Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Як васьмігадовая Яна шукала беларускамоўных сяброў


Яна Івашчанка
Яна Івашчанка
Яна Івашчанка вучыцца ў менскай гімназіі нумар 6 з матэматычным ухілам. Ніхто зь яе аднаклясьнікаў не размаўляе па-беларуску.

Нягледзячы на тое, што ў Яны вельмі шмат сяброў, яна хоча пасябраваць яшчэ і зь беларускамоўнымі дзеткамі. І папрасіла бацьку знайсьці ёй такіх у Менску.

Яна Івашчанка шукае беларускамоўных сяброў
пачакайце

No media source currently available

0:00 0:02:37 0:00
Наўпроставы лінк


Зь Янай Івашчанкай мы сустрэліся ў цэнтры Менску, калі яна ішла на заняткі ў фальклёрны ансамбаль «Жарт»:

«Я па-беларуску размаўляю з татам. Зь сябрамі — не, таму што ў мяне няма беларускамоўных сяброў. Усе вакол размаўляюць на расейскай мове. Нават калі я прашу іх пагаварыць па-беларуску, яны не адгукаюцца. Я б хацела мець сяброў, якія любяць размаўляць на беларускай мове. Мае сябры вельмі кепска ведаюць мову і таму не размаўляюць».


Яна сказала, што вельмі чакае паходу ў госьці да беларускамоўнай дзяўчынкі, якая знайшлася праз «Livejournal», і верыць, што новае сяброўства толькі падмацуецца агульнай мовай камунікацыі.
Анатоль Івашчанка
Анатоль Івашчанка


Тата Яны Анатоль Івашчанка кажа, што праблема адсутнасьці беларускамоўных асяродкаў найбольш актуальная для дзяцей ва ўзросьце да 10 гадоў — фактычна па-беларуску яны могуць гаварыць толькі ў сем’ях.

«Любы чалавек ведае, што ніхто ў нас па-беларуску ў школах не размаўляе. Магчыма, за вельмі-вельмі маленькім выняткам. Праблема ў тым, што дзеці ва ўзросьце да 10 год, як, напрыклад, мая дачка, маюць вельмі мала магчымасьцяў самастойна знайсьці кола аднагодкаў, якія б размаўлялі па-беларуску. Яна зь дзяцінства размаўляла па-беларуску, яе першымі словамі былі „тата“ і „аловак“, але беларуская мова для яе так і засталася, па-сутнасьці, моваю таты. Можа нават не зусім моваю сям’і, таму што бабулі-дзядулі і цёткі-дзядзькі ў нас расейскамоўныя. Але мне ня хочацца, каб мая дачка ўспрымала беларускую мову як нейкую сэктанцкую рэч. Мне б хацелася, каб яна бачыла, што ёсьць яшчэ дзеці, якія вольна размаўляюць па-беларуску», — кажа Анатоль Івашчанка.


Каб дапамагчы сваёй дачушцы, Анатоль зьвярнуўся да грамадзкасьці праз сацыяльную сетку «Livejournal», дзе прапанаваў бацькам іншых беларускамоўных дзетак паспрыяць пашырэньню кола сяброў Яны.

«Яне 8 год, і яна ня ведае ніводнага беларускамоўнага дзіцёнка. Яна гаворыць, што толькі аднойчы сустракала беларускамоўнае дзіця. Гэта было ў часе вакацыяў: па суседзтве з бабульчыным домам пасялілася на лета маці зь дзьвюма дзяўчатамі. Янка прыбегла да мяне і радасна паведаміла:

„Тата, я пазнаёмілася зь дзяўчынкай, якая размаўляе на беларускай мове“. Мне, вядома, стала цікава. Выявілася, што гэта маці зь вёскі з-пад Барысава, і старэйшая дачка проста гаворыць з дужа выразным акцэнтам (не хачу казаць слова трасянка)», — гэта з допісу на старонцы Анатоля Івашчанкі ў сацыяльнай сетцы.


Пасьля публікацыі допісу зьявілася з два дзясяткі прапановаў, частка якіх зводзіцца да суполкі беларускамоўных сем’яў на партале «Нашы дзеткі», а таксама некалькі прыватных «запрашэньняў сябраваць» з анкетамі патэнцыйных сяброў Яны.

«Грамадзкасьць адгукнулася, нам напісалі людзі ня толькі зь Беларусі. Ужо цяпер мы лістуемся зь людзьмі зь Нямеччыны і зь Вялікабрытаніі, дзе ёсьць беларускамоўныя дзеткі. Днямі ідзем у госьці тут ў Менску да адной беларускамоўнай дзяўчынкі. І хоць у Яны вельмі шмат сяброў, і яна вельмі актыўная дзяўчынка, але такім чынам, я думаю, мы знойдзем сяброў яшчэ і па моўнай прыкмеце», — цешыцца тата Яны Івашчанкі.
Цікавасьць да роднай мовы ў Яны абсалютна ўнутраная. Яе тата адзначае, што ніколі не размаўляў зь ёй пра беларускую мову як пра сродак адметнасьці ці змаганьня:

Для Яны беларуская мова была спосабам пазнаньня сьвету. Яна бачыць, што ў таты ёсьць сябры, якія размаўляюць па-беларуску, але ня бачыць, каб людзі вакол размаўлялі па-беларуску, распавядае бацька Яны:

«Калісьці мы езьдзілі ў грамадзкім транспарце, дык Яна там пачынала з кімсьці размаўляць па-беларуску і сачыла за рэакцыяй. Такія стасункі са сьветам для яе былі важныя. Рэакцыя як зазвычай была станоўчай, але ніхто ёй на гэтай мове не адказваў. Зразумела, што гэта было, з аднаго боку, цікава, а зь іншага — засмучала», — апавядае Анатоль Івашчанка.Цікавасьць да роднай мовы ў Яны абсалютна ўнутраная. Яе тата адзначае, што ніколі не размаўляў зь ёй пра беларускую мову як пра сродак адметнасьці ці змаганьня:

«Ніхто ніколі ня вёў зь ёй гутарак на тэму, што „мы змагары, і гэта нешта ад нас вымагае“. Але ў яе ёсьць нейкі пасыянарны зарадзік, які і вызначае яе стасункі зь беларускай мовай.


Я лічу, што бацькам трэба гуртавацца, найперш самім беларускамоўным сем’ям. Тое, што робяць суполкі кшталту „Нашы дзеткі“, — гэта добра, і ім ад мяне нізкі паклон. Падчас масавых сьвятаў, такіх як Ялінка ці Гуканьне вясны, вядома, дзеці могуць пазнаёміцца і займець шанец на далейшае сяброўства. У нас чамусьці так ня склалася, але мы пайшлі іншым шляхам».




Яна саліруе ва ўзорным фальклёрным ансамблі «Жарт», дзе разам зь іншымі дзяўчаткамі сьпявае беларускія народныя песьні. Аднак, калі сканчваюцца заняткі, і замаўкаюць завучаныя беларускія словы, яе партнэркі па ансамблі адразу «пераключаюцца» па расейскую мову. Яна ж чакае, калі яе забярэ з заняткаў тата, каб распавесьці пра свае дасягненьні. Па-беларуску.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG