Лінкі ўнівэрсальнага доступу

ДЗЯРЖАВА ХОЧА МАНАПАЛІЗАВАЦЬ ПАДПІСКУ НА ДРУКАВАНЫЯ ВЫДАНЬНІ


Ігар Карней, Менск

Ад 1 траўня кожны, хто зьбіраецца зарабляць на падпісцы, мусіць мець адмысловую ліцэнзію. Аднак час ідзе, а Міністэрства сувязі так нікому і не дазволіла стварыць канкурэнцыі дзяржаўнаму манапалісту ў гэтай галіне —– прадпрыемству “Белпошта”.

У апошнія дні мінулага году быў прыняты закон “Аб паштовай сувязі”, у якім упершыню зрабілі неабходным ліцэнзаваньне паслугаў паштовай сувязі, а менавіта — правядзеньня падпіскі на пэрыядычныя выданьні і дастаўкі іх чытачам. Але толькі ў канцы красавіка недзяржаўныя арганізацыі, якія дагэтуль займаліся падпіскай, атрымалі лісты з патрабаваньнямі “ўдакладніць намеры”.

Найперш Міністэрства сувязі запатрабавала ўзгадніць зьмест падпіснога каталёгу, асобна пералічыць замежныя выданьні, якія плянуецца распаўсюджваць на тэрыторыі Беларусі, а таксама распавесьці, якім чынам будзе ажыцьцяўляцца дастаўка газэтаў ды часопісаў у сельскую мясцовасьць.

Усіх папярэдзілі, што ў другім паўгодзьдзі падпісваць чытачоў на друкаваныя выданьні можна толькі ў тым выпадку, калі маецца адпаведная ліцэнзія. Дагэтуль кожная рэдакцыя самастойна вырашала праблему распаўсюду.

Намесьніца генэральнага дырэктара прадпрыемства “Марат” Любоў Вашкевіч бачыць у падобных абмежаваньнях жаданьне ўладаў істотна скараціць прысутнасьць на рынку ня толькі недзяржаўных выданьняў, але і распаўсюднікаў ды арганізацыяў альтэрнатыўнай падпіскі.

(Вашкевіч: ) “Ад 1 траўня атрымліваць грошы за падпіску на другое паўгодзьдзе ці трэці квартал безь ліцэнзіі недзяржаўным структурам нельга. “Белпошце” — можна, але ж гэта — прадпрыемства-манапаліст у сьпісе пад №1, і тут сытуацыя цалкам зразумелая. Зрэшты, усё для таго і робіцца, каб астатніх канкурэнтаў зьнесьці з твару зямлі. Свае абавязацельствы на першае паўгодзьдзе выконваем; травень і чэрвень падпіска яшчэ разносіцца, але на другое паўгодзьдзе ніхто не прыняў ні капейкі. Тым часам церпім эканамічныя страты. Мэтадаў “удушэньня” насамрэч два, і калі ад палітычнага занадта шмат шуму, эканамічна гэта зрабіць вельмі проста. Няма грошай у прадпрыемства? Ну, дык яно само такое бязглуздае, а таму і загінула. А тое, што паставілі тармазы з усіх бакоў, што нават на сваё выданьне нельга людзей падпісаць (хоць у законе сказана, што права такое ёсьць) — гэта замоўчваецца. Але калі ты пачаў выдаваць газэту — чаму няможна яе распаўсюдзіць? Дзеля чаго тады яе ствараеш?”

Беларуская асацыяцыя журналістаў з гэтай нагоды ўжо накіравала ліст у Міністэрства сувязі. Журналісцкая арганізацыя спасылалася на закон “Аб друку”, дзе наўпрост напісана: кожная рэдакцыя мае права распаўсюджваць сваё выданьне самастойна альбо паводле дамоваў зь іншымі арганізацыямі — як дзяржаўнай формы ўласнасьці, так і прыватнай. Адказ быў катэгарычны — ад гэтага часу на ўсю дзейнасьць мусіць быць дазвол.

Як стала вядома, паседжаньне адмысловай камісіі, якая будзе вырашаць лёс недзяржаўных фірмаў, што займаюцца падпіскай, прызначанае на панядзелак.

***

Варта нагадаць яшчэ некаторыя аспэкты эканамічнага ціску на недзяржаўную прэсу. Выдаткі “Белпошты” на дастаўку дзяржаўных выданьняў пакрываюцца зь бюджэту, а незалежныя выданьні плацяць за гэтую паслугу напоўніцу.

Кошты дзяржаўных друкарняў для незалежных выданьняў вышэйшыя, чым для дзяржаўных. Акрамя таго, нягледзячы на наяўнасьць недзяржаўных кампаніяў-распаўсюднікаў, магчымасьць данесьці тое ці іншае выданьне да самых аддаленых і маленькіх населеных пунктаў краіны ёсьць толькі ў "Белпошты".

Апрача таго, неабходна ўзгадаць і неаднаразовыя выпадкі ўжываньня гэтак званага "адміністрацыйнага рэсурсу" пры правядзеньні падпісной кампаніі, калі ўлады прымушаюць розныя ўстановы падпісвацца на дзяржаўную прэсу.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG