Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Віньнікава: рух Лукашэнкі на расейскі "трон" адбываўся са згоды Ельцына


Радыё Свабода Сёньня 75-гадовы юбілей адзначае першы прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі Барыс Ельцын. На сьвята запрошаныя шмат якія лідэры, зь якімі быў зьвязаны палітычны лёс юбіляра. Выправіўся ў расейскую сталіцу і Аляксандар Лукашэнка. А вось Станіслаў Шушкевіч, які разам зь Ельцыным і тагачасным кіраўніком Украіны Леанідам Краўчуком паклалі канец існаваньню СССР, у Маскву не паехаў.

Шмат якія беларускія палітыкі пазнаёміліся з Барысам Ельцыным пры канцы 1980-х, яшчэ падчас дэпутацтва ў Вярхоўным Савеце СССР. Пра ўтварэньне Міжрэгіянальнай дэпутацкай групы згадвае Аляксандар Дабравольскі:

(Дабравольскі: ) “Першыя сакратары абкамаў партыі зьбіралі абласныя дэлегацыі (першы сакратар ЦК КПБ, адпаведна, беларускую) і спрабавалі ўсіх інструктаваць, як трэба галасаваць. Тады дэпутаты дэмакратычных поглядаў вырашылі аб’яднацца ў Міжрэгіянальную групу, каб гэтыя рэгіянальныя князькі імі не кіравалі”.

(Карэспандэнт: ) “Кантакты зь Ельцыным у вас былі?”

(Дабравольскі: ) “Адразу, як мяне абралі ў 1989 годзе, да мяне затэлефанаваў памочнік Ельцына і прапанаваў супрацоўніцтва. Я, безумоўна, згадзіўся, бо Ельцын выступаў за перамены. Мы сустракаліся ня раз, але мне ён здаваўся ня вельмі кантактным. І ён быў ня самым актыўным у Міжрэгіянальнай групе. Найбольш актыўныя былі такія людзі, як Сабчак, Афанасьеў, Гаўрыла Папоў і, безумоўна, акадэмік Сахараў”.

Пазьней кантактавала з Барысам Ельцыным тагачасная кіраўніца Нацыянальнага банку Беларусі Тамара Віньнікава. На яе думку, гэта быў ужо зусім іншы Ельцын: пастаянныя хваробы і адыход ад палітычных працэсаў рабілі яго шмат у чым кіраванай фігурай. Менавіта тады Аляксандар Лукашэнка пачаў прысьпешваць інтэграцыйныя працэсы.

(Віннікава: ) “Я кантактавала і брала ўдзел ва ўсіх дзелавых перамовах, якія тады адбываліся. Маё асабістае ўражаньне — гэта вельмі адукаваны чалавек, які здольны дакладна ўхапіць асноўную думку і адсачыць яе рэалізацыю. А што да працэсаў яднаньня зь Беларусьсю? Стаяла, перадусім, задача, каб Аляксандар Рыгоравіч стаў спадкаемцам Ельцына і ўзышоў на расейскі “трон”. Дзеля гэта вельмі шмат рабілася са згоды самога Ельцына, і гэта павінна было адбыцца. І толькі зьмена сытуацыі, зьяўленьне новых дэмакратычных сілаў, зьяўленьне новых палітычных постацяў на расейскай палітычнай сцэне у пэўнай ступені сталі зьмяшчаць гэтыя акцэнты”.

Пасьля падпісаньня ў сьнежні 1991-га ў Віскулях пагадненьня пра роспуск СССР Барыс Ельцын атрымаў мянушку “белавескі зубар”. Аднак, як лічыць Аляксандар Дабравольскі, у пэўным сэнсе для сябе Ельцын адкарэктаваў падзеі 1991 году. Скасаваньне СССР на карысьць СНД у сярэдзіне 1990-х Ельцын хацеў кампэнсаваць інтэграцыяй зь Беларусьсю, а гэта супярэчыла аб’ектыўным працэсам, лічыць спадар Дабравольскі. Менавіта таму ў 1996 годзе, калі пагрозу імпічмэнту беларускаму лідэру прыехалі здымаць расейскія “міратворцы”, Барыс Ельцын Аляксандра Лукашэнку падтрымаў.

Сярод запрошаных на юбілей Ельцына ня будзе аднаго зь “белавескіх зуброў” — Станіслава Шушкевіча. Жонка спадара Шушкевіча сказала, што ён па-за межамі краіны, аднак яе запрашалі на пошту атрымаць нейкі заказны ліст з Масквы. Яна не выключае, што якраз запрашэньне на дзень нараджэньня Ельцына. Раней Шушкевіч казаў, што апошнім разам сустракаўся зь Ельцыным за дзесяць дзён да сваёй адстаўкі. Паводле Шушкевіча, пасьля пачатку беларуска-расейскай інтэграцыі іх аб’ектыўна нічога ўжо не магло зьвязваць.

Учора ў размове з журналістамі прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін сказаў, што менавіта Барыс Ельцын прынёс свабоду расейскаму народу. І гэта, паводле Пуціна, ёсьць ягонай “вялізнай гістарычнай заслугай”. Зрэшты, віншаваньні Ельцын атрымаў не ад усіх палітыкаў. Мэр Масквы Юры Лужкоў назваў гады прэзыдэнцтва Ельцына “страчанымі дла Расеі”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG