Выпускнік правінцыйнай расейскамоўнай школы Міхась Ткачоў да паступленьня на гістарычны факультэт БДУ рыхтаваўся па беларускіх падручніках, бо быў перакананы, што ў сталіцы БССР усё па-беларуску. Пагарду да роднай мовы ён сустрэне ўжо ў прыёмнай камісіі, але студэнцкія гады толькі ўмацуюць яго нацыянальнае пачуцьцё.
Мая першая сустрэча з Ткачовым адбылася пад час археалягічных раскопак, якія ён вёў у сваім родным Мсьціславе. Ад таго дня засталося адчуваньне ўпэўненасьці й камфортнасьці, якія потым заўсёды апаноўвалі побач зь ім. Вялікі, дужы, чарнявы, ён, здавалася, проста выпраменьваў гэтую ўпэўненасьць. Я думаю, што прычынай была ягоная непахісная вера ў сваю праўду, у эўрапейскую гісторыю нашай краіны, у вартасьць справы, якой прысьвяціў жыцьцё.
Вынікам яго дасьледаваньняў абарончага дойлідзтва нашых гарадоў сталі кандыдацкая і доктарская дысэртацыі на гэтую тэму, а таксама кнігі “Замкі Беларусі”, “Замкі і людзі”, “Старажытны Мсьціслаў”...
Працуючы загадчыкам катэдры ў Гарадзенскім унівэрсытэце, ён бескампрамісна бараніў ад мясцовых чыноўнікаў гістарычную забудову гораду. Справа даходзіла да зваротаў у Саўмін СССР, пасьля чаго Ткачова спрабавалі прыцягнуць да крымінальнай адказнасьці за “клевету на органы Советской власти”. Пільную ўвагу КДБ выклікаў і заснаваны зь непасрэдным удзелам Ткачова гарадзенскі гістарычна-культурны клюб “Паходня”, які зьбіраў сотні людзей на свае асьветніцкія вечарыны, якія ўсё часьцей ператвараліся ў палітычныя дыскусіі.
Вяртаньне ў 1989 годзе Ткачова ў Менск (як, дарэчы, і мой пераезд у сталіцу) адыёзная газэтка “Славянскі набат” пазьней назаве акцыяй, сплянаванай ЦРУ. Такім чынам амэрыканская выведка далучылася, у прыватнасьці, да выданьня “Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі”, што было галоўным клопатам Міхася на пасадзе галоўнага рэдактара выдавецтва “Беларуская Энцыкляпэдыя”.
У тыя лёсавызначальныя для краіны гады Ткачоў быў у авангардзе нацыянальна-дэмакратычных сілаў: браў удзел у стварэньні “Мартыралёгу Беларусі”, уваходзіў у Аргкамітэт БНФ, стаў ініцыятарам аднаўленьня ў Беларусі сацыял-дэмакратычнага руху і ўзначаліў Цэнтральную раду Грамады (БСДГ).
Незадоўга да сваёй трагічна раньняй сьмерці ён казаў у інтэрвію: “Нягледзячы ні на якія адкаты, працягваю верыць у наш народ, у яго рашучасьць у крытычныя моманты гісторыі, калі на карту ставіцца лёс нацыі”.
Мая першая сустрэча з Ткачовым адбылася пад час археалягічных раскопак, якія ён вёў у сваім родным Мсьціславе. Ад таго дня засталося адчуваньне ўпэўненасьці й камфортнасьці, якія потым заўсёды апаноўвалі побач зь ім. Вялікі, дужы, чарнявы, ён, здавалася, проста выпраменьваў гэтую ўпэўненасьць. Я думаю, што прычынай была ягоная непахісная вера ў сваю праўду, у эўрапейскую гісторыю нашай краіны, у вартасьць справы, якой прысьвяціў жыцьцё.
Вынікам яго дасьледаваньняў абарончага дойлідзтва нашых гарадоў сталі кандыдацкая і доктарская дысэртацыі на гэтую тэму, а таксама кнігі “Замкі Беларусі”, “Замкі і людзі”, “Старажытны Мсьціслаў”...
Працуючы загадчыкам катэдры ў Гарадзенскім унівэрсытэце, ён бескампрамісна бараніў ад мясцовых чыноўнікаў гістарычную забудову гораду. Справа даходзіла да зваротаў у Саўмін СССР, пасьля чаго Ткачова спрабавалі прыцягнуць да крымінальнай адказнасьці за “клевету на органы Советской власти”. Пільную ўвагу КДБ выклікаў і заснаваны зь непасрэдным удзелам Ткачова гарадзенскі гістарычна-культурны клюб “Паходня”, які зьбіраў сотні людзей на свае асьветніцкія вечарыны, якія ўсё часьцей ператвараліся ў палітычныя дыскусіі.
Вяртаньне ў 1989 годзе Ткачова ў Менск (як, дарэчы, і мой пераезд у сталіцу) адыёзная газэтка “Славянскі набат” пазьней назаве акцыяй, сплянаванай ЦРУ. Такім чынам амэрыканская выведка далучылася, у прыватнасьці, да выданьня “Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі”, што было галоўным клопатам Міхася на пасадзе галоўнага рэдактара выдавецтва “Беларуская Энцыкляпэдыя”.
У тыя лёсавызначальныя для краіны гады Ткачоў быў у авангардзе нацыянальна-дэмакратычных сілаў: браў удзел у стварэньні “Мартыралёгу Беларусі”, уваходзіў у Аргкамітэт БНФ, стаў ініцыятарам аднаўленьня ў Беларусі сацыял-дэмакратычнага руху і ўзначаліў Цэнтральную раду Грамады (БСДГ).
Незадоўга да сваёй трагічна раньняй сьмерці ён казаў у інтэрвію: “Нягледзячы ні на якія адкаты, працягваю верыць у наш народ, у яго рашучасьць у крытычныя моманты гісторыі, калі на карту ставіцца лёс нацыі”.
