мянушку Броўка, а праз колькі гадоў публічна спаліў новую кнігу свайго старэйшага, так бы мовіць аднайменьніка, за якую Пятрусь Усьцінавіч быў адзначаны Дзяржаўнай прэміяй.

У дваццаць сем Анатоль выдаў ужо другую кнігу — не па гадах сьпелую й бязьлітасную да сябе. Яна называлася трывожна — “Міннае поле”. У кнізе былі і такія — ня лепшыя, але шчырыя радкі:

Сяджу і думаю цьвяроза: Як быць далей і як мне жыць. Вось я прап’ю апошні розум, А што тады яшчэ прапіць?

Аднойчы ўвечары ён, атрымаўшы неблагі ганарар і “замачыўшы” гэтую падзею, ішоў па менскай вуліцы. На просьбу сустрэчнай кампаніі даць закурыць выцягнуў з кішэні пачак грошай: “Вось вам на цыгарэты!”

Яго завалілі на ходнік і бясконца доўга білі нагамі. Потым былі шпіталь, жорсткія прыступы галаўнога болю, інсульт і адыход туды, дзе паэту, магчыма, удалося зьдзейсьніць выказаную ў адным зь вершаў мару і разгадаць

Тайну музыкі, Тайну крыкаў, Тайну гукаў і нематы, Тайну чыстага і вялікага, Тайну злосьці і дабраты...
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG