Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Уладзіслаў Пятрайціс


Уладзіслаў Пятрайціс, фота <a href="http://westki.info/artykuly/13203/adyjsou-u-viecnasc-ksiondz-uladzislau-piatrajcis">Westki.info</a>.
Уладзіслаў Пятрайціс, фота <a href="http://westki.info/artykuly/13203/adyjsou-u-viecnasc-ksiondz-uladzislau-piatrajcis">Westki.info</a>.

9 траўня ня стала Ўладзіслава Пятрайціса, каталіцкага сьвятара. Ён нарадзіўся ў Літве, але глыбока паважаў і шанаваў беларускую мову.

Ксёндз Пятрайціс нарадзіўся 20 студзеня 1955 году ў вёсцы Пацэнуляй Радвілішкіскага раёну ў Літве. Вучыўся ў духоўнай сэмінарыі ў Каўнасе. Сьвятарскае пасьвячэньне атрымаў 14 траўня 1985 году.

У Беларусь сьвятар Пятрайціс прыехаў у лістападзе 1985 году. У Мерах ён працаваў да 2000 году. Ксёндз Уладзіслаў быў адным зь першых, хто пасьля распаду Савецкага Саюзу пачаў маліцца і прапаведаваць па-беларуску. Ён сам перакладаў малітвы з польскай мовы.

Як гэта ўсё пачыналася, згадвае пісьменьніца Ірына Жарнасек, якая выдавала і дагэтуль рэдагуе розныя каталіцкія выданьні:

«Я пазнаёмілася з ксяндзом Уладзіславам Пятрайцісам, калі мы асьвячалі Крыж ахвярам сталінізму ў Полацку. Тады я ўпершыню пачула малітвы на беларускай мове. Такі быў лёс, што я іх ня чула раней. І мяне зьдзівіла, што па-беларуску маліўся ксёндз-літовец. Так мы пазнаёміліся, пасябравалі».

Ірына Жарнасек і Ўладзіслаў Пятрайціс разам выдавалі газэту «Голас душы» — адно зь першых беларускамоўных каталіцкіх выданьняў. Спадарыня Ірына згадвае:

«Выйшла дзесьці сем нумароў у Мёрах. Гэта была першая такая вестка ад новай каталіцкай прэсы. Я паверыла гэтаму чалавеку, бо бачыла — яму дорага ўсё, што тады адбывалася на нашай зямлі. Ксёндз любіў беларускае слова, хоць на той час і не валодаў яшчэ добра беларускай мовай.

Я яму тады жартам-напаўжартам паставіла такую ўмову: я ня буду рабіць газэту, калі ён ня вывучыць беларускую мову. Бо на той час ён мог толькі прачытаць па-беларуску. І ён працягваў вучыцца. І праз усё жыцьцё, колькі мы пасьля зь ім ні сустракаліся, ксёндз мне заўжды дзякаваў за тое, што я паставіла такую ўмову і што ён вывучыў беларускую мову. Яму было ўсё наша вельмі дорага».

Кажуць, што дагэтуль многія памятаюць казань ксяндза Уладзіслава пасьля рэфэрэндуму 1995 году. Тады сьвятар сказаў, што Пагоня з крыжам Хрыста цяпер зьмененая на герб з зоркаю Сатаны. Сказаў, што не разумее, што робяць у касьцёле людзі, якія галасавалі супраць Крыжа. «Навошта вы галасавалі за сьцяг, пад якім зачынялі касьцёлы і вывозілі ксяндзоў на Сыбір?» — пытаўся ксёндз Уладзіслаў з амбоны.

Ірына Жарнасек кажа, што гэта быў невыпадковы выступ:

«Ён любіў наш сьцяг. Я для яго сшыла ў свой час бел-чырвона-белы сьцяг. І ён вісеў у яго некаторы час такім палотнішчам. Некаторыя людзі, можа, нават і не здагадваліся, што гэта сьцяг, бо ён вісеў зьверху ўніз такім вялікім палотнішчам».

Ксёндз Уладзіслаў Пятрайціс апошнія гады служыў у мястэчку Іказьнь на Браслаўшчыне. У Мёрах ён паставіў помнік ненароджанаму дзіцяці. На той час такі помнік быў першы ў Эўропе.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG