“А ёсьць людзі, якія заўжды будуць ісьці супраць плыні...”
Цыганкоў: “Наколькі, па Вашаму, сёньня сярод беларускай моладзі разьвітыя розныя нефармальныя супольнасьці, тое, што называецца моладзевая субкультура? Ці Вы можаце пагадзіцца з тым меркаваньнем, што сёньняшняя моладзь пераважна ў сваёй большасьці канфармісцкая, яна ўступае ў БРСМ без усялякіх ідэалягічных падстаў, імкнецца проста, што называецца, рабіць кар’еру, рабіць сваё жыцьцё асьцярожна ўжо з 18 гадоў без усялякіх выбрыкаў?”
Сахараў: “Я думаю, казаць пра тое, што ёсьць нейкія ўсплёскі ці заняпады субкультуры, наагул нават ня варта, таму што заўжды моладзевыя субкультуры існавалі. І яны будуць існаваць, нягледзячы на тое, што адбываецца ў краіне альбо ў тым месцы, дзе яны жывуць. Іншая справа, што, безумоўна, калі цісьне нешта звонку ці знутры на гэту моладзь, то субкультуры разьвіваюцца мацней, больш інтэнсіўна.
Што тычыцца таго, ці беларуская моладзь цяпер канфармісцкая, я думаю, што гэта таксама пытаньне збольшага рытарычнае. Напэўна, гэты канфармізм цяпер больш відавочны, але казаць пра тое, што 90 адсоткаў беларускай моладзі раптам стала канфармісцкай, ня варта, таму што ёсьць людзі, якія заўжды хочуць жыць лепей і прыкласьці дзеля гэтага як найменей намаганьняў. А ёсьць людзі, якія заўжды будуць ісьці супраць плыні”.
Цыганкоў: “Усё-ткі хвалі былі. Самая апошняя вядомая – гэта хваля канца 80-х, калі розныя моладзевыя суполкі, групоўкі непалітычныя былі проста модныя. Панкі, рокеры, хіпі – ўсё гэта перавышала звычайную сярэднюю колькасьць. Цяпер нельга сказаць, што так многа моладзі бярэ ўдзел у такіх суполках”.
Сахараў: “Я ня думаю, што моладзі, якая стала належаць да субкультураў, сёньня меней. Можа быць, гэта ня так відавочна – з-за таго, што сама гэта інфармацыйная прастора цяпер больш замкнёная, больш сьцішаная, так бы мовіць. І мы менш сапраўды бачым і ведаем, што адбываецца ў краіне, і нават, што адбываецца ў суседнім двары ці доме. Мне здаецца, нельга казаць пра тое, што тады быў выбух, а цяпер заняпад”.
Не замыкацца ў сваёй маленькай хацінцы
Цыганкоў: “Багдан, як Вы адкажаце на гэта пытаньне? Якая частка моладзі бярэ ўдзел у гэтым нефармальным жыцьці, стварае субкультуру? Наколькі яна вялікая, наколькі яна актыўная?”
Арлоў: “Калі казаць пра моладзь, то тут усё-ткі трэба разьмяжоўваць гарадзкую моладзь і моладзь вясковую, і моладзь маленькіх гарадоў. Казаць, што субкультуры разьвіваюцца на вёсках, у маленькіх гарадах, я б ня стаў”.
Цыганкоў: “А што, па-Вашаму, рабіць незвычайнаму маладому чалавеку, якому “пашчасьціла” нарадзіцца якраз у вёсцы ці ў маленькім мястэчку? Калі ён адчувае такую патрэбу, што яму рабіць?”
Арлоў: “Яму, перш за ўсё, трэба наладзіць сувязі са зьнешнім сьветам. Усталяваць у сябе дома інтэрнэт, напрыклад. Такія людзі мусяць быць экстравертамі, яны мусяць чэрпаць інфармацыю пра сьвет дастаткова актыўна. Не замыкацца ў сваёй маленькай хацінцы, а вельмі актыўна пазнаваць сьвет”.
Сахараў: “Самае асноўнае, што такі малады чалавек мусіць зразумець: зусім магчыма, ён адзін у гэтым сваім мястэчку, у гэтай вёсцы. І гэтае сваё разуменьне, у пэўным сэнсе, адзіноты, але ў добрым сэнсе, яно мусіць даць яму моц. Таму што калі чалавек ідзе сьвядома на тое, каб, груба кажучы, супрацьстаяць грамадзтву, (я маю на ўвазе грамадзтва не дэмакратычнае альбо таталітарнае, а любое), калі чалавек у субкультуры, значыць, ён ужо ідзе ў нейкі андэграўнд. Тады ён мусіць зразумець, што ён хіба што адзін. І калі ён гэта разумее, то яму і далей будзе цікавей і карысьней быць экстравертам, тое, што сказаў Багдан. Тады гэты псыхалягічны ціск на яго, самастойны псыхалягічны ціск ня звонку, а знутры будзе меншы”.
Цыганкоў: “Сяргей Сахараў ужо сказаў ключавую фразу, што любы прадстаўнік моладзевай субкультуры супрацьстаіць грамадзтву ў пэўнай ступені. Ці грамадзтву дэмакратычнаму, ці грамадзтву таталітарнаму. Ці існуе, на Вашу думку, нейкая выразная мяжа паміж рознымі моладзевымі суполкамі і моладзевымі палітычнымі актывістамі? Умоўна кажучы, наколькі рэйверы ці панкі далёкія ад маладафронтаўцаў? Як яны могуць да іх ставіцца? Ці яны разумеюць адзін аднаго?”.
Арлоў: “Я думаю, тут не зусім карэктна разьмяжоўваць панятак “субкультуры” і палітычных нейкіх прэфэрэнцый чалавека. Я думаю, што сярод маладафронтаўцаў ёсьць і панкі, і рэйверы. А чалавек можа адносіцца да пэўнай суполкі і быць незаангажаваным у палітыку…”
Цыганкоў: “Багдан, ну Вы вось былі на плошчы Каліноўскага пасьля прэзыдэнцкіх выбараў, Вы былі ў намётавым гарадку… Наколькі шмат, па-Вашаму, там было прадстаўнікоў нефармальных суполак? Ці пераважна былі палітычныя актывісты?
Арлоў: “Я думаю, што было дастаткова шмат прадстаўнікоў нефармальных суполак, як Вы іх назвалі. Гэта сьведчыць, перш за ўсё пра тое, што людзі, якія ўваходзяць у суполкі, самі па сабе цікавыя, адэкватныя, яны мысьляць. У іх ёсьць пазыцыя пэўная, і таму яны там былі”.
Цыганкоў: “Я тады, можа, удакладню сваё пытаньне. Удзел у гэтых розных групоўках -- набліжае маладога чалавека да актыўнай грамадзкай пазыцыі? Ці можа мае рацыю такое меркаваньне, што, калі чалавек захапляецца нейкім адным відам музыкі, ён рэпер ці мэталіст, -- то гэта яго ўвогуле абмяжоўвае ад астатняга жыцьця?”
Сахараў: “Калі мы кажам пра субкультуры, то варта мець на ўвазе, што менавіта прадстаўнікі субкультуры – гэта ў першую чаргу людзі, якія сапраўды па нейкіх прычынах ідуць на супрацьстаяньне большай колькасьці людзей. Па палітычных прыкметах гэта ўжо трохі іншае паняцьце…”
Цыганкоў: “Можа, Вы крыху занадта драматызуеце? Можа, неабавязкова кожны, хто захапляецца, ўмоўна скажам, рэпам ці рэйвам, процістаўляе сябе грамадзтву. Ён проста як хобі гэта выбраў”.
Сахараў: “Адназначна ідзе супрацьстаяньне грамадзтву. Таму што калі малады чалавек абірае тое ж “рэперства,” прынамсі ў нашай краіне, ён разумее, што ягоныя інтарэсы ідуць у разрэз зь цікаўнасьцю большай масы. У розныя часы гэта называлі па-рознаму. Раней называлі “гопнікі,” цяпер называюць, можа быць, “быкі”. Але ў нашай краіне, калі ты выяўляесься менавіта як актыўны прадстаўнік субкультуры, то, у пэўным сэнсе, ты ідзеш на супрацьстаяньне з масай людзей”.
“Ім важна паказаць, што яны адрозныя ад натоўпу”
Арлоў: “У нашай краіне, нават калі, умоўна кажучы, ты адзенеш якую-небудзь вопратку не зусім звычайную, выйдзеш на вуліцу, і цябе ўжо шмат хто будзе успрымаць як прадстаўніка субкультуры. На табе будзе, скажам, нейкая кепка, на цябе будуць касіцца: “Вось пайшоў нейкі рэпер”. Але гэта абсалютны ня значыць, што ты ходзіш на мітынгі ці што-небудзь такое”.
Сахараў: “Маладым людзям, прадстаўнікам менавіта субкультуры, (а ў нашым выпадку кажам перш за ўсё пра прадстаўнікоў музычных субкультураў), можа быць нецікава і не галоўнае выяўляць гэтую актыўную грамадзянскую пазыцыю. Ім усё ж такі сапраўды важна паказаць, што яны адрозныя проста ад натоўпу.
А ўжо, калі казаць пра падставовыя рэчы, сьветапоглядныя – ці яны за дэмакратычныя зьмены, ці не – гэта будзе выяўляцца менавіта ў такія “моманты ікс,” як, напрыклад, у мінулым годзе. Відавочны для ўсіх гэта быў “момант ікс” прэзыдэнцкія выбары 19 сакавіка і той тыдзень. Вось тады сапраўды можна казаць, што прадстаўнікі субкультуры выяўляюць усё ж сваю нейкую актыўную палітычную пазыцыю і выбіраюць для сябе. Ваш прыклад адносна канца 80-х гадоў – як раз гэтаму сьведчаньне. Наш прыклад мінулагодні таксама гэтаму сьведчаньне.
Калі мы кажам пра субкультуры і іхнюю ролю ў Беларусі, так, яна вялікая, калі мы кажам пра тое, што мы хочам разьняволіць грамадзтва, мы хочам, каб людзі сталі больш адкрытымі да нейкіх новых павеваў, якія досыць спакойна ставяцца да людзей іншага колеру і да людзей, якія слухаюць іншую музыку, талерантнымі ў гэтым сэнсе”.
Цыганкоў: “Наколькі, па Вашаму, сёньня сярод беларускай моладзі разьвітыя розныя нефармальныя супольнасьці, тое, што называецца моладзевая субкультура? Ці Вы можаце пагадзіцца з тым меркаваньнем, што сёньняшняя моладзь пераважна ў сваёй большасьці канфармісцкая, яна ўступае ў БРСМ без усялякіх ідэалягічных падстаў, імкнецца проста, што называецца, рабіць кар’еру, рабіць сваё жыцьцё асьцярожна ўжо з 18 гадоў без усялякіх выбрыкаў?”
Сахараў: “Я думаю, казаць пра тое, што ёсьць нейкія ўсплёскі ці заняпады субкультуры, наагул нават ня варта, таму што заўжды моладзевыя субкультуры існавалі. І яны будуць існаваць, нягледзячы на тое, што адбываецца ў краіне альбо ў тым месцы, дзе яны жывуць. Іншая справа, што, безумоўна, калі цісьне нешта звонку ці знутры на гэту моладзь, то субкультуры разьвіваюцца мацней, больш інтэнсіўна.
Што тычыцца таго, ці беларуская моладзь цяпер канфармісцкая, я думаю, што гэта таксама пытаньне збольшага рытарычнае. Напэўна, гэты канфармізм цяпер больш відавочны, але казаць пра тое, што 90 адсоткаў беларускай моладзі раптам стала канфармісцкай, ня варта, таму што ёсьць людзі, якія заўжды хочуць жыць лепей і прыкласьці дзеля гэтага як найменей намаганьняў. А ёсьць людзі, якія заўжды будуць ісьці супраць плыні”.
Цыганкоў: “Усё-ткі хвалі былі. Самая апошняя вядомая – гэта хваля канца 80-х, калі розныя моладзевыя суполкі, групоўкі непалітычныя былі проста модныя. Панкі, рокеры, хіпі – ўсё гэта перавышала звычайную сярэднюю колькасьць. Цяпер нельга сказаць, што так многа моладзі бярэ ўдзел у такіх суполках”.
Сахараў: “Я ня думаю, што моладзі, якая стала належаць да субкультураў, сёньня меней. Можа быць, гэта ня так відавочна – з-за таго, што сама гэта інфармацыйная прастора цяпер больш замкнёная, больш сьцішаная, так бы мовіць. І мы менш сапраўды бачым і ведаем, што адбываецца ў краіне, і нават, што адбываецца ў суседнім двары ці доме. Мне здаецца, нельга казаць пра тое, што тады быў выбух, а цяпер заняпад”.
Не замыкацца ў сваёй маленькай хацінцы
Цыганкоў: “Багдан, як Вы адкажаце на гэта пытаньне? Якая частка моладзі бярэ ўдзел у гэтым нефармальным жыцьці, стварае субкультуру? Наколькі яна вялікая, наколькі яна актыўная?”
Арлоў: “Калі казаць пра моладзь, то тут усё-ткі трэба разьмяжоўваць гарадзкую моладзь і моладзь вясковую, і моладзь маленькіх гарадоў. Казаць, што субкультуры разьвіваюцца на вёсках, у маленькіх гарадах, я б ня стаў”.
Цыганкоў: “А што, па-Вашаму, рабіць незвычайнаму маладому чалавеку, якому “пашчасьціла” нарадзіцца якраз у вёсцы ці ў маленькім мястэчку? Калі ён адчувае такую патрэбу, што яму рабіць?”
Арлоў: “Яму, перш за ўсё, трэба наладзіць сувязі са зьнешнім сьветам. Усталяваць у сябе дома інтэрнэт, напрыклад. Такія людзі мусяць быць экстравертамі, яны мусяць чэрпаць інфармацыю пра сьвет дастаткова актыўна. Не замыкацца ў сваёй маленькай хацінцы, а вельмі актыўна пазнаваць сьвет”.
Сахараў: “Самае асноўнае, што такі малады чалавек мусіць зразумець: зусім магчыма, ён адзін у гэтым сваім мястэчку, у гэтай вёсцы. І гэтае сваё разуменьне, у пэўным сэнсе, адзіноты, але ў добрым сэнсе, яно мусіць даць яму моц. Таму што калі чалавек ідзе сьвядома на тое, каб, груба кажучы, супрацьстаяць грамадзтву, (я маю на ўвазе грамадзтва не дэмакратычнае альбо таталітарнае, а любое), калі чалавек у субкультуры, значыць, ён ужо ідзе ў нейкі андэграўнд. Тады ён мусіць зразумець, што ён хіба што адзін. І калі ён гэта разумее, то яму і далей будзе цікавей і карысьней быць экстравертам, тое, што сказаў Багдан. Тады гэты псыхалягічны ціск на яго, самастойны псыхалягічны ціск ня звонку, а знутры будзе меншы”.Цыганкоў: “Сяргей Сахараў ужо сказаў ключавую фразу, што любы прадстаўнік моладзевай субкультуры супрацьстаіць грамадзтву ў пэўнай ступені. Ці грамадзтву дэмакратычнаму, ці грамадзтву таталітарнаму. Ці існуе, на Вашу думку, нейкая выразная мяжа паміж рознымі моладзевымі суполкамі і моладзевымі палітычнымі актывістамі? Умоўна кажучы, наколькі рэйверы ці панкі далёкія ад маладафронтаўцаў? Як яны могуць да іх ставіцца? Ці яны разумеюць адзін аднаго?”.
Арлоў: “Я думаю, тут не зусім карэктна разьмяжоўваць панятак “субкультуры” і палітычных нейкіх прэфэрэнцый чалавека. Я думаю, што сярод маладафронтаўцаў ёсьць і панкі, і рэйверы. А чалавек можа адносіцца да пэўнай суполкі і быць незаангажаваным у палітыку…”
Цыганкоў: “Багдан, ну Вы вось былі на плошчы Каліноўскага пасьля прэзыдэнцкіх выбараў, Вы былі ў намётавым гарадку… Наколькі шмат, па-Вашаму, там было прадстаўнікоў нефармальных суполак? Ці пераважна былі палітычныя актывісты?
Арлоў: “Я думаю, што было дастаткова шмат прадстаўнікоў нефармальных суполак, як Вы іх назвалі. Гэта сьведчыць, перш за ўсё пра тое, што людзі, якія ўваходзяць у суполкі, самі па сабе цікавыя, адэкватныя, яны мысьляць. У іх ёсьць пазыцыя пэўная, і таму яны там былі”.
Цыганкоў: “Я тады, можа, удакладню сваё пытаньне. Удзел у гэтых розных групоўках -- набліжае маладога чалавека да актыўнай грамадзкай пазыцыі? Ці можа мае рацыю такое меркаваньне, што, калі чалавек захапляецца нейкім адным відам музыкі, ён рэпер ці мэталіст, -- то гэта яго ўвогуле абмяжоўвае ад астатняга жыцьця?”
Сахараў: “Калі мы кажам пра субкультуры, то варта мець на ўвазе, што менавіта прадстаўнікі субкультуры – гэта ў першую чаргу людзі, якія сапраўды па нейкіх прычынах ідуць на супрацьстаяньне большай колькасьці людзей. Па палітычных прыкметах гэта ўжо трохі іншае паняцьце…”
Цыганкоў: “Можа, Вы крыху занадта драматызуеце? Можа, неабавязкова кожны, хто захапляецца, ўмоўна скажам, рэпам ці рэйвам, процістаўляе сябе грамадзтву. Ён проста як хобі гэта выбраў”.
Сахараў: “Адназначна ідзе супрацьстаяньне грамадзтву. Таму што калі малады чалавек абірае тое ж “рэперства,” прынамсі ў нашай краіне, ён разумее, што ягоныя інтарэсы ідуць у разрэз зь цікаўнасьцю большай масы. У розныя часы гэта называлі па-рознаму. Раней называлі “гопнікі,” цяпер называюць, можа быць, “быкі”. Але ў нашай краіне, калі ты выяўляесься менавіта як актыўны прадстаўнік субкультуры, то, у пэўным сэнсе, ты ідзеