Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Менчукі бунтуюць супраць прымусовага высяленьня: «Будуць ваенныя дзеяньні, калі з намі абыдуцца не па законе»

абноўлена

Толькі праз 37 год пасьля таго, як прагучалі першыя абяцаньні зьнесьці менскі Сельгаспасёлак, сюды прыйшлі забудоўшчыкі. Частку раёну ўжо расьсялілі па горадзе, а астатнія мясцовыя жыхары рыхтуюцца да абароны сваіх участкаў. Свабода наведала раён перад чарговай сустрэчай жыхароў з уладамі.

Права ўласнасьці? Не, ня чулі

Сельгаспасёлак — гэта некалькі дзясяткаў гектараў прыватнага сэктару ў межах вуліц Бяды, Някрасава, Халтурына і Олешава. Частку пасёлку ўздоўж вуліц Бяды, Някрасава й Багдановіча ўжо забудавалі шматпавярховікамі. Аднак за лініяй гмахаў — самая сапраўдная вёска: вузкія вуліцы часта бяз ходнікаў, старыя драўляныя дамы чаргуюцца з катэджамі, двары засаджаныя яблынямі ды вішнямі.

Такія вуліцы схаваныя за гмахамі на вуліцах Багдановіча і Някрасава
Такія вуліцы схаваныя за гмахамі на вуліцах Багдановіча і Някрасава

Доўгі час жыхароў Сельгаспасёлку ніхто не турбаваў. Але з 2000-х гадоў пад два даўгія 14-павярховыя дамы забралі левы бок вуліцы Тургенева. Як кажуць жыхары прыватных дамоў, што апынуліся ў цені гмахаў, цяпер яны маюць дастаткова досьведу, каб супрацьстаяць забудоўшчыкам.

«Хай паспрабуюць мяне зьнесьці, — кажа Ўладзімер, якога Свабода сустрэла каля ягонага дому. — Пяць год судовых паседжаньняў я ім гарантую».

Забудоўшчыкі паступова бяруць прыватны сэктар у кола
Забудоўшчыкі паступова бяруць прыватны сэктар у кола

Уладзімер тлумачыць, што ён пагодзіцца на ўмовы забудоўшчыка, калі тыя будуць адпавядаць закону. Але ня лічыць законным сам факт забудовы свайго раёну.

«Кажуць, што гэта такі генплян, дзяржаўныя патрэбы, — кажа Ўладзімер. — Але якія могуць быць дзяржаўныя патрэбы, калі гэта не дзяржаўная зямля?! Хай на дзяржаўнай робяць што хочуць. Але ж права ўласнасьці ў нас ніяк не шануецца».

Будучы забудоўшчык — кампанія «Гарызонтпраектбуд». На сваім сайце яны ўжо анансавалі забудову Сельгаспасёлку. Новы раён хочуць назваць «Камароўскае кола» (дарэчы, раён з такой самай назвай ужо існуе ў Менску). Кампанія нават абяцала пачаць забудову ў другім квартале 2015 году, чаго так і не адбылося.

Гараж — 800 даляраў, парковачнае месца — 20 тысяч даляраў

Падчас гутаркі да Ўладзімера далучаецца ягоны сусед па вуліцы Іван. Той жыве ў доме, які пасьля вайны збудаваў яшчэ ягоны дзед. У гэтым доме нарадзіўся ён сам. Мяняць участак на кватэру Іван не зьбіраецца.

«Тут быў лес і балота. І мае дзяды пасьля працы прыходзілі сюды на будову. Бабуля не магла мясіць рукамі, бо была стомленая, — мясіла раствор нагамі».

Не ўва ўсіх жыхароў праведзеныя камунікацыі
Не ўва ўсіх жыхароў праведзеныя камунікацыі

Па словах Івана, пытаньне кампэнсацыі — самае вострае. Яго, маўляў, палохалі, што вернуць грошы, якія ён сплаціў за прыватызацыю яшчэ ў 1990-х.

«Я свой дом прыватызаваў, калі й «Макдональдс» пабудавалі на плошчы Бангалор. Хай яны паспрабуюць на гэткіх жа ўмовах выселіць «Макдональдс».

Як лічаць мясцовыя, кошты кампэнсацыі — несувымерныя з сапраўднымі. Мэтар жыльля, па іх словах, ацэньваюць у 500 даляраў, за гараж — 800 даляраў, за дрэвы — 600 тысяч.

Раён Сельгаспасёлку па левы бок вуліцы Багдановіча пакуль не чапаюць
Раён Сельгаспасёлку па левы бок вуліцы Багдановіча пакуль не чапаюць

«Наш сады можна параўнаць зь любым паркам, а іх ацэньваюць у капейкі, — кажа Іван. — Вось парк Горкага — гэта горад, а тут — ужо ня горад».

Уладзімер кажа, што пагодзіцца пераехаць, калі яму ўлады дадуць такі самы ўчастак з такім самым домам.

«Я хоць у пінскія балоты паеду, калі там будзе вада, газ, тэлефон і дарога нармальная, — кажа ён. — Каб я, вось як тут, мог легчы на гамак і глядзець тэлевізар. А то мне кажуць — вось грошы, будуйся ў іншым месцы».

Такія «сьвечкі» ўжо стаяць на месцы прыватнага сэктару
Такія «сьвечкі» ўжо стаяць на месцы прыватнага сэктару

Іван робіць хуткі разьлік. Свае шэсьць сотак ён раскідвае на колькасьць кватэр, якія могуць быць пабудаваныя на гэтым месцы.

«Вось у мяне 600 квадратных мэтраў зямлі. Які цяпер мэтраж кватэраў? Ну хай 100 мэтраў. Хай з улікам камунікацыяў на гэты месцы будзе чатыры ці нават тры кватэры. Але ж гэта будзе 14 паверхаў, а можа й 24. Колькі ж яны заробяць толькі з майго ўчастку?»

Ехаць пад МКАД — гэта не размова

Раён выглядае як вёска не таму, што тут жывуць бедныя людзі, а таму, што з 1978 году, калі Сельгаспасёлак пачалі «высяляць», тут забаронена разбудоўвацца. Дазвол — толькі на «давядзеньне да тыпавых спажывецкіх якасьцяў», што значыць — зрабіць прыбіральню і топачную.

«А які сэнс укладаць у жыльлё, калі невядома, што будзе заўтра?» — кажа 33-гадовы Юры, якога Свабода сустрэла каля ягонага гаража.

Прыбіральню дабудаваць можна, гараж — нельга
Прыбіральню дабудаваць можна, гараж — нельга

Як і большасьць жыхароў Сельгаспасёлку, Юры тут нарадзіўся. Некалькі ягоных сяброў падпалі пад ранейшыя зносы, калі будаваліся шматпавярховікі на вуліцы Бяды. Але з таго часу зь імі ён вельмі рэдка бачыцца: сябры атрымалі кватэры ў Серабранцы.

«Я б хацеў і надалей тут жыць. Кватэра каля МКАДу — гэта не размова. Не параўнаць гэта з жыцьцём тут».

Праз тое, што дом стаіць у чаканьні зносу, Юры так і ня змог аформіць дакумэнты на гараж. Цяпер гараж лічыцца самавольнай пабудовай, і за гэта гаспадар пэрыядычна сплачвае штрафы.

«А па-іншаму тут немагчыма», — кажа ён.

А 18-й гадзіне тут сапраўдны праспэкт

Самае дзіўнае, што ў забудове раёну не зацікаўленыя і жыхары дамоў, якія пасьпелі пабудаваць на Тургенева. Праз шчыльную забудову тыя шматпавярховікі ня маюць ні зялёнай зоны ў двары, ні дзіцячых пляцовак.

Праз прыватны сэктар увесь час ходзяць жыхары новых шматпавярховікаў
Праз прыватны сэктар увесь час ходзяць жыхары новых шматпавярховікаў

«Гуляць з вазком увогуле няма дзе, — кажа маладая маці Вольга, якая ідзе праз прыватны сэктар у кватэру на Тургенева. — Ходзім у парк Дружбы народаў на Бангалор ці ў сквэр на Бяды».

Пра транспартныя праблемы ўжо сёньня кажуць жыхары і шматпавярховікаў, і прыватных дамоў.

«Гэта будзе самы сапраўдны каляпс! — кажа Ўладзімер. — Ужо сёньня сюды цяжка заехаць і немагчыма знайсьці месца для паркоўкі».

Транзытны рух і паркоўкі — самыя частыя тэмы спрэчак паміж жыхарамі прыватнага сэктару і навабудаў. Заездаў тут два: або з Багдановіча наўпрост да Тургенева, або па Корш-Сабліна, дзе стаяць толькі прыватныя дамы.

Уявіць аўтамабільны затор на вуліцы Корш-Сабліна раней было немагчыма
Уявіць аўтамабільны затор на вуліцы Корш-Сабліна раней было немагчыма

«Тут у нас а 18-й гадзіне — сапраўдны праспэкт. Гойсаюць так, што дзіця ня выпусьціш на вуліцу», — кажа Юры.

Пад новымі дамамі прадугледжаны падземны паркінг. Але машынамесца там каштуе да 20 тысяч даляраў, таму ўладальнікі аўто паркуюцца ў прыватным сэктары. Баронячы выезды са сваіх двароў, гаспадары дамоў нацягнулі драты па лініі вуліцы.

Каб было з чым ісьці ў міліцыю ў спрэчных выпадках, некаторыя нават ставяць камэры назіраньня.

Да нас прыходзілі з манціроўкамі

16 студзеня 2015 году некаторыя жыхары Сельгаспасёлку атрымалі рашэньне аб будучым выманьні зямельных участкаў. Большасьць не настроеныя так проста выяжджаць з родных дамоў.

«За знос выступаюць толькі тыя, хто ня хоча нічога рабіць, — кажа Ўладзімер. — А мы хочам, але нам не даюць».

Прадказаць лёс Сельгаспасёлку ніхто ня можа
Прадказаць лёс Сельгаспасёлку ніхто ня можа

Пасьля перасяленьняў з вуліцы Тургенева на сумленныя ўмовы гульні з уладамі мясцовыя жыхары не спадзяюцца. Але ўжо маюць досьвед, а таму зьбіраюцца адстойваць сваё жыльлё.

«Тут ужо былі ваенныя дзеяньні. І яшчэ будуць», — кажа Ўладзімер.

Ён распавядае, як да жыхароў Сельгаспасёлку прыходзілі кіроўцы з манціроўкамі. Справа ў тым, што пры будаўніцтве тэхніка павінна была заяжджаць толькі з вуліцы Багдановіча. Але шмат хто ехаў праз прыватны сэктар. Каб перашкодзіць буйной тэхніцы, жыхары паркавалі аўто каля сваіх дамоў у шахматным парадку.

Так даводзіцца абараняцца ад паркоўкі каля свайго дома
Так даводзіцца абараняцца ад паркоўкі каля свайго дома

Усе, каго распытала Свабода, кажуць, што хацелі б застацца тут жыць, але каб ім дазволілі будаўніцтва й рамонт.

«На нас цяпер кажуць — калгасьнікі, — кажа Іван. — Але ж самі ўлады не давалі нам усё жыцьцё забудоўвацца, а цяпер кажуць — трухлявае жыльлё ў горадзе».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG