Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Падзелу ў нас няма». У касьцёле пад Докшыцамі каталікі і праваслаўныя моляцца разам пад «знакам яднаньня»


Адзіны ў Беларусі «падвойны» каталіцка-праваслаўны крыж
пачакайце

No media source currently available

0:00 0:01:05 0:00

Адзіны ў Беларусі «падвойны» каталіцка-праваслаўны крыж

Адзіны ў Беларусі касьцёл з двума крыжамі, каталіцкім і праваслаўным, адкрыўся ў 2010 годзе ў вёсцы Бярозаўка Докшыцкага раёну.

На імшу і ў нядзельную школу мясцовыя прыходзяць разам — незалежна ад веры. Свабода зьезьдзіла ў касьцёл, якія наведваюць многія праваслаўныя.

Мясцовы пробашч падкрэсьлівае адзінства хрысьціянства

У 2003 годзе каталіцкая супольнасьць у Бярозаўцы атрымала стары будынак калгаснай канторы ў цэнтры вёскі. У 2010 годзе былая кантора стала касьцёлам Маці Божай Вастрабрамскай.

Раней тут былі рэшткі калгаснай канторы
Раней тут былі рэшткі калгаснай канторы

І хоць афіцыйна гэты храм лічыцца касьцёлам, крыж на ім падвойны — каталіцкі і праваслаўны. Два крыжы выходзяць з аднаго кораня, разыходзяцца, а потым ізноў злучаюцца гарызантальнай папярэчынай.

Гэты крыж называецца «знакам яднаньня». Мясцовы ксёндз Марэк Пасют і мастак зь Верхнядзьвінску Валер Шчасны задумалі такі сымбаль, каб паказаць еднасьць канфэсіяў.

Знак яднаньня перад бярозаўскім касьцёлам
Знак яднаньня перад бярозаўскім касьцёлам

Падвойны крыж актуальны для Бярозаўкі. Да вайны яна ўваходзіла ў склад Польшчы. Па словах Чэслава Надольскага, 93-гадовага тутэйшага жыхара, раней вёску насялялі ў асноўным каталікі.

«Але потым павыяжджалі ў Польшчу, — кажа Надольскі. — І цяпер тут ужо болей праваслаўных жыве».

«Каб ня крыўдзіць праваслаўных», ксёндз Марэк вырашыў пазначыць, што гэты касьцёл адкрыты для людзей усіх канфэсіяў.

Кастусь Шыталь — мясцовы краязнаўца
Кастусь Шыталь — мясцовы краязнаўца

«Мясцовы пробашч захацеў падкрэсьліць адзінства хрысьціянства, — кажа краязнаўца​ Кастусь Шыталь. — Што гэта ня дзьве розныя веры — каталіцтва і праваслаўе. Што яны вырастаюць з аднаго кораня — Ісуса Хрыста, Госпада нашага».

У касьцёле каталіцкія і праваслаўныя абразы вісяць побач

Падвойныя крыжы ў Беларусі сустракаюцца і ў іншых месцах. Часам на ўездах у гарады ці вёскі стаяць побач каталіцкі і праваслаўны крыж. На могілках у Вялейцы побач стаяць два крыжы, злучаныя адной папярэчынай. Але такога крыжа, як у Бярозаўцы, няма больш нідзе.

Сьвятыя каталіцкія і праваслаўныя тут побач
Сьвятыя каталіцкія і праваслаўныя тут побач

Гэты знак яднаньня ў пачатку 2000-х вынайшаў мастак Валер Шчасны. У яго шмат карцін на экумэнічныя тэмы.

«У гэтым жа і ёсьць хрысьціянства — яно расьце з аднаго кораня, — сказаў Шчасны Свабодзе. — Тэма яднаньня ня новая, але ў мяне свой погляд на яе».

У Бярозаўцы сышліся мастак-экумэніст і ксёндз, які будаваў касьцёл у праваслаўнай вёсцы. Айцец Марэк аднаўляў яшчэ некалькі капліц у Докшыцкім раёне. Але падвойны крыж мае толькі бярозаўскі касьцёл.

Таксама ў гэтым касьцёле побач вісяць іконы праваслаўнага сьвятога Серафіма Сароўскага і каталіцкага Францішка Асыскага, Эўфрасіньні Полацкай, якую вызнаюць за сьвятую праваслаўныя і грэка-каталікі, і сьвятога папы Яна Паўла ІІ.

Усім падабаецца, што разам можна хадзіць маліцца

Як гэта і задумваў айцец Марэк з Валерам Шчасным, бярозаўскі касьцёл стаў храмам паяднаньня. На імшу, асабліва на вялікія сьвяты, прыходзяць і каталікі, і праваслаўныя.

Перад касьцёлам застаецца помнік чырвонаармейцам
Перад касьцёлам застаецца помнік чырвонаармейцам

А на катэхезу — рэлігійныя заняткі — дык увогуле прыходзіць больш праваслаўных дзяцей, чым каталіцкіх. Зь дзесяці чалавек, якія наведваюць катэхезу сёньня, толькі двое з каталіцкіх сем’яў.

«Царквы ж у нас няма, і мае дзеці, хоць мы і праваслаўныя, толькі дзякуючы касьцёлу навучыліся хоць бы „Ойча наш“ казаць», — кажа Тамара Каляга зь Бярозаўкі.

Людміла Надольская (зьлева) і Ганна Каляга
Людміла Надольская (зьлева) і Ганна Каляга

У спэцыфічным касьцёле праходзяць і асаблівыя заняткі з рэлігіі. Тут робяць акцэнт на тым, што хрысьціянства адзінае, і адрозьніваюцца толькі канфэсійныя абрады.

Многія мясцовыя праваслаўныя кажуць: нічога страшнага ў тым, што праваслаўныя ходзяць у касьцёл, няма.

«Падзелу ў нас няма, — кажа Людміла Надольская, яшчэ адна жыхарка Бярозаўкі. — Усім падабаецца, што разам можна хадзіць маліцца».

Гэтаксама і каталікі далучаюцца да праваслаўных сьвятаў, якія праходзяць у Бярозаўцы. Калі сёлета праваслаўныя ладзілі працэсію ў вёсцы, да яе далучаліся і мясцовыя каталікі.

Цяпер нас ведае сьвет

Пры тым, што каталікоў у Бярозаўцы ня так шмат, менавіта новы касьцёл абудзіў мясцовую супольнасьць. Сьвята ўраджаю, якое ладзіць айцец Марэк увосень каля касьцёла, фактычна стала сьвятам вёскі. Пасьля імшы тут расстаўляюць сталы зь ежай, а мясцовы клюб ладзіць канцэрт.

«Як сьвята ўраджаю штогод мы адзначаем, столькі многа людзей прыходзіць! — кажа Людміла Надольская. — Аж трашчыць касьцёл».

Дзякуючы ўнікальнаму касьцёлу ў Бярозаўку сталі прыяжджаць амбасадары, турысты і пілігрымы. На хвалі інтарэсу да вёскі айцец Марэк хацеў бы знайсьці спонсара, каб у былым будынку бровара на беразе возера адкрыць дом адпачынку.

Рэшткі бровара каля касьцёла, зь якіх айцец Марэк хацеў бы зрабіць дом адпачынку
Рэшткі бровара каля касьцёла, зь якіх айцец Марэк хацеў бы зрабіць дом адпачынку

«Цяпер столькі людзей у нас вянчаецца — і з Масквы, і зь Менску да нас едуць, — кажа Людміла Надольская. — Ніхто ня ведаў пра Бярозаўку, а цяпер нас ведае сьвет».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG