У райцэнтры Чэрыкаў, што на Магілёўшчыне, зьнесьлі стары будынак, узьведзены пры канцы васямнаццатага стагодзьдзя.
Гэта быў найдаўнейшы будынак райцэнтру. Разбурылі яго хутка й без грамадзкага абмеркаваньня, наракаюць краязнаўцы. Улада адказвае — дом быў аварыйны.
Пра тое, што стары будынак зьнесьлі, «Свабодзе» паведаміў жыхар райцэнтру Сямён Панізоўцаў. Ён фатограф і краязнаўца. Паводле яго, тры гады будынак пуставаў. Калі краязнаўца даведаўся, што дому пагражае небясьпека, то паспрабаваў яго выратаваць, але не пасьпеў.
«Відаць, былі патрэбныя грошы на яго ўтрыманьне, а тут, як кажуць, каб праблемаў не было — зьнесьці, і ўсё. Я адно ведаю, што дом гэты быў яшчэ моцны. І вытрымаў бы яшчэ сотні гадоў. У ім сьцены мэтровыя. Там толькі столь была пашкоджаная. Не даглядалі — вада працякала з даху. Мы рыхтаваліся зьбіраць подпісы за захаваньне гэтага дома, але пакуль апамяталіся, яго ўжо пачалі бурыць».
Цяпер на месцы старой камяніцы пустка. Плянуецца, што тут зробяць газон з кветнікам.
Цяпер замест будынка пустка. Фота з Чэрыкава Сямёна Панізоўцава.
Апошняй установай, якая месьцілася ў зьнесеным будынку, быў раённы суд. У савецкія часы тут кватараваў райвыканкам. Яшчэ адзін чэрыкаўскі руплівец захаваньня гістарычнай спадчыны, спадар Васіль, зазначае:
«Людзі паставіліся да зносу вельмі нэгатыўна. Абураліся. Найперш таму, што гэта нерацыянальна. Там жа толькі перакрыцьці даху падгнілі. Іх жа можна было замяніць. Гэта ж не фінансаваёмістая, не працаёмістая справа. Гэта ж самы стары будынак у Чэрыкаве. Зроблены з добрага будаўнічага матэрыялу — з цэглы-жалезьняку. Гэты будынак, на жаль, ня быў унесены ў сьпіс помнікаў гісторыі і культуры, якія ахоўваюцца».
У Чэрыкаўскім райвыканкаме заяўляюць, што зьнесьлі будынак законна — у адпаведнасьці з устаноўленымі працэдурамі:
«Ён не зьяўляўся гісторыка-культурнай каштоўнасьцю. Ёсьць заключэньне спэцыялізаванай арганізацыі пра тое, што гэты будынак аварыйны й пад рэканструкцыю не падпадае. Там драўляныя перакрыцьці. Таму быў ліквідаваны ў вызначаным парадку. Нас правяраў дзяржкантроль. Усё законна. Ёсьць заключэньне спэцыялізаванай арганізацыі».
Як заяўляюць краязнаўцы, зьнесены дом узьвялі ў 1789 годзе паводле праекту архітэктара Вісарыёна Паўлава. Будынак быў часткай унікальнага ляндшафту, у якім захавалася старадаўняя пляніроўка вуліц мястэчка. Разбурыўшы дом, улады парушылі гэтую ўнікальнасьць, цьвердзяць местачкоўцы.
Так выглядаў зьнесены будынак.
Пра тое, што дома на вуліцы Савецкай, 7 больш няма, ведае мастак Аляксей Марачкін. Ён нарадзіўся ў Чэрыкаўскім раёне, а ягоны брат жыве дагэтуль у райцэнтры. Брат і расказаў спадару Марачкіну пра лёс старога будынка:
«Я ведаю гэтыя старыя будынкі. Яны непадалёк ад старажытнага чэрыкаўскага рынку. Гэта кашчунства. Старыя будынкі трэба захоўваць, тым болей у такіх невялікіх гарадках, якія не багатыя на архітэктурныя помнікі. Гэта барбарства. Гэта ўсё на сумленьні раённага начальства. І ніякія рэфэрэндумы ці грамадзкія абмеркаваньні яны праводзіць ня будуць».
У Чэрыкаве са старых будынкаў яшчэ застаўся былы касьцёл, у якім цяпер Дом культуры. Праз сквэр ад зьнесенага будынка ацалеў ягоны блізьнюк. Там раённы аддзел культуры. Па райцэнтры раскідана яшчэ некалькі старых камяніцаў.
