Аднаўленьнем фасадаў у цэнтры Менску займаецца фірма “Эльвіра”. У прадпрыемстве падкрэсьліваюць, што гэта збольшага не глябальная рэстаўрацыя, а касмэтычны рамонт. Сёньня на аб’екце пад дажджом працаваў адзін будаўнік, якога пытаньні ідэалёгіі, мяркуючы па ўсім, хвалявалі ў апошнюю чаргу.
(Карэспандэнт: ) “Вас неяк хвалюе, кранае, што на вашым аб’екце фігуруе імя Сталіна?”
(Будаўнік: ) “Ня ведаю, мне сказалі рабіць, я выконваю. Калегі мае таксама атрымалі заданьне. Трэба, галоўнае, усё якасна зрабіць, каб у тэрмін укласьціся. Трэба ж, урэшце, і заробак за гэта атрымаць”.
(Карэспандэнт: ) “Вам усё роўна, хто перад вачыма — Сталін, Ленін, Троцкі?”
(Будаўнік: ) “Няхай і так. Калі хтосьці калісьці ўсё гэта намаляваў, няхай так і будзе. У асабістым пляне нічога супраць ня маю”.
Архітэктар Вадзім Гліньнік, які прафэсійна вывучае архітэктуру сталінскага часу ў цэнтры Менску, канстатуе: на жаль, у сталіцы засталося так мала гістарычных помнікаў, што захоўваць даводзіцца ўсё, не зважаючы на ідэалягічны падтэкст.
(Гліньнік: ) “Натуральна, што ўсе сьведчаньні таго пэрыяду “ўляпілі” ня нанава. Але, мяркую, што ў гісторыі ўсё трэба захоўваць — і гэта таксама. Калі ацалела як гістарычны факт, то трэба, канечне, захаваць. Таму што неабходна змагацца з ідэямі, а ня зь іх мастацкім увасабленьнем. Мне здаецца, што мы ўвогуле пераацэньваем ролю мастацтва й архітэктуры на фармаваньне масавай сьвядомасьці. Ва ўсялякім разе, праблема ў тым, што так мала засталося, што трэба захоўваць усё, што ёсьць. Зьнікае сам факт нашага існаваньня, у тым ліку й нэгатыўнага, адбітага ў матэрыяльных сьведчаньнях нашых”.
Кульмінацыяй у рэанімацыі асобы Сталіна ў Беларусі спэцыялісты лічаць пераўтварэньне ў гістарычна-культурны комплекс так званай “Лініі Сталіна” блізу Заслаўя. Дырэктар установы Аляксандар Базарнаў кажа, што ствараўся перадусім музэй фартыфікацыі, які трэба разглядаць у адным шэрагу з кітайскай сьцяной ці лініяй Мажыно.
(Базарнаў: ) “Гэта вельмі ўсіх цікавіць, пачынаючы ад палявых дасьледаваньняў і дасьледаваньняў у архівах. Ёсьць цудоўныя музэі фартыфікацыі ў Эўропе, у Амэрыцы. Пачынаючы з кітайскай сьцяны (гэта ж таксама фартыфікацыя) і заканчваючы лініяй Мажыно, лініяй Сальпа ў Фінляндыі. Адпаведна, мы таксама гэтай тэмай зацікавіліся — асабліва калі ў нас пад нагамі гіганцкая тэма, добра не дасьледаваная, але вельмі цікавая”.
Паводле гісторыка архітэктуры Сяргея Харэўскага, ва ўмовах сучаснай Беларусі назіраецца “рэванш камуністычнай ідэалёгіі”: ашчадна ўзнаўляюцца знакі сталіншчыны, а савецкія сымбалі застаюцца на сваіх месцах.
На здымку: рэдкія мінакі здагадваюцца, што Сталін “аздабляе” верхнія паверхі прывакзальных будынкаў Менску. (фота – www.naviny.by)
(Карэспандэнт: ) “Вас неяк хвалюе, кранае, што на вашым аб’екце фігуруе імя Сталіна?”
(Будаўнік: ) “Ня ведаю, мне сказалі рабіць, я выконваю. Калегі мае таксама атрымалі заданьне. Трэба, галоўнае, усё якасна зрабіць, каб у тэрмін укласьціся. Трэба ж, урэшце, і заробак за гэта атрымаць”.
(Карэспандэнт: ) “Вам усё роўна, хто перад вачыма — Сталін, Ленін, Троцкі?”
(Будаўнік: ) “Няхай і так. Калі хтосьці калісьці ўсё гэта намаляваў, няхай так і будзе. У асабістым пляне нічога супраць ня маю”.
Архітэктар Вадзім Гліньнік, які прафэсійна вывучае архітэктуру сталінскага часу ў цэнтры Менску, канстатуе: на жаль, у сталіцы засталося так мала гістарычных помнікаў, што захоўваць даводзіцца ўсё, не зважаючы на ідэалягічны падтэкст.
(Гліньнік: ) “Натуральна, што ўсе сьведчаньні таго пэрыяду “ўляпілі” ня нанава. Але, мяркую, што ў гісторыі ўсё трэба захоўваць — і гэта таксама. Калі ацалела як гістарычны факт, то трэба, канечне, захаваць. Таму што неабходна змагацца з ідэямі, а ня зь іх мастацкім увасабленьнем. Мне здаецца, што мы ўвогуле пераацэньваем ролю мастацтва й архітэктуры на фармаваньне масавай сьвядомасьці. Ва ўсялякім разе, праблема ў тым, што так мала засталося, што трэба захоўваць усё, што ёсьць. Зьнікае сам факт нашага існаваньня, у тым ліку й нэгатыўнага, адбітага ў матэрыяльных сьведчаньнях нашых”.
Кульмінацыяй у рэанімацыі асобы Сталіна ў Беларусі спэцыялісты лічаць пераўтварэньне ў гістарычна-культурны комплекс так званай “Лініі Сталіна” блізу Заслаўя. Дырэктар установы Аляксандар Базарнаў кажа, што ствараўся перадусім музэй фартыфікацыі, які трэба разглядаць у адным шэрагу з кітайскай сьцяной ці лініяй Мажыно.
(Базарнаў: ) “Гэта вельмі ўсіх цікавіць, пачынаючы ад палявых дасьледаваньняў і дасьледаваньняў у архівах. Ёсьць цудоўныя музэі фартыфікацыі ў Эўропе, у Амэрыцы. Пачынаючы з кітайскай сьцяны (гэта ж таксама фартыфікацыя) і заканчваючы лініяй Мажыно, лініяй Сальпа ў Фінляндыі. Адпаведна, мы таксама гэтай тэмай зацікавіліся — асабліва калі ў нас пад нагамі гіганцкая тэма, добра не дасьледаваная, але вельмі цікавая”.
Паводле гісторыка архітэктуры Сяргея Харэўскага, ва ўмовах сучаснай Беларусі назіраецца “рэванш камуністычнай ідэалёгіі”: ашчадна ўзнаўляюцца знакі сталіншчыны, а савецкія сымбалі застаюцца на сваіх месцах.
На здымку: рэдкія мінакі здагадваюцца, што Сталін “аздабляе” верхнія паверхі прывакзальных будынкаў Менску. (фота – www.naviny.by)
