Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Праблема вылучэньня адзінага кандыдата на прэзыдэнцкія выбары 2006 году


Юры Дракахруст, Прага Ці ёсьць адзіны кандыдат ад апазыцыі на выбарах 2006 году ўмовай посьпеху? Якімі якасьцямі павінны валодаць гэты палітык? Які крытэр, якая працэдура вызначэньня адзінага кандыдата? На гэтыя пытаньні ў “Праскім акцэнце” адказваюць былы старшыня Савету Рэспублікі акадэмік Аляксандар Вайтовіч, намесьнік старшыні Аб’яднанай грамадзянскай партыі Аляксандар Дабравольскі, намесьнік старшыні партыі БНФ Віктар Івашкевіч, былы палітвязень Андрэй Клімаў і старшыня Сацыял-дэмакратычнай Партыі “Народная Грамада” Мікола Статкевіч.

(Дракахруст: ) “Ці ёсьць вылучэньне, вызначэньне адзінага апазыцыйнага, альтэрнатыўнага кандыдата перадумовай посьпеху на наступных прэзыдэнцкіх выбарах у 2006 годзе? Былы сьпікер Савету Рэспублікі акадэмік Аляксандар Вайтовіч фармулюе свой адказ у матэматычных тэрмінах”.

(Вайтовіч: ) “Я б сказаў, што гэта неабходная, але недастатковая ўмова, як кажуць у фізыцы ці матэматыцы. Па-другое мне здаецца, што ўсё роўна ня будзе аднаго, бо ёсьць людзі, зь якімі дамовіцца будзе нельга, для прыкладу – Гайдукевіч”.

(Дракахруст: ) “Паводле намесьніка старшыні БНФ Віктара Івашкевіча неабходнасьць вылучэньня адзінага кандыдата сталася адной з галоўных высноваў прайшоўшай электаральнай кампаніі”.

(Івашкевіч: ) “Пасьля выбараў мы правялі нарады БНФ па абласных арганізацыях і потым пашыраны Сойм, куды мы запрашалі кандыдатаў у дэпутаты, якія актыўна працавалі зь людзьмі. І ўсе ў адзін голас казалі, што мы больш ня можам адказваць людзям на пытаньне : "Хто замест яго" фразамі тыпу "Хапае ў нас старшыняў калгасаў" ці "Любы з нас". Людзі больш ня хочыць слухаць гэтых умоўных адказаў, а хочуць ведаць канкрэтнае прозьвішча. і канкрэтнае прозьвішча – гэта ёсьць абавязковая ўмова для мабілізацыі таго грамадзтва, якое сказала на рэфэрэндуме "не".”

(Дракахруст: ) “Намесьнік старшыні Аб’яднанай грамадзянскай партыі Аляксандар Дабравольскі падкрэсьлівае, што варта ўлічваць вынікі ня толькі нядаўняй кампаніі выбараў у палату прадстаўнікоў, але і прэзыдэнцкіх выбараў 2001 году”.

(Дабравольскі: ) “Я лічу, што стварэньне прывабнай дэмакратычнай альтэрнатывы для беларускага грамадзтва ёсьць умовай посьпеху. Гэтая альтэрнатыва павінна быць своечасова пэрсаніфікаваная ў выглядзе адзінага кандыдата. І таму ў 2005 ці напачатку 2006 году павінна быць праведзеная агульная грамадзкая кампанія па вылучэньні адзінага кандыдата. Мы такую кампанію плянавалі даўно і хутка будзем яе пачынаць. Адзінае, што трэба сказаць, што выбары цяпер не зьяўляюцца адзіным і надзейным інструмэнтам зьмены палітычнай сытуацыі. Таму трэба будзе выкарыстоўваць іншыя інструмэнты, напрыклад, грамадзкія пратэсты, калі гэта спатрэбіцца. Калі павінен зьявіцца гэты адзіны кандыдат? Калі кажуць – як мага хутчэй, я лічу, што гэта не мае рацыі, ён павінен зьявіцца своечасова, у выніку шырокага грамадзкага працэсу, у якім будуць прымаць удзел сотні тысячаў і нават мільёны беларускіх грамадзянаў”.

(Дракахруст: ) “Істотна адрозны погляд на праблему мае старшыня Сацыял-дэмакратычнай партыі “Народная Грамада” Мікола Статкевіч”.

(Статкевіч: ) “Я думаю, што беларускае грамадзтва амаль папалам падзеленае на два сэгмэнты. Адзін зь іх умоўна можна назваць прагрэсіўным, г.з. арыентаваным на Эўрапейскія каштоўнасьці, на дэмакратыю, на інтэграцыю ў Эўрапейскі саюз. Другую палову можна назваць кансэрватыўнай, яна так бы мовіць арыентаваная на Ўсход і ў мінулае – гэта пераважна калгасьнікі й пэнсіянэры. Я думаю, што лепш было б працаваць па гэтых сэгмэнтах. Тое, што завецца зараз апазыцыяй, дэмакратычнымі сіламі, павінны прапанаваць адзіную плятформу і адзінага кандыдата для больш прагрэсіўнай часткі грамадзтва. І тут нават ня мае вялікага значэньня, што гэта будзе за чалавек. Галоўнае – каб гэта была фактурная асоба, добра глядзелася, прыцягваў жаночы электарат, для якога вельмі важны зьнешні выгляд, і добра казаў. Трэба каб ён выразна артыкуляваў гэтую сваю прагрэсіўную плятформу.

Кансэрватыўнай частцы павінен быць прапанаваны іншы кандыдат, які быў бы зьвязаны зь мінулым, з паваротам назад. Праўда, складанасьць тут палячае ў тым, што калі такі кандыдат будзе прад''яўлены, тэлевізар можа яго палітычна забіць, "прывязаць" яго да той часткі апазыцыі, якую тэлевізар зьвязвае з Захадам, з ЦРУ і г.д. Тут дзьве складанасьці – знайсьці такога чалавека, якога не забіў бы тэлевізар, і арганізаваць яму вылучэньне такім чынам, каб ён не выглядаў зьвязаным з традыцыйнай апазыцыяй.

(Дракахруст: ) “Ці ёсьць адзіны альтэрнатыўны кандыдат умовай посьпеху?”. Андрэй Клімаў, які ўжо абвясьціў пра свой намер балятавацца на прэзыдэнта, на гэтае пытаньне адказвае пытаньнем”.

(Клімаў: ) “Я б хацеў удакладніць. Посьпеху каго і ў чым? Калі мець на ўвазе прыход да ўлады аб''яднанай апазыцыі, то гэтага відавочна недастаткова. На сёньня адзіная апазыцыя на жаль не карыстаецца падтрымкай большасьці электарату. Больш таго, яна ня ў стане пракантраляваць уладную "вэртыкаль". А гэта неабходная ўмова. Толькі тады, калі апазыцыя будзе кантраляваць уладную "вэртыкаль", яшчэ не прыйшоўшы да ўлады, яна будзе здольная правесьці свайго адзінага кандыдата.

Сэнс адзінага кандыдата – каб да ўлады ізноў не прыйшоў дыктатар, каб у адной асобе былі прадстаўленыя інтарэсы розных колаў грамадзтва.

І галоўнае – каб была падпісаная своеасаблівая грамадзянская дамова з галоўнай дзейнай асобай на палітычнай арэне краіны”.

