Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Пачынаецца трэцяя канфэрэнцыя АБСЭ па праблемах антысэмітызму


Валер Каліноўскі, Менск 8 чэрвеня ў гішпанскім горадзе Кардоба пачынаецца міжнародная канфэрэнцыя па праблемах антысэмітызму і іншых формаў нецярпімасьці. Канфэрэнцыя, арганізаваная АБСЭ, а таксама ўрадамі Гішпаніі і Славеніі, якая старшынюе ў АБСЭ. На канфэрэнцыі будзе прадстаўленая і Беларусь

Афіцыйную Беларусь на канфэрэнцыі ў справе антысэмітызму ў Кардобе прадстаўляе кіраўнік Камітэту ў справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў пры Савеце Міністраў Беларусі Станіслаў Буко. Чакаецца, што ён выступіць з паведамленьнем аб тым, як беларуская дзяржава змагаецца з антысэмітызмам і іншымі формамі нацыянальнай варожасьці, закране тэму этнаканфэсійнай сытуацыі ў краіне. Паводле рэглямэнту, на выступ яму адведзена 3–4 хвіліны. Ад беларускіх няўрадавых арганізацыяў на канфэрэнцыю запрошаны намесьнік кіраўніка Саюза габрэйскіх арганізацыяў і грамадаў Беларусі Якаў Басін. Ягоная справаздача наконт антысэмітызму ў Беларусі будзе распаўсюджаная сярод дэлегатаў у друкаваным выглядзе.

Увогуле гэта трэцяя канфэрэнцыя ў справе антысэмітызму і іншых формаў ксэнафобіі, якая праводзіцца АБСЭ, летась падобная канфэрэнцыя прайшла ў Бэрліне, пазалетась – у Вене. Гэта сьведчыць пра ўвагу, якая надаецца названай праблеме ў АБСЭ. На леташняй канфэрэнцыі ў Бэрліне было ўхваленае рашэньне пра маніторынг праяваў антысэмітызму ў краінах-сябрах АБСЭ. Магчыма, цяпер будуць паведамленыя нейкія першыя вынікі гэтага маніторынгу. А ў цэлым, канешне, нельга чакаць, што такі форум можа нешта адразу кардынальна вырашыць. Такія сустрэчы дапамагаюць узьняць цікаваць да праблемы на высокім узроўні ва ўсіх дзяржавах, зьвяртаюць увагу да праяваў антысэмітызму ў мас-мэдыях і інтэрнэце, да патрэбы адукацыйных праграмаў наконт Халакосту, акрэсьліваюць ролю ўрадаў, парлямэнтаў, праваахоўчыў органаў і няўрадавых арганізацыяў у барацьбе з антысэмітызмам ды і іншымі формамі распальваньня нацыянальнай і рэлігійнай варожасьці.

Наколькі вострая для Беларусі праблема антысэмітызму?

Невядома, што скажа на гэты конт сёньня спадар Буко. Але раней пазыцыя беларускіх уладаў часта палягала ў тым, каб не прызнаваць маштабаў антысэмітызму ў Беларусі, і ў першую чаргу – ідэалягічнага. Дзяржкамітэт ў справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў, а таксама суды нязьменна прызнавалі кнігі і публікацыі антысэміцкага характару “дыскусіяй навуковага характару”, праваахоўныя органы нікога не пакаралі за антысэміцкія выказваньні ці дзеяньні. Праўда, летась на канфэрэнцыі ў Бэрліне кіраўнік беларускай дэлегацыі Віктар Гайсёнак прызнаў, што і ў Беларусі існуе антысэмітызм, але ўрад з ім змагаецца. Праўда, габрэйскія актывісты лічаць, што недастаткова актыўна. Нядаўна з’явілася новая антысэміцкая кніжка “Ворагі Расеі і славянскага сьвету супраць Беларусі і прэзыдэнта Лукашэнкі”. У Камітэце па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў у адказ на запыт Якава Басіна прызналі, што ў ёй няма ніякіх антысэміцкіх заклікаў. Не адрэагавалі беларускія ўлады і на нядаўнюю публікацыю ў газэце “Рэспубліка”, якая выклікала пратэст ізраільскай амбасады. Габрэйскія лідэры Беларусі па-ранейшаму незадаволеныя кнігамі менскага выдавецтва “Праваслаўная ініцыятыва”, кепскай раскрывальнасьцю актаў вандалізму на могілках і мэмарыялах ахвярам Халакосту. Тым не меней, яны прызнаюць, што вастрыня праблемы антысэмітызму ў Беларусі пакуль меншая, чым у некаторых суседзяў, у Расеі, у прыватнасьці. Гаворыць Якаў Басін, намесьнік кіраўніка Саюза габрэйскіх арганізацыяў і грамадаў Беларусі:

(Басін: ) “Не, я не магу сказаць, што існуе нейкая сацыяльная праграма, скіраваная на дыскрымінацыю габрэйскага насельніцтва, гэтага я не адчуваю, але іншая справа, што дзяржава, жадаючы захаваць свой імідж, робіць выгляд, што ў яе няма праблемаў, якія ёсьць усюды, і ў нас таксама. Я лічу, што гэта неразумная палітыка і што рана ці позна яна можа прывесьці да сацыяльнага выбуху”.

Спадар Басін прызнаў, што цяпер антысэмітызм не з’яўляецца адной з самых вострых праблемаў беларускага грамадзтва, але нельга гарантаваць, што так будзе заўсёды. Гаворачы пра антысэмітызм у Беларусі, прынамсі ў яго ідэалягічнай частцы, праваабаронцы прызнаюць, што ён у вялікай ступені “імпартны”, прывезены з Расеі, адкуль сапраўды паходзіць большая частка антысэміцкай літаратуры, якая распаўсюджваецца ў Беларусі. Вось як параўнаў сытуацыю ў Беларусі і Украіне кіраўнік саюза габрэйскіх арганізацыяў Украіны Іосіф Вісіс:

(Вісіс :) “У Беларусі вялікі ўплыў робіць Расея, у прыватнасьці што да літаратуры, ідэяў, якія ўспрымаюцца антысэмітамі. Ва Ўкраіне ёсьць свае асаблівасьці, больш мясцовыя, чым прарасейскія”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG