Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Хто такія емэнскія хусіты і чаму іх атакуюць?


Цені паўстанцаў-хусітаў у Емэне на фоне сьцяга краіны (ілюстрацыйнае фота)
Цені паўстанцаў-хусітаў у Емэне на фоне сьцяга краіны (ілюстрацыйнае фота)

Злучаныя Штаты і Вялікая Брытанія нанесьлі паветраныя і марскія ўдары па вайсковых аб’ектах хусітаў у Емэне ў адказ на іх напады на судны ў Чырвоным моры ў выніку драматычнага рэгіянальнага пашырэньня вайны Ізраіля з ХАМАС у Газе.

У той час як сьведкі ў Емэне пацьвердзілі агенцтву Reuters выбухі па ўсёй краіне, прэзыдэнт Джо Байдэн папярэдзіў у сваёй заяве ўвечары ў чацьвер, што ён без ваганьняў прыме далейшыя меры ў выпадку неабходнасьці.

Некаторыя падрабязнасьці пра групоўку, якую падтрымлівае Іран.

Гісторыя

У канцы 1990-х гадоў сям’я Хуці на крайняй поўначы Емэну заснавала рух рэлігійнага адраджэньня зэйдыцкай сэкты шыіцкага ісламу, якая некалі кіравала Емэнам, але паўночная частка яе зьбяднела і маргіналізавалася.

Па меры росту супярэчнасьцяў з урадам яны вялі сэрыю партызанскіх войнаў з нацыянальнай арміяй і кароткі памежны канфлікт з суніцкай Саудаўскай Арабіяй.

Вайна ў Емэне

Вайна пачалася ў канцы 2014 году, калі хусіты захапілі Сану. Занепакоеная ростам уплыву шыіцкага Ірану ўздоўж сваёй мяжы, Саудаўская Арабія ўмяшалася ў сакавіку 2015 году на чале кааліцыі, якую падтрымлівае Захад, у падтрымку ўраду, які зьяўляецца саюзьнікам Саудаўскай Арабіі.

Хусіты ўсталявалі кантроль над большай часткай поўначы і іншымі буйнымі населенымі пунктамі, а міжнародна прызнаны ўрад знаходзіцца ў Адэне.

Людзі на беразе Чырвонага мора на фоне грузавога карабля Galaxy Leader, захопленага хусітамі ля берагоў Емэна ў сьнежні 2023
Людзі на беразе Чырвонага мора на фоне грузавога карабля Galaxy Leader, захопленага хусітамі ля берагоў Емэна ў сьнежні 2023

Емэн карыстаўся больш чым годам адноснага спакою на фоне мірных намаганьняў пад кіраўніцтвам ААН. Саудаўская Арабія вядзе перамовы з хусітамі ў спробе выйсьці з вайны.

Але напады хусітаў на Ізраіль павялічылі рызыку канфлікту для Саудаўскай Арабіі.

Напад хусітаў на Ізраіль

Хусіты кажуць, што іх напады на суднаходныя шляхі ў Чырвоным моры зьяўляюцца дэманстрацыяй падтрымкі палестынцаў і ХАМАС, ісламісцкай групоўкі, якая кантралюе Газу, у іх вайне супраць Ізраіля.

Напады хусітаў парушылі міжнародны гандаль, у выніку чаго міжнароднае суднаходзтва павінна ісьці па доўгім маршруце вакол Паўднёвай Афрыкі, каб пазьбегнуць удару. Рост кошту дастаўкі выклікае асьцярогі, што гэта можа справакаваць новую ўспышку глябальнай інфляцыі.

Баевікі-хусіты ў Емэне
Баевікі-хусіты ў Емэне

ЗША заявілі, што Аўстралія, Бахрэйн, Канада і Нідэрлянды падтрымалі апэрацыю супраць хусітаў і спрабавалі прадставіць авіяўдары як частку міжнародных намаганьняў у аднаўленьні свабоднага гандлю на ключавым маршруце паміж Эўропай і Азіяй, які складае каля 15% сусьветнага суднаходзтва.

Якая мэта атакаў хусітаў

Хусіты ўваходзяць у так званую «вось супраціву» — антыізраільскі і антызаходні альянс рэгіянальных узброеных груповак (ХАМАС, «Хезбала» і хусіты), які падтрымліваецца Іранам.

Лёзунг хусітаў: «Сьмерць Амэрыцы, сьмерць Ізраілю, праклён габрэям і перамога ісламу».

На працягу многіх гадоў хусіты вядуць узброеную барацьбу з цэнтральным урадам Емэна, які знаходзіцца ў Адэне
На працягу многіх гадоў хусіты вядуць узброеную барацьбу з цэнтральным урадам Емэна, які знаходзіцца ў Адэне

Сувязі з Іранам

Хусіты наладзілі сувязі з Іранам, але незразумела, наколькі глыбокія гэтыя сувязі. Кааліцыя пад кіраўніцтвам Саудаўскай Арабіі абвінавачвае Іран ва ўзбраеньні і навучаньні хусітаў, абодва абвінавачваньні ён адхіляе.

Вайсковы карабель USS Carney з кіраванымі ракетамі праходзіць праз Суэцкі канал 26 лістапада 2023 году. Гэты карабель зьбіў шмат бесьпілётнікаў, запушчаных емэнскімі хусітамі ў Чырвонае мора ў сьнежні 2023
Вайсковы карабель USS Carney з кіраванымі ракетамі праходзіць праз Суэцкі канал 26 лістапада 2023 году. Гэты карабель зьбіў шмат бесьпілётнікаў, запушчаных емэнскімі хусітамі ў Чырвонае мора ў сьнежні 2023

Кааліцыя таксама сьцьвярджае, што лібанская «Хезбала», якую падтрымлівае Іран, дапамагае хусітам, і гэтае абвінавачаньне адмаўляе.

У той час як Іран абараняе хусітаў як частку сваёй рэгіянальнай «восі супраціву», емэнскія экспэрты кажуць, што хусіты кіруюцца галоўным чынам унутраным парадкам дня, хаця яны падзяляюць палітычныя адносіны з Іранам і Хезбалой.

Хусіты адмаўляюць, што яны марыянэткі Ірану, і заяўляюць, што змагаюцца з карумпаванай сыстэмай.

(Арыгінальная публікацыя Reuters).

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG