Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Шушкевіч: «Я за байкот, але Караткевіч паказала, што яна мацнейшая за Лябедзьку, мацнейшая за Калякіна»


«Я за байкот, але Караткевіч паказала, што яна мацней за Лябедзьку, мацней за Калякіна»
пачакайце

No media source currently available

0:00 0:15:45 0:00
Наўпроставы лінк

«Я за байкот, але Караткевіч паказала, што яна мацней за Лябедзьку, мацней за Калякіна»

У чарговай перадачы сэрыі «Інтэрвію тыдня» першы кіраўнік незалежнай Беларусі Станіслаў Шушкевіч тлумачыць, чаму ён прыхільнік байкоту, разважае, хто стаіць за сьпінай Караткевіч і чаму ён ня лічыць патрэбным яе крытыкаваць.

— Ваша стаўленьне да гэтай выбарчай кампаніі дастаткова вядомае. Аднак я прапаную пачаць нашу размову з таго, каб вы яшчэ раз яго коратка акрэсьлілі..

— Выбараў у нас ня будзе. З 1996 году ў нас выбараў няма. Калі выбараў няма — дык у чым удзельнічаць? Можна толькі спрыяць таму, што будзе легітымізацыя Лукашэнкі. Усе папярэднія выбары, акрамя першых, у 1994-м, не прызнаныя цывілізаваным сьветам. Прызнавалі толькі Расея і яе сатэліты.

І калі вы ўдзельнічаеце ў гэтай кампаніі, вы фактычна прызнаяце, што ёсьць выбары. Вы гуляеце па правілах, якія задала Ярмошына, якой лепей усё ж чым-небудзь іншым займацца, а ня выбарамі. Бо яна — гэта канцэнтрат усёй несправядлівасьці па падліку галасоў, тут няма ніякага кантролю.

— Вы сказалі, што выбараў няма. Але дэмакратычныя сілы ў іх удзельнічалі — і ў 2001-м, і ў 2006-м, і ў 2010-м, калі, напрыклад, вы былі ў камандзе Саньнікава. Што зьмянілася цяпер? Чаму тады было варта ўдзельнічаць, а цяпер ня трэба?

— Тады яшчэ была нейкая надзея, была магчымасьць працаваць з насельніцтвам. Тут ужо ніякай надзеі няма, бо тых, хто працаваў з насельніцтвам, добра пабілі і выгналі зь Беларусі. Я не магу ў гэтым удзельнічаць, бо тых, на каго я мог бы працаваць, я ня бачу. Таму і наша партыя не вылучала і не падтрымлівала нікога. Я пасьля 19 сьнежня сустракаўся з тымі, каго пабілі. Што ж — зноў на гэта ісьці? Трэба паказаць, што мы зьневажаем гэтую ўладу і ня ўдзельнічаем у гэтых выбарах.

Падтрымаць тых, хто за новы палітычны лад, вельмі проста — не ідзі на выбары

Бачыце, яны замітусіліся і забаранілі заканадаўча байкот. І забыліся, што самі ж падпісалі міжнародныя пагадненьні, якія прадугледжваюць права на байкот. Падтрымаць тых, хто за новы палітычны лад, вельмі проста — не ідзі на выбары.

— Дарэчы, апошнім часам прыхільнікі ўдзелу, сябры каманды Караткевіч вылучаюць нейкі новы аргумэнт, што, маўляў, «байкот — гэта толькі на карысьць Лукашэнку».

— Я не хачу іх крытыкаваць, бо мы па адзін бок барыкад. Але тут яны дэманструюць сваю палітычную несьвядомасьць. Байкот — гэта добрая справа ў нашых канкрэтных варунках.

— Але ў нашых канкрэтных варунках байкот ніколі ня можа падтрымаць большасьць. У людзей ёсьць традыцыя хадзіць на выбары, і на гэтыя выбары большасьць прыйдзе.

— Ёсьць сацыялягічныя дасьледаваньні, якія праведзеныя сумленнымі людзьмі. 57 працэнтаў насельніцтва ня ведае, што такое байкот, а за Лукашэнку гатовыя галасаваць 27 працэнтаў насельніцтва. Так што ў гэтых умовах байкот адыграў бы цудоўную ролю, калі б усе працавалі на яго.

— Вы казалі, што ўдзел у выбарах будзе спрыяць легітымізацыі рэжыму. Якім чынам?

— Калі апазыцыя ўдзельнічае ў выбарах — значыць, гэта выбары. Я кажу — «выбараў няма», а Караткевіч і яе каманда кажа — «выбары ёсьць». І гэта азначае, што легітымна выбіраецца прэзыдэнт і робіцца законным прэзыдэнтам. А калі на ўчасткі прыходзіць менш за 50 працэнтаў — тады мы можам адстойваць сваю пазыцыю. Тады я гарантую, што Захад не прызнае выбары. І тыя непрымальныя для Беларусі дакумэнты, якія можа падпісаць Лукашэнка, іх можна будзе не прызнаваць у далейшым часе.

І гэты чалавек раптам цытуе Мандэлу і цытуе Эйнштэйна. Тое, што ён іх не чытаў — я вам даю стопрацэнтную гарантыю. Але гэта ўжо зрухі, ён хоча быць больш разумным! Гэта лепей, чым цытаваць Гітлера!