(Дракахруст: ) “У той ці іншай ступені з ідэяй адзінага кандыдата згодныя ўсе нашыя суразмоўцы, нават спадар Статкевіч мяркуе, што варта абмежавацца, так бы мовіць, двума адзінымі. Але, як гавораць ангельцы, д’ябал хаваецца ў дробязях. Вызначыць адзінага трэба – а як? Сацыялягічныя апытаньні паказваюць, што рэйтынг Аляксандра Лукашэнкі, хаця і вагаецца, але заўсёды застаецца ня меншым за 20%. У той жа час папулярнасьць любога зь ягоных магчымых канкурэнтаў не перавышае 4%. Каму ж гэтых канкурэнтаў аддаць перавагу ? Тому ў каго 3% перад тым у каго 2%? Гаворыць Віктар Івашкевіч”.

(Івашкевіч: ) “Сацыялёгія – гэта толькі адзін момант, паводле якога трэба абіраць кандыдата, але нават не асноўны. Па-першае, гэтыя кандыдаты павінны быць прапанаваныя якой-небудзь партыяй, якія ўваходзяць у кааліцыю. Гэта можа быць як іх кіраўнік, гэтак і не кіраўнік, але ў любым выпадку партыя павінна прапанаваць – гэта ёсьць пэўны фільтар ад самаабвешчаных кандыдатаў, якія акрамя ўласных амбіцыяў ня маюць аніякай падтрымкі. Гэта своеасаблівая "рэгістрацыя" кандыдатаў праз падтрымку адной з партыяў кааліцыі. Яшчэ раз падкрэсьлю – партыя можа падтрымаць і двух, і трох кандыдатаў і нават не свайго сябра.

А па-другое – усе шараговыя сябры дэмакратычных партыяў павінны выказацца. У гісторыі Беларусі быў Вольны Сойм і лякальныя соймікі. Дык вось гэтыя соймікі ўсіх дэмакратычных актывістаў у Берасьці, Баранавічах ці Наваполацку павінны абмеркаваць кандыдатаў і назваць найлепшага. І вось сума гэтых прыярытэтаў, якія выкажуць пярвічныя арганізацыі, якія будуць зьбіраць подпісы, займацца агітацыяй – гэта і павінна быць вырашальна. Натуральна, што перш чым паставіць перад імі пытаньне "Выберыце, хто лепшы", павінны быць пэрыяд агітацыі паміж "рэгістрацыяй" праз вылучэньне партыямі да гэтых лякальных соймікаў. Падчас гэтага пэрыяду агітацыі кандыдаты павінны аргумэнтаваць, што яны лепшыя, езьдзіць па рэгіёнах. І сама па сабе гэтая кампанія праймэрыз павінна правесьці мабілізацыю актыву на новую кампанію”.

(Дракахруст: ) “Кіраўнік “Народнай Грамады” рашуча адхіляе мэханізмы, прапанаваныя спадарамі Дабравольскім і Івашкевічам”.

(Статкевіч: ) “Я думаю, што гэта павінна быць прадметам перамоваў паміж усімі дэмакратычнымі сіламі. Усялякія гульні ў праймэрыз залежаць (даруйце) толькі ад таго, хто не пашкадуе грошы, каб арганізаваць сабе рэгулярныя публікацыі ў недзяржаўным друку. Бо ўсе гэтыя праймэрыз будуць праходзіць у нашай "рэзэрвацыі" і ня будуць улічваць магчымасьці чалавека ўплываць на грамадзтва ў больш шырэйшым коле. Гэта ня будуць нават праймэрыз сярод 45% прагрэсіўнага электарату, гэта будуць праймэрыз сярод рэгулярных чытачоў апазыцыйнага друку. Гэта абсалютна непрымальны шлях. Я думаю, што павінна быць дамоўленасьць паміж дэмакратычнымі сіламі”.

(Дракахруст: ) “Спадар Статкевіч, на апошнія выбары Вашая партыя ішла асобнай калёнай. Вы не далучыліся да “Пяцёркі плюс”, бо гэтая кааліцыя не прыняла Вашую прапанову – паставіць у цэнтар кампаніі Эўрапейскі выбар Беларусі. Ці ня можа здарыцца так, што і ў 2006 годзе сёлетняя сытуацыя паўторыцца?”

(Статкевіч: ) “Гэта цалкам магчыма і вельмі імаверна. Эўрапейская кааліцыя – гэта самастойнае ўтварэньне, ініцыяванае знутры Беларусі. Трэба, каб іншыя ўтварэньні, якія створаныя з-за мяжы Беларусі, каб іх ініцыятары проста прымусілі іх да перамоваў. Інакш адбудзецца тое ж, што на парлямэнцкіх выбарах. Калі на парлямэнцкіх выбарах гэта не было трагедыяй, то падчас прэзыдэнцкіх выбараў гэта будзе трагедыяй, калі апазыцыя здолее "расьцягнуць" і гэты дэмакратычны электарат. І трэба безумоўна дамаўляцца на базе плятформы. Бо плятформа зь пяці ці колькі пунктаў, якія нават цяжка запомніць – гэта не плятформа. Эўрапейская плятформа – гэта адзінае, што цяпер ёсьць, што можа адрозьніць нас ад ўлады, прапанаваць, так бы мовіць, сьветлую прывабную ў матэрыяльным сэнсе пэрспэктыву. Я асабіста гатовы размаўляць, і я спадзяюся, што ў тых людзей, якія ініцыявалі стварэньне іншых кааліцыяў, хопіць досьведу і развагі, каб арганізаваць такія перамовы і дамагчыся, каб яны завяршыліся посьпехам”.

(Дракахруст: ) “Аляксандар Добравольскі мяркуе, што некулюарны мэханізм вылучэньня адзінага кандыдата ўжо сам па сабе спрыяў бы росту ягонай папулярнасьці”.

(Дабравольскі: ) “Ужо зараз у сацыялягічных апытаньнях на пытаньне, хто павінен быць наступным прэзыдэнтам – Лукашэнка ці іншы чалавек, большасьць аддае перавагу іншаму. Толькі кожны па-свойму разумее, якім павінен быць гэты іншы чалавек. А вось калі чалавек пераможа ў грамадзкай кампаніі, я думаю, што гэты чалавек і будзе той сапраўднай альтэрнатывай, якая патрэбная нашаму грамадзтву”.

(Дракахруст: ) “Андрэй Клімаў упэўнены, што адзінага кандыдата павінен вызначыць шырокі народны рух, над стварэньнем якога ён зараз працуе. Спадар Клімаў, а што гэта будзе за рух?”

(Клімаў: ) “Паводле тыпу Народнага Фронту, які быў у нас напрыканцы 80-х-напачатку 90-х гадоў. Нефармальная грамадзянская ініцыятыва ці той рух, які я зараз і зьбіраюся стварыць. У гэты рух, у гэты фронт увайшлі б лепшыя прадстаўнікі партыяў, грамадзкіх арганізацыяў, рэлігійных грамадаў, найбольш актыўныя грамадзяне, якія карыстаюцца павагай ці жыхароў свайго пад''езду, ці працоўнага калектыву, ці гораду, ці свайго вайсковага фармаваньня ці аддзелу міліцыі”.

(Дракахруст: ) “Спадар Клімаў, але ў 1989 годзе БНФ быў адзіным альтэрнатыўным суб’ектам палітыкі. Зараз існуе пэўная колькасьць партыяў. Магчыма, яны сапраўды слабыя і непапулярныя, але зь якой радасьці яны пойдуць пад дах Вашага новага руху?”

(Клімаў: ) “Сытуацыя 1989 году была складаней, чым цяпер, паколькі гэта быў Савецкі Саюз. Лукашэнка адкінуў нашую краіну на 15 гадоў, у 1989 год. Бо што такое рэфэрэндум? Лукашэнка скарыстаў "Пяцёрку+" і іншыя палітычныя рухі, заманіў іх туды, толькі каб надаць легітымнасьць свайму рэфэрэндуму. Ён падарваў такім чынам маральныя асновы гэтых партыяў.

Што такое амэрыканскі "Акт аб дэмакратыі"? Для Лукашэнкі гэта падстава пайсьці зьнішчаць рэшткі фармальнай шматпартыйнасьці. Гэтыя крокі Лукашэнкі якраз і будуць спрыяць уцісканьню апазыцыі ў стыхійнае ўтварэньне.

Уявіце сябе пажар у тэатры. Гледачы, каб уратавацца, стыхійна сфармуюцца ў два ці тры патокі, у залежнасьці ад колькасьці выхадаў. Тактыка Лукашэнкі палягае ў тым, каб закрыць усе выхады.

Я лічу, што да 2006 году застанецца толькі адзін выхад, і гэта будзе стыхійнае ўтварэньне. Я не сказаў, што гэта будзе мой рух. Я зараз раблю высілкі, каб прабіць хаця б кавалак сьцяны, каб калі ўсе дзьверы будуць зачыненыя, гэтая дзірка была лёгка выціснутая натоўпам і выкарыстоўвалася ў якасьці выхаду”.

(Дракахруст: ) “Як бачым, палітыкі па-рознаму ўяўляюць сабе працэдуру вызначэньня адзінага кандыдата. Аднак якімі якасьцямі, на іх погляд, ён павінен валодаць. У 2001 годзе зыходзілі з таго, што ён мусіць задавальняць і правых і левых, быць кампраміснай асобай. Ці правільным ёсьць такі разьлік? Гаворыць акадэмік Аляксандар Вайтовіч”.

(Вайтовіч: ) “Мне здаецца, што знайсьці такога чалавека, які б быў і правы, і левы, і ў сярэдзіне – гэта немагчыма. Чалавек ёсьць чалавек і ў яго – свая думка і сваё перакананьне. Але першая мэта – пакласьці канец дыктатуры. Гэты чалавек павінен разбурыць дыктатарскую сыстэму – гэта першае патрабаваньне. Другое патрабаваньне – памяняць жорсткую сыстэму, якая створаная ў эканоміцы. І калі людзі, партыі, грамадзкія арганізацыі пагодзяцца, што павінен быць адзіны, то ім давядзецца пагадзіцца з тым, што гэты чалавек у сваіх поглядах ня будзе цалкам адпавядаць праграме той ці іншай грамадзкай арганізацыі ці партыі. Бо знайсьці чалавека, які адпавядае патрабаваньням, скажам, ПКБ і АГП – ну гэта немагчыма”.

(Дракахруст: ) “Віктар Івашкевіч тлумачыць, якім чынам прапанаваны ім мэханізм вылучэньня адзінага кандыдата забясьпечыць ягоную прымальнасьць для розных сілаў грамадзтва”.

(Івашкевіч: ) “Па-першае, гэтая кандыдатура павінна задавальняць большасьць партыйных актывістаў. Калі да кааліцыі "Пяцёрка+" далучыцца БСДП "НГ" на чале зь Міколам Статкевічам (а такая прапанова, я ведаю, зроблена), то ў кааліцыі будзе прадстаўлены ўвесь спэктар. Большасьць актывістаў, якая вызначыцца, абярэ, безумоўна, кампрамісную асобу.

Па-другое, трэба мець на ўвазе, што сёньня гэтыя выбары адзінага кандыдата павінны зацягнуць у свой працэс тысячы людзей, прынамсі актывістаў. Не павінна быць алігархіі кандыдатаў, якія нешта паміж сабой вырашаюць. У такім варыянце кепска і тое, што вага такіх кандыдатаў вельмі розная. У 2001 годзе, калі гэтая алігархія кандыдатаў вырашала, хто зь іх будзе адзіным, кандыдаты Казлоўскі і Домаш мелі вельмі розную вагу. Тым ня менш вырашалі менавіта яны, а партыйныя і грамадзкія актывісты мусілі чакаць, што гэтыя людзі скажуць. На сёньняшні дзень, я лічу, гэта павінна быць вырашана масай актывістаў, а ня проста групай "кандыдатаў у кандыдаты".”

(Дракахруст: ) “Андрэй Клімаў мае сьпіс патрабаваньняў да адзінага кандыдата з шасьці пунктаў”.

(Клімаў: ) “У нашай сытуацыі гэта будзе кандыдат, які

а) перш за ўсё задавальняе расейскага прэзыдэнта;

б) які не выклікае агіды і ўспрымаецца як нармальная асоба Эўропай, Захадам. Вельмі важна, каб гэтая асоба ў роўнай ступені ўспрымалася як Эўразьвязам, гэтак і Амэрыкай;

в) гэта павінны быць чысты апазыцыянэр, бо інакш ён ня будзе выклікаць поўнага даверу з боку Расеі, Эўропы і ЗША;

г) гэта павінны быць чалавек, які б выклікаў давер у электарату, вядомы электарату і які б адназначна ўспрымаўся як антаганіст Лукашэнкі і лукашэнскаўскіх мэтадаў кіраваньня;

д) гэта павінен быць чалавек, якога не баялася б намэнклятура;

е) гэта павінен быць чалавек, які плянуе выкарыстаньне сілавога варыянту прыходу да ўлады, прыблізна такога ж варыянту, які быў у Югаславіі, калі штурмам браўся цэнтарвабаркам, адміністрацыя прэзыдэнта, калі выкарыстоўваліся меры сілавога ўзьдзеяньня на верныя Мілошавічу бандыцкія ўзброеныя фармаваньні”.

(Дракахруст: ) “Спадар Клімаў, я зразумеў, што размова ідзе пра Вас...”

(Клімаў: ) “На вашую саркастычную рэпліку я адзначу, што ў мяне 99% шанцаў не дажыць да гэтых выбараў. Але калі я дажыву, у мяне 99% шанцаў стаць прэзыдэнтам”.

(Дракахруст: ) “Галасаваньне 17 кастрычніка паказала, што вынікі выбараў істотна залежаць ня толькі ад папулярнасьці спаборнікаў, але і ад тых хто лічыць галасы. Спадзявацца, што гэта праблема зьнікне ў 2006 годзе, мякка кажучы, наіўна. Спадар Статкевіч, вось Вы прапануеце двух адзіных – для кансэрватыўнай і прагрэсіўнай частак грамадзтва. Але ж Вы разумееце, што калі па-сапраўднаму атрымаецца, што Лукашэнка, скажам, набраў 40%, а два адзіныя – па 30%, то Лукашэнку напішуць 80%”.

(Статкевіч: ) “Менавіта таму і патрэбныя два кандыдаты, таму што Лукашэнку нельга выпускаць з 30%. Калі яго не выпускаць з 30%, тады ён нават у вёсцы будзе ў меншасьці. Прагрэсіўны кандыдат павінен забраць свае 45%. Калі ён будзе адзін і ў выніку нашай добрай працы ён атрымае 55% – ва ўмовах Беларусі гэта пройгрыш. Бо што такое 55%? У гарадах гэта хай нават і пад 70%, але ў Лукашэнкі ў вёсцы будзе хаця б 51%, то афіцыйны вынік па вёсцы будзе 99%. 55% гэта пройгрыш нават пры ўмове вуліцы. Дарэчы, вуліца – неабходны элемэнт гэтых выбараў. Без яе "лавіць" няма чаго.

Другі кандыдат для кансэрватыўнай часткі ня будзе прэтэндаваць на 45-50% нашых, ён будзе забіраць галасы ў Лукашэнкі, у тым яго сэнс”.

(Дракахруст: ) “У 2001 годзе вылучэньне Ўладзімера Ганчарыка, апроч іншага, было разьлічана на тое, каб прыцягнуць да адзінага сымпатыі намэнклятуры, якая ўласна і выбары арганізоўвае і галасы падлічвае. Ці мусіць быць адзіны кандыдат чалавекам намэнклятуры? Гаворыць Аляксандар Добравольскі”.

(Дабравольскі: ) “Гэта павінен быць чалавек, які б ня быў ворагам для тых людзей, якія належаць да дзяржаўнай улады. І гэтыя людзі павінныя з новым чалавекам зьвязваць не нешта небясьпечнае, а тое, што па меншай меры не пагоршыць іх жыцьцё. Мне здаецца, што намэнклятура не зьяўляецца гульцом на палітычнай сцэне, яна зараз запалоханая і наагул не зьяўляецца палітычным суб''ектам. Калі ня будзе ўспрымаць адзінага кандыдата небясьпекай для сябе, падтрымае яго, калі будзе бачыць, што ён перамагае. Самае галоўнае – гэта ня тое, што хтосьці будзе нейкія канструкцыі будаваць, ствараць нейкія крытэрыі адпаведнасьці й нейкая невялікая колькасьць людзей будзе вырашаць. Вырашыць павінна грамадзтва, вялікая колькасьць выбаршчыкаў. Гэта значыць, што мы не пытаемся ў экспэртаў, што будзе працаваць, а глядзім на практыку. Што працуе – тое і павінна працаваць і перамагаць”.

(Дракахруст: ) “На думку былога старшыні Савету Рэспублікі Аляксандра Вайтовіча задаволіць пажаданьні намэнклятуры ня так ужо і цяжка”.

(Вайтовіч: ) “Вядома, трэба шукаць чалавека, які б задавальняў і намэнклятуру. Гэта быў бы найлепшы выбар. Намэнклятура будзе задаволеная, калі будзе ведаць, што ня будзе распачата нейкіх крымінальных справаў і ня будуць ўжывацца жорсткія меры ў адносінах да намэнклятуры. Намэнклятура павінна зразумець, што яна будзе ацэньвацца паводле прафэсійных крытэраў. Калі яны здатныя прафэсіяналы, то павінны працаваць у тых жа дзяржаўных органах. У нас жа няма іншых дзяржаўных службоўцаў, на жаль. І адкуль ім узяцца – ні ў воднай краіне няма такога. І ў нас, як у іншых краінах, павінна быць так, што калі памяняецца прэзыдэнт, то большая частка дзяржаўных чыноўнікаў, намэнклятуры павінны застацца на сваіх мейсцах.

Другі момант, гэта тое, што адносіны да намэнклятуры павінны быць зусім іншыя, чым яны ёсьць сёньня. Сёньня любога ўзроўню чыноўнік, пачынаючы з губэрнатара і нават з прэм’ер-міністра, можа быць абражаны перад усім народам, перад усёй краінай, і гэта будзе перададзена па тэлебачаньні. Чалавечая годнасьць людзей прыніжаецца. Гэтага таксама не павінна быць. Намэнклятура павінна ведаць, што гэтага зь ёй ня можа быць. Ёсьць і некаторыя іншыя ўмовы, не такія ўжо і складаныя, пра якія я не хацеў бы гаварыць. Але я думаю, што намэнклятуру і апазыцыю Лукашэнкі задаволіць лягчэй, чым адпавядаць адначасова поглядам АГП і ПКБ”.

Вы слухалі перадачу “Праскі акцэнт”. У ёй удзельнічалі былы старшыня Савету Рэспублікі акадэмік Аляксандар Вайтовіч, намесьнік старшыні Аб’яднанай Грамадзянскай Партыі Аляксандар Дабравольскі, намесьнік старшыні партыі БНФ Віктар Івашкевіч, былы палітвязень Андрэй Клімаў і старшыня Сацыял-дэмакратычнай Партыі “Народная Грамада” Мікола Статкевіч.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG