У выставе ўдзельнічае некалькі дзясяткаў фірмаў зь Беларусі й суседніх краінаў. Яны спэцыялізуюцца на вытворчасьці й распаўсюджваньні тары і ўпакоўкі для прамысловых і харчовых тавараў. Напрыклад, сталічная фірма “Гайна” вырабляе пакеты. Гутару з маркетолягам Яўгеніяй Мітраевай:
(Карэспандэнт: ) “Ці ёсьць у вас назвы, напісаныя па-беларуску?”
(Мітраева: ) “Купляйце беларускае”.
(Карэспандэнт: ) “А што яшчэ?”
(Мітраева: ) “У дадзены момант, напэўна, нічога. Па-беларуску больш такіх замоваў не было. Гэта ж не ад нас залежыць, а ад заказчыка”.
Віцебскі картанажна-паліграфічны камбінат вырабляе каробкі для прадукцыі хлебапякарнай і кандытарскай прамысловасьці. У іх пакуюцца, у прыватнасьці, цукеркі й пячэньне. Усяго – каля сотні розных найменьняў. Ці ёсьць сярод іх беларускія, высьвятляю ў прадстаўніц прадпрыемства Тацяны Федасенкі і Тацяны Драніцкай:
(Федасенка: ) “Вось каробачка “Беларусачка”. Гэта “Чырвоны харчавік” (Бабруйск). Гэтую каробачку яны з году ў год заказваюць і любяць. Тут традыцыі Беларусі, адзеньне”.
(Драніцкая: ) “Гэта іх шматгадовы брэнд. То бок, гэта каробка, якую яны не мяняюць. Яе ўсе ведаюць, напэўна, ведаюць і цукеркі па гэтым дызайне”.
(Федасенка: ) “Менавіта гэтую прадукцыю мы выканалі на беларускай мове па іх пажаданьні. Бывае ў іх, што на адным баку напісана па-беларуску, а на другім – па-расейску”.
(Карэспандэнт: ) “А чыя прадукцыя “баравічкі?”
(Федасенка: ) “Баравічкі” – гэта “Мінскхлебпрам”.
(Драніцкая: ) “А “Славянскі базар” гэта “Віцебскхлебпрам”. Вось торт вафельны напісаны на расейскай мове, а назва “Сунічка” на беларускай. Але раней у нас было болей каробак на беларускай мове”.
Паводле спадарынь Федасенкі й Драніцкай, цяпер гэты віцебскі камбінат вырабляе ўпакоўку, 10 працэнтаў якой маюць назвы па-беларуску, астатнія – па-расейску. У іншых фірмаў – прадукцыі зь беларускамоўнымі найменьнямі яшчэ менш. Чаму? Юры Болбас працуе маркетолягам на Сьветлагорскім цэлюлёзна-кардонным камбінаце:
(Болбас: ) “Ня ведаю, чаму”.
(Карэспандэнт: ) “Ці залежыць гэта ад вас?”
(Болбас: ) “Не. Абсалютна”.
(Карэспандэнт: ) “А ад каго?”
(Болбас: ) “Ад кіраўніцтва нашага”.
(Карэспандэнт: ) “Калі б былі надпісы на беларускай мове, ці была б у пакупнікоў адмоўная рэакцыя?”
(Болбас: ) “Вядома, не”.
А вось як ставяцца да беларускамоўных назваў упаковачнай прадукцыі наведнікі выставы:
(Спадарыня Віка: ) “Малочным прадуктам можна даць беларускую назву”.
(Спадарыня Вольга: ) “Прадукты харчаваньня можна ўсе называць па-беларуску, а вось калі вырабляць мэблю, халадзільнікі, то лепш даваць іншыя назвы”.
(Спадарыня Юля: ) “Гэта было б вельмі добра, каб больш людзей пісала па-беларуску. Таму што мы жывём у Беларусі. Чаму мы павінны пісаць па-расейску?”
Старшыня Таварыства беларускай мовы Алег Трусаў так пракамэнтаваў становішча ў гэтай сфэры:
(Трусаў: ) “Улічваючы, што пяць гадоў таму наагул не было нічога, дык 10 працэнтаў гэта поступ наперад, хаця й невялікі. Мы прыклалі вельмі вялікія намаганьні. Тая ж фабрыка “Камунарка” пачала часам выпускаць прадукцыю з ужываньнем беларускай мовы, фірма “Слодыч”, якая вырабляе пячэньне. Пэўныя зрухі ёсьць. Але тут трэба, каб і самі грамадзяне праяўлялі ініцыятыву”.
(Карэспандэнт: ) “Ці ёсьць у вас назвы, напісаныя па-беларуску?”
(Мітраева: ) “Купляйце беларускае”.
(Карэспандэнт: ) “А што яшчэ?”
(Мітраева: ) “У дадзены момант, напэўна, нічога. Па-беларуску больш такіх замоваў не было. Гэта ж не ад нас залежыць, а ад заказчыка”.
Віцебскі картанажна-паліграфічны камбінат вырабляе каробкі для прадукцыі хлебапякарнай і кандытарскай прамысловасьці. У іх пакуюцца, у прыватнасьці, цукеркі й пячэньне. Усяго – каля сотні розных найменьняў. Ці ёсьць сярод іх беларускія, высьвятляю ў прадстаўніц прадпрыемства Тацяны Федасенкі і Тацяны Драніцкай:
(Федасенка: ) “Вось каробачка “Беларусачка”. Гэта “Чырвоны харчавік” (Бабруйск). Гэтую каробачку яны з году ў год заказваюць і любяць. Тут традыцыі Беларусі, адзеньне”.
(Драніцкая: ) “Гэта іх шматгадовы брэнд. То бок, гэта каробка, якую яны не мяняюць. Яе ўсе ведаюць, напэўна, ведаюць і цукеркі па гэтым дызайне”.
(Федасенка: ) “Менавіта гэтую прадукцыю мы выканалі на беларускай мове па іх пажаданьні. Бывае ў іх, што на адным баку напісана па-беларуску, а на другім – па-расейску”.
(Карэспандэнт: ) “А чыя прадукцыя “баравічкі?”
(Федасенка: ) “Баравічкі” – гэта “Мінскхлебпрам”.
(Драніцкая: ) “А “Славянскі базар” гэта “Віцебскхлебпрам”. Вось торт вафельны напісаны на расейскай мове, а назва “Сунічка” на беларускай. Але раней у нас было болей каробак на беларускай мове”.
Паводле спадарынь Федасенкі й Драніцкай, цяпер гэты віцебскі камбінат вырабляе ўпакоўку, 10 працэнтаў якой маюць назвы па-беларуску, астатнія – па-расейску. У іншых фірмаў – прадукцыі зь беларускамоўнымі найменьнямі яшчэ менш. Чаму? Юры Болбас працуе маркетолягам на Сьветлагорскім цэлюлёзна-кардонным камбінаце:
(Болбас: ) “Ня ведаю, чаму”.
(Карэспандэнт: ) “Ці залежыць гэта ад вас?”
(Болбас: ) “Не. Абсалютна”.
(Карэспандэнт: ) “А ад каго?”
(Болбас: ) “Ад кіраўніцтва нашага”.
(Карэспандэнт: ) “Калі б былі надпісы на беларускай мове, ці была б у пакупнікоў адмоўная рэакцыя?”
(Болбас: ) “Вядома, не”.
А вось як ставяцца да беларускамоўных назваў упаковачнай прадукцыі наведнікі выставы:
(Спадарыня Віка: ) “Малочным прадуктам можна даць беларускую назву”.
(Спадарыня Вольга: ) “Прадукты харчаваньня можна ўсе называць па-беларуску, а вось калі вырабляць мэблю, халадзільнікі, то лепш даваць іншыя назвы”.
(Спадарыня Юля: ) “Гэта было б вельмі добра, каб больш людзей пісала па-беларуску. Таму што мы жывём у Беларусі. Чаму мы павінны пісаць па-расейску?”
Старшыня Таварыства беларускай мовы Алег Трусаў так пракамэнтаваў становішча ў гэтай сфэры:
(Трусаў: ) “Улічваючы, што пяць гадоў таму наагул не было нічога, дык 10 працэнтаў гэта поступ наперад, хаця й невялікі. Мы прыклалі вельмі вялікія намаганьні. Тая ж фабрыка “Камунарка” пачала часам выпускаць прадукцыю з ужываньнем беларускай мовы, фірма “Слодыч”, якая вырабляе пячэньне. Пэўныя зрухі ёсьць. Але тут трэба, каб і самі грамадзяне праяўлялі ініцыятыву”.
