Лінкі ўнівэрсальнага доступу

УЛАДЫ ПАГАДЗІЛІСЯ З ПРАПАНОВАЙ ІНТЭЛІГЕНЦЫІ ЎСТАЛЯВАЦЬ ПОМНІК ЦІШКУ ГАРТНАМУ


Марыя Ўсьціновіч, Магілёў

Ініцыятыва ўшанаваньня памяці Цішкі Гартнага належыць магілёўскай інтэлігенцыі. Мясцовае аддзяленьне Таварыства беларускай мовы сабрала некалькі тысяч подпісаў пад зваротам да ўладаў Магілёўскай вобласьці. Гаворыць кіраўніца абласнога ТБМ Натальля Лебедзева:

(Лебедзева: ) “Гэта літаратар, беларус, які зрабіў надзвычай вялікі ўплыў у беларускай літаратуры 1920–30-х гадоў. Акрамя таго, дакладна ўжо вядома, што апошнія месяцы свайго жыцьця ён правёў у нашай псыхіятрычнай лякарні, і менавіта тут ён пахаваны”.

Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гарты — яго літаратурнае імя) быў зь першых дзён утварэньня БССР старшынём рабочасялянскага савецкага ўраду, потым — сябром цэнтральнага выканаўчага камітэту. У 1936 годзе яго арыштавалі, потым зьмясьцілі ў Магілёўскі псыхіятрычны шпіталь. Тут, паводле адных зьвестак, яго расстралялі, паводле іншых — ён скончыў жыцьцё самагубствам.

Пятнаццаць гадоў таму ў Пячэрскім лесапарку, непадалёк ад псыхіятрычнага шпіталю грамадзкія актывісты ўсталявалі часовы мэмарыяльны знак: крыж, выява разьбітага сэрца, надпіс “Цішка Гартны” і гады жыцьця. У дзень яго народзінаў з ініцыятывы “Магілёўскага мартыралёгу” тут звычайна ладзяцца хвіліны жалобы.

З часам знак прыйшоў у заняпад, і таму інтэлігенцыя лічыць, што трэба нарэшце ўсталяваць такі помнік Цішку Гартнаму, які бы адпавядаў гістарычнай значнасьці гэтай асобы. Учора ў Магілёўскім аблвыканкаме вырашылі, што гэта слушная прапанова. Гаворыць намесьніца старшыні абласной управы культуры Сьвятлана Казлова:

(Казлова: ) “Ня мы гэта ініцыявалі, а творчая інтэлігенцыя Магілёва. Аднак як паказала нарада, гэтыя ініцыятывы падтрымліваюцца. З улікам таго, што гэта першы ў рэспубліцы кіраўнік, і творчы ўнёсак яго далёка немалы”.

Паводле Сьвятланы Казловай, Магілёўскаму гарвыканкаму даручана стварыць групу, якая будзе займацца распрацоўкай эскізаў. Вобраз Цішкі Гартнага паспрабуюць увасобіць у камяні ўдзельнікі гарадзкога пленэру скульптуры. Помнік альбо новы мэмарыяльны знак будзе ўсталяваны ў Пячэрскім лесапарку — месцы, дзе хавалі ўсіх пацыентаў псыхіятрычнага шпіталю. Мяркуецца, што там пахавалі таксама і першага кіраўніка ўраду БССР.
XS
SM
MD
LG