— Каманда Караткевіч заяўляе, што ўсё зусім не прадвызначана ў гэтай кампаніі, што яна, Караткевіч, — сапраўдная альтэрнатыва. Ці няма ў той крытыцы, якая цяпер абрынулася на Караткевіч, элемэнтаў палітычнай рэўнасьці? Ім не ўдалося, а ёй удалося — сабраць подпісы, напрыклад?

— Наша партыя, якая ня ўдзельнічае ў выбарах, не далучылася да тых, хто крытыкуе дэмакратычных кандыдатаў. Я лічу, што Караткевіч — кандыдат дэмакратычны. У яе няма шанцаў, яна будзе рабіць памылкі, але ёсьць пэўная школа. У дадзены момант няма іншага падыходу з нашага боку, акрамя як ставіцца да гэтага станоўча. Акрамя таго — яна паказала, што мацнейшая за Лябедзьку, мацнейшая за Калякіна. Трэба паважаць такіх жанчын, можа, калі-небудзь і прэзыдэнтам стане. Гэтым разам гэта немагчыма.

— То бок пазытыў у тым, што гэта першы крок у яе далейшай палітычнай кар’еры?

— Я б сказаў, не для яе палітычнай кар’еры. А для тых, хто стаіць у яе за сьпінай. І я б не хацеў, каб яны дасягнулі шмат, бо яны непасьлядоўныя, не заўсёды беларускія, і ёсьць многа прэтэнзіяў да іх. А да яе ў мяне няма ніякіх прэтэнзіяў.

Калі вы хочаце віншаваць Лукашэнку — дык віншуйце ўжо сёньня

— Як Караткевіч трэба сябе паводзіць 11–12 кастрычніка? Прызнаваць перамогу Лукашэнкі ці не?

— Калі вы хочаце віншаваць Лукашэнку — дык віншуйце ўжо сёньня. А там — якую лічбу скажуць, такая лічба і будзе агучана. У свой час Калякін сказаў, што «заўтра я атрымаю 7 працэнтаў, іншыя — столькі». Так і адбылося. Ён меў старыя свае камуністычныя кантакты, і яму выдалі лічбы. І гэта вядомы факт. Так што ня трэба тут ніякіх ілюзіяў.

— Як могуць разьвівацца падзеі пасьля 11 кастрычніка ў замежнапалітычнай сфэры?

— Замежжа мітусіцца больш, чым беларуская апазыцыя. І яно наіўнае і даверлівае. Калі вяду гаворкі з італьянскімі альбо грэцкімі эўрадэпутатамі — то яны ня маюць уяўленьня, што ў нас робіцца. Яны кажуць: «А чаму вы ня зьвернецеся ў Канстытуцыйны Суд?» Яны ня ведаюць, што ў нас грамадзянін ня можа зьвярнуцца ў Канстытуцыйны Суд, што ў нас абсурднае заканадаўства.

— Я пра той трэнд, які зьявіўся апошнімі месяцамі — пра крокі Захаду насустрач Лукашэнку.

— Я магу яго павіншаваць, што ён пасьпяхова вешае локшыну на вушы эўрапейскіх палітыкаў. Вызвалілі палітзьняволеных, але гаворка ішла і пра вызваленьне, і пра рэабілітацыю. І яшчэ кажуць — «ну, у вас дрэнна, але ня так дрэнна, як у Азэрбайджане». Быў я ў Азэрбайджане. У нас значна горш!

— Там журналістаў у турму саджаюць.

— У нас ужо ўсіх пасадзілі і выгналі за межы Беларусі. Вы працуеце ў рэжыме самацэнзуры. І правільна робіце, бо па-іншаму немагчыма.

— Як могуць прыйсьці перамены ў Беларусь? Калі выбары нічога не вырашаюць, тады што?

— Ёсьць два клясычныя варыянты — альбо бунт, выбух, альбо палацавы пераварот. Нашы спэцслужбы так гэта адсочваюць, што шлях перавароту немагчымы. Але, ведаеце, я перажыў такі момант, што за дзьве гадзіны да падпісаньня Белавескай дамовы, каб мне хтосьці сказаў, што я падпішу дамову, што СССР спыняе сваё існаваньне — дык я б не паверыў і ўзлаваўся. А тут — савецкі філёзаф, марксіст-ленінец, прапанаваў такія словы, што не падпісацца пад імі было немагчыма...

— Бурбуліс?

— Так, Бурбуліс Генадзь Эдуардавіч. І, ведаеце, я кожны год яму прыношу выбачэньні, што я думаў пра яго як пра марксіста-ленінца. А ён аказаўся нармальным філёзафам. І ў нас знойдзецца разумны чалавек, які знойдзе такі шлях.

  • 16x9 Image

    Віталь Цыганкоў

    Віталь Цыганкоў скончыў факультэт журналістыкі БДУ. Адзін з двух заснавальнікаў першага недзяржаўнага агенцтва навінаў БелаПАН. Працаваў ў газэтах «Звязда», быў карэспандэнтам у Беларусі расейскай «Независимой газеты», Associated Рress, аглядальнікам у газэце «Свабода». На беларускай Свабодзе ад 1994 году. Карэспандэнт расейскай Свабоды ў Беларусі.
     

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG