Сьпікер ірацкага парлямэнту Хаджым аль-Хасані сказаў, што ўдзельнікі дэбатаў знайшлі агульныя падыходы ў многіх пытаньнях, але канчатковай дамоўленасьці няма.
Кансэнсус дасягнуты адносна працягу тэрміну абмеркаваньня праекту канстытуцыі, але няма згоды паміж трыма асноўнымі этнічнымі грамадамі ў ключавых пытаньнях. А менавіта: якую ролю павінен адыгрываць іслам ў краіне, ці павінна быць уведзенае фэдэратыўнае ўпарадкаваньне дзяржавы і як разьмяркоўваць даходы ад прыродных рэсурсаў?
Шыіты і курды прапануюць увесьці фэдэратыўнае ўпарадкаваньне дзяржавы, прадстаўнікі сунітаў гэтаму катэгарычна пярэчаць. Іхны прадстаўнік Салех аль-Мутлак гаворыць, што гэта тая мяжа, якую яны ня могуць пераступіць, бо, зь іхнага гледзішча, гэта парушыць адзінства Іраку. Ён падкрэсьлівае, што рознагалосьсі вельмі істотныя:
(аль-Мутлак:) “Рознагалосьсі, шчыра кажучы, вельмі вялікія, і запатрабуецца моцнае нацыянальная воля ўсіх бакоў, каб дасягнуць згоды. Палітыкі павінны адмовіцца ці зьменшыць свае патрабаваньні і падумаць, чаго хочуць ірацкія людзі. А іракцы ня хочуць разьдзяленьня, ня хочуць фэдэралізму”.
Са свайго боку, шыіты і курды супраць выкарыстаньня ў назьве дзяржавы слова “ісламская”, і згодныя, каб яна называлася Рэспубліка Ірак.
Спрэчным застаецца таксама пытаньне аб разьмеркаваньні сродкаў ад продажу нафты. Мусульмане-суніты скрайне нэгатыўна ўспрынялі заклік аднаго з вядучых шыіцкіх палітыкаў стварыць аўтаномію на багатым на нафту поўдні краіны. Тым часам, міністар нафты Іраку паабяцаў, што ў новай канстытуцыі будзе забясьпечанае справядлівае разьмеркаваньне нафтавых даходаў.
Мусульмане-шыіты і курды маюць бальшыню месцаў у нацыянальнай асамблеі Іраку і тэарэтычна могуць зацьвердзіць канстытуцыю самастойна, Аднак, такі сцэнар можа прывесьці да выключэньня сунітаў з палітычнага жыцьця краіны і супрацьстаяньню зь імі ў часе рэфэрэндуму. Бо калі тэкст праекту канстытуцыі будзе ўхвалены ў парлямэнце, яго прапануюць на агульнанацыянальны рэфэрэндум у кастрычніку.
Камран аль-Карадагі, сьпікер ірацкага прэзыдэнта Джаляля Талябані, патлумачыў нашаму радыё, чаму парлямэнту дадзены дадаткова толькі адзін тыдзень на наступнае ўзгадненьне тэксту.
(аль-Карадагі:) “Праект павінен быць своечасова падрыхтаваны і надрукаваны, каб людзі прынамсі два месяцы мелі дзеля азнаямленьня зь ім. Важна, каб як мага болей людзей зь ім азнаёміліся. Тэкст будзе надрукаваны ў газэце, затым будуць наладжаныя грамадзкія абмеркаваньні, а 15 кастрычніка адбудзецца рэфэрэндум.”
Тым часам, прэзыдэнт ЗША Джордж Буш зрабіў заяву, у якой назваў працу канстытуцыйнай камісіі Іраку “гераічнымі высілкамі”.
Кансэнсус дасягнуты адносна працягу тэрміну абмеркаваньня праекту канстытуцыі, але няма згоды паміж трыма асноўнымі этнічнымі грамадамі ў ключавых пытаньнях. А менавіта: якую ролю павінен адыгрываць іслам ў краіне, ці павінна быць уведзенае фэдэратыўнае ўпарадкаваньне дзяржавы і як разьмяркоўваць даходы ад прыродных рэсурсаў?
Шыіты і курды прапануюць увесьці фэдэратыўнае ўпарадкаваньне дзяржавы, прадстаўнікі сунітаў гэтаму катэгарычна пярэчаць. Іхны прадстаўнік Салех аль-Мутлак гаворыць, што гэта тая мяжа, якую яны ня могуць пераступіць, бо, зь іхнага гледзішча, гэта парушыць адзінства Іраку. Ён падкрэсьлівае, што рознагалосьсі вельмі істотныя:
(аль-Мутлак:) “Рознагалосьсі, шчыра кажучы, вельмі вялікія, і запатрабуецца моцнае нацыянальная воля ўсіх бакоў, каб дасягнуць згоды. Палітыкі павінны адмовіцца ці зьменшыць свае патрабаваньні і падумаць, чаго хочуць ірацкія людзі. А іракцы ня хочуць разьдзяленьня, ня хочуць фэдэралізму”.
Са свайго боку, шыіты і курды супраць выкарыстаньня ў назьве дзяржавы слова “ісламская”, і згодныя, каб яна называлася Рэспубліка Ірак.
Спрэчным застаецца таксама пытаньне аб разьмеркаваньні сродкаў ад продажу нафты. Мусульмане-суніты скрайне нэгатыўна ўспрынялі заклік аднаго з вядучых шыіцкіх палітыкаў стварыць аўтаномію на багатым на нафту поўдні краіны. Тым часам, міністар нафты Іраку паабяцаў, што ў новай канстытуцыі будзе забясьпечанае справядлівае разьмеркаваньне нафтавых даходаў.
Мусульмане-шыіты і курды маюць бальшыню месцаў у нацыянальнай асамблеі Іраку і тэарэтычна могуць зацьвердзіць канстытуцыю самастойна, Аднак, такі сцэнар можа прывесьці да выключэньня сунітаў з палітычнага жыцьця краіны і супрацьстаяньню зь імі ў часе рэфэрэндуму. Бо калі тэкст праекту канстытуцыі будзе ўхвалены ў парлямэнце, яго прапануюць на агульнанацыянальны рэфэрэндум у кастрычніку.
Камран аль-Карадагі, сьпікер ірацкага прэзыдэнта Джаляля Талябані, патлумачыў нашаму радыё, чаму парлямэнту дадзены дадаткова толькі адзін тыдзень на наступнае ўзгадненьне тэксту.
(аль-Карадагі:) “Праект павінен быць своечасова падрыхтаваны і надрукаваны, каб людзі прынамсі два месяцы мелі дзеля азнаямленьня зь ім. Важна, каб як мага болей людзей зь ім азнаёміліся. Тэкст будзе надрукаваны ў газэце, затым будуць наладжаныя грамадзкія абмеркаваньні, а 15 кастрычніка адбудзецца рэфэрэндум.”
Тым часам, прэзыдэнт ЗША Джордж Буш зрабіў заяву, у якой назваў працу канстытуцыйнай камісіі Іраку “гераічнымі высілкамі”.
