Пані? Спадарыня? Таварыш? Звароты па-беларуску. ТЭСТ

Не. Дзядзька Янка. Паважлівы народны беларускі зварот да старэйшага. Брат бацькі ці маці таксама дзядзька, слова не фамільярнае, адрозна ад расейскага „дядька“. Зварот „спадар“ у БССР быў немагчымы, бо „эксплюататарскі“.

Не. Дзядзька Янка. Паважлівы народны беларускі зварот да старэйшага. Брат бацькі ці маці таксама дзядзька, слова не фамільярнае, адрозна ад расейскага „дядька“. Імёны па бацьку на -віч не ўласьцівыя беларускай сыстэме называньня асобы. У графе „імя па бацьку“, абавязковай у савецкіх дакумэнтах, у 1920-я пісалі прыналежны прыметнік: Ян Дамінікаў (г. зн. сын).

Так. Дзядзька Янка. Паважлівы народны беларускі зварот да старэйшага. Брат бацькі ці маці таксама дзядзька, слова не фамільярнае, адрозна ад расейскага „дядька“. А імёны па бацьку на -віч не ўласьцівыя беларускай сыстэме называньня асобы. У графе „імя па бацьку“, абавязковай у савецкіх дакумэнтах, у 1920-я пісалі прыналежны прыметнік: Ян Дамінікаў (г. зн. сын).

Так. Ён быў сябрам Рады БНР (і пазьней прэм’ер-міністрам). Член, савет — словы з расейскае мовы (туды яны прыйшлі з царкоўнаславянскае). А „таварыш старшыні“ —калька старога расейскага „товарищ председателя“, што значыць „намесьнік“.

Не. Ён быў сябрам Рады БНР (і пазьней прэм’ер-міністрам). „Таварышамі“ ў БНР звычайна адзін аднаго не называлі. А выраз „таварыш старшыні“ — калька старога расейскага „товарищ председателя“, што значыць „намесьнік“.

Не. Ён быў сябрам Рады БНР (і пазьней прэм’ер-міністрам). Член, савет — словы з расейскае мовы (туды яны прыйшлі з царкоўнаславянскае).

Так. Калісьці сябар/сябра быў саўдзельнікам сябрыны́ (арцелі), напрыклад пчалярскай, дзе сяброўскія пчолы. А потым слова стала азначаць і пры́яцеля, і ўдзельніка нейкай арганізацыі.

Не. Калісьці сябар/сябра быў саўдзельнікам сябрыны́ (арцелі), напрыклад пчалярскай, дзе сяброўскія пчолы. А потым слова стала азначаць і пры́яцеля, і ўдзельніка нейкай арганізацыі.

Не. Калісьці сябар/сябра быў саўдзельнікам сябрыны́ (арцелі), напрыклад пчалярскай, дзе сяброўскія пчолы. А потым слова стала азначаць і пры́яцеля, і ўдзельніка нейкай арганізацыі.

Не. У Статуце ВКЛ 1588 году, у вершы паэта Андрэя Рымшы ў гонар укладальніка Статута Льва Сапегі: „...Служыць сваім спадаром ку кождай патрэбе, / не літуючы скарбаў, ні самога себе…“ Форма ўтвораная ад слова гаспадар (ім і манархаў называлі), стала паважлівым зваротам, вярнулася ў 1920-я (але не ў БССР, так што Фэлікс Эдмундавіч ідзе лесам), канчаткова замацавалася ў 1990-я гады.

Так. Верш паэта Андрэя Рымшы ў гонар укладальніка Статута ВКЛ 1588 году Лява Сапегі: „...Служыць сваім спадаром ку кождай патрэбе, / не літуючы скарбаў, ні самога себе…“ Форма ўтвораная ад слова гаспадар (ім і манархаў называлі), стала паважлівым зваротам, вярнулася ў 1920-я, канчаткова замацавалася ў 1990-я гады.

Не. У Статуце ВКЛ 1588 году, у вершы паэта Андрэя Рымшы ў гонар укладальніка Статута Льва Сапегі: „...Служыць сваім спадаром ку кождай патрэбе, / не літуючы скарбаў, ні самога себе…“ Форма ўтвораная ад слова гаспадар (ім і манархаў называлі), стала паважлівым зваротам, вярнулася ў 1920-я дзякуючы Яну Станкевічу, канчаткова замацавалася ў 1990-я гады.

Не. Яго міласьць, ваша міласьць — старадаўнія пашанотныя звароты, якія скараціліся і сталі гучаць ягомасьць, вашмосьць (апошняе нават вáшаць і вáша).

Так. Яго міласьць, ваша міласьць — старадаўнія пашанотныя звароты, якія скараціліся і сталі гучаць ягомасьць, вашмосьць (апошняе нават вáшаць і вáша).

Не. Яго міласьць, ваша міласьць — старадаўнія пашанотныя звароты, якія скараціліся і сталі гучаць ягомасьць, вашмосьць (апошняе нават вáшаць і вáша).

Не. Такія звароты ўтвараюцца інакш: панна/паненка і спадарычна. Усе старыя звароты маюць формы мужчынскія (пан і спадар), і жаночыя (пані/паня і спадарыня), і дзявочыя.

Так, маем такі. Усе старыя звароты маюць формы мужчынскія (пан і спадар), жаночыя (пані/паня і спадарыня), дзявочыя (панна/паненка і спадарычна).

Ёсьць такі. Усе старыя звароты маюць формы мужчынскія (пан і спадар), жаночыя (пані/паня і спадарыня), дзявочыя (панна/паненка і спадарычна).

Так. Дзяўчаткі і хлопчыкі або проста дзеці, калі малыя. Калі большыя — дзяўчаты і хлопцы. Толькі не „рабяты“! Па-беларуску гучыць як „дзеці рабоў“. У нас да слова „рабяты“ нават формы адзіночнага ліку няма, бо слова жыўцом узята з расейскай мовы (там „ребёнок — ребята“).

Не. Дзяўчаткі і хлопчыкі. Або проста дзеці, калі малыя. Калі большыя — дзяўчаты і хлопцы. Толькі не „рабяты“! Па-беларуску гучыць як „дзеці рабоў“. У нас да слова „рабяты“ нават формы адзіночнага ліку няма, бо яно жыўцом узята з расейскай мовы. Блазнота — або каб пакрыўдзіць, або зусім ужо па-свойску.

Не. Дзяўчаткі і хлопчыкі. Або проста дзеці, калі малыя. Калі большыя — дзяўчаты і хлопцы. Толькі не „рабяты“! Па-беларуску гучыць як „дзеці рабоў“. У нас да слова „рабяты“ нават формы адзіночнага ліку няма, бо слова жыўцом узята з расейскай мовы (там „ребёнок — ребята“).

Не. Спадарства. Гэта спадарыні і спадары разам (па-расейску „господа“, па-польску Państwo).

Так. Спадарства. Гэта спадарыні і спадары разам (па-расейску „господа“, па-польску Państwo).

Не. Спадарства. Гэта спадарыні і спадары разам (па-расейску „господа“, па-польску Państwo). Хоць ёсьць і асабісты зварот „пане дабрадзею”.

Не. Ваша (Яго) Каралеўская Міласьць — такая наша ўласная традыцыя звароту да каралёў. А „Ваша Вялічаства-Вымператарства“ мусіце памятаць з казкі, дзе хітры Кот Максім зьвяртаецца да манарха — ужо на расейскі лад.

Так. Ваша (Яго) Каралеўская Міласьць — такая наша ўласная традыцыя звароту да каралёў. Слова „вялікасьць“ — ня тытул, яно азначае мноства, велічыню. Ну а „Ваша Вялічаства-Вымператарства“ мусіце памятаць з казкі, дзе хітры Кот Максім зьвяртаецца да манарха — ужо на расейскі лад.

Не. Ваша (Яго) Каралеўская Міласьць — такая наша ўласная традыцыя звароту да каралёў. Слова „вялікасьць“ — ня тытул, яно азначае мноства, велічыню.

Так. Ваша Дастойнасьць. Гэта традыцыйны беларускі тытул-зварот для дзяржаўных і дыпляматычных пасадаў. Ужываць можна і міжнародна зразумелы лацінізм Ваша Эксцэленцыя.

Не. Ваша Дастойнасьць. Гэта традыцыйны беларускі тытул-зварот для дзяржаўных і дыпляматычных пасадаў. Ужываць можна і міжнародна зразумелы лацінізм Ваша Эксцэленцыя.

Не. Ваша Дастойнасьць. Гэта традыцыйны беларускі тытул-зварот для дзяржаўных і дыпляматычных пасадаў. Ужываць можна і міжнародна зразумелы лацінізм Ваша Эксцэленцыя.

Так. Вітаем спадара маёра (палкоўніка, генэрала)! Па-першае, „Вітаем!“ — сьцісла і нэўтральна. Па-другое, Тэрміналягічная камісія ТБМ у 1997 г. выдала Расейска-беларускі вайсковы слоўнік. Там зварот да вайскоўца — толькі „спадар“.

Не. Вітаем спадара маёра (палкоўніка, генэрала)! Па-першае, „Вітаем!“ — сьцісла і нэўтральна. Па-другое, Тэрміналягічная камісія ТБМ у 1997 г. выдала Расейска-беларускі вайсковы слоўнік. Там зварот да вайскоўца — толькі „спадар“.

Не. Вітаем спадара маёра (палкоўніка, генэрала)! Па-першае, „Вітаем!“ — сьцісла і нэўтральна. Па-другое, Тэрміналягічная камісія ТБМ у 1997 г. выдала Расейска-беларускі вайсковы слоўнік. Там зварот да вайскоўца — толькі „спадар“.