Каліноўскі: “Ян, калі ласка, коратка абгрунтуйце сваю выснову. Вось жа беларуская апазыцыя зноў зьбіраецца прымаць удзел у парлямэнцкіх выбарах, гэта значыць, дзейнічаць як палітычная сіла, а ня дысыдэнты...”
Максімюк: “Тут пытаньне ня ў поўнай аналёгіі, а ў пэўных падабенствах. Кажучы, што беларуская апазыцыя апынулася ў ролі дысыдэнтаў, я маю на ўвазе тое, што ейны ўплыў амбмежаваны на вузкае кола людзей, апазыцыйных да гэтага рэжыму, безь ніякай вонкавай падтрымкі.
Усё круціцца ў тым самым коле людзей – гэта тое самае, што адбывалася ў 1970-80-я гг. у коле савецкіх дысыдэнтаў, ці сярод дысыдэнтаў зь іншых краінаў камуністычнага блёку. У іх не было сродкаў камунікацыі з шырэйшым грамадзтвам. Так і цяпер рэжым у Беларусі абмежаваў іхныя магчымасьці вузкім колам. Пяць-дзесяць тысяч выйдзе на дэманстрацыю на 25 сакавіка, але гэта тыя самыя людзі, пашырэньня сацыяльнай базы пратэсту няма”.
Каліноўскі: “Ці трэба беларускай апазыцыі адпаведна мяняць тактыку на дысыдэнцкую?
Максімюк: “Я думаю, не, я ўсё ж такі гляджу на беларускую сытуацыю з аптымізмам. Думаю, што беларуская апазыцыя не дазволіць, каб яе канчаткова ператварылі ў дысыдэнтаў, бо дысыдэнты, скажам так, ня маюць ніякага ўплыву на жыцьцё ўнутры сваёй краіны.
Натуральна, яны выклікаюць сымпатыю за межамі. Але пасьля 1996 г. у Беларусі беларуская апазыцыя мае шмат сымпатый у Эўропе і мае надалей, але ж калі ідзецца пра ўплыў на бег справаў ва ўласнай краіне, ён быў мінімальны.
Некаторыя акцыі апазыцыі нагадваюць дысыдэнцкія акцыі – высыланьне нейкіх пратэстаў да ўладаў ці за мяжу, гэта тое, што мы памятаем з камуністычнай эпохі. Але сапраўдная апазыцыя павінна браць удзел у палітычным жыцьці краіны нават калі поле для гэтай дзейнасьці вельмі абмежаванае, перш за ўсё – у выбарах, мясцовых, парлямэнцкіх і прэзыдэнцкіх”.
Каліноўскі: “У іншых дзяржавах СНД, у той жа Расеі, Казахстане, апазыцыя таксама не ўяўляе сабой сілы, здольнай супернічаць уладзе... Яны таксама дысыдэнты?”
Максімюк: “Гэта, можа быць, і так, але калі гаварыць пра ступень, у якой апазыцыя кантралюецца ўладамі і абмяжоўваецца ў сваіх дзеяньнях, тут Беларусь зьяўляецца несумненным лідэрам. Фактычна, калі 3-4 асобы хочуць сабрацца на флжш-моб, яны прыходзяць на месца, а там ужо міліцыя... Калі ідзецца пра татальнасьць кантролю над жыцьцём апазыцыі, Беларусь тут знаходзіцца наперадзе ўсіх краінаў СНД”.
Максімюк: “Тут пытаньне ня ў поўнай аналёгіі, а ў пэўных падабенствах. Кажучы, што беларуская апазыцыя апынулася ў ролі дысыдэнтаў, я маю на ўвазе тое, што ейны ўплыў амбмежаваны на вузкае кола людзей, апазыцыйных да гэтага рэжыму, безь ніякай вонкавай падтрымкі.
Усё круціцца ў тым самым коле людзей – гэта тое самае, што адбывалася ў 1970-80-я гг. у коле савецкіх дысыдэнтаў, ці сярод дысыдэнтаў зь іншых краінаў камуністычнага блёку. У іх не было сродкаў камунікацыі з шырэйшым грамадзтвам. Так і цяпер рэжым у Беларусі абмежаваў іхныя магчымасьці вузкім колам. Пяць-дзесяць тысяч выйдзе на дэманстрацыю на 25 сакавіка, але гэта тыя самыя людзі, пашырэньня сацыяльнай базы пратэсту няма”.
Каліноўскі: “Ці трэба беларускай апазыцыі адпаведна мяняць тактыку на дысыдэнцкую?
Максімюк: “Я думаю, не, я ўсё ж такі гляджу на беларускую сытуацыю з аптымізмам. Думаю, што беларуская апазыцыя не дазволіць, каб яе канчаткова ператварылі ў дысыдэнтаў, бо дысыдэнты, скажам так, ня маюць ніякага ўплыву на жыцьцё ўнутры сваёй краіны.
Натуральна, яны выклікаюць сымпатыю за межамі. Але пасьля 1996 г. у Беларусі беларуская апазыцыя мае шмат сымпатый у Эўропе і мае надалей, але ж калі ідзецца пра ўплыў на бег справаў ва ўласнай краіне, ён быў мінімальны.
Некаторыя акцыі апазыцыі нагадваюць дысыдэнцкія акцыі – высыланьне нейкіх пратэстаў да ўладаў ці за мяжу, гэта тое, што мы памятаем з камуністычнай эпохі. Але сапраўдная апазыцыя павінна браць удзел у палітычным жыцьці краіны нават калі поле для гэтай дзейнасьці вельмі абмежаванае, перш за ўсё – у выбарах, мясцовых, парлямэнцкіх і прэзыдэнцкіх”.
Каліноўскі: “У іншых дзяржавах СНД, у той жа Расеі, Казахстане, апазыцыя таксама не ўяўляе сабой сілы, здольнай супернічаць уладзе... Яны таксама дысыдэнты?”
Максімюк: “Гэта, можа быць, і так, але калі гаварыць пра ступень, у якой апазыцыя кантралюецца ўладамі і абмяжоўваецца ў сваіх дзеяньнях, тут Беларусь зьяўляецца несумненным лідэрам. Фактычна, калі 3-4 асобы хочуць сабрацца на флжш-моб, яны прыходзяць на месца, а там ужо міліцыя... Калі ідзецца пра татальнасьць кантролю над жыцьцём апазыцыі, Беларусь тут знаходзіцца наперадзе ўсіх краінаў СНД”.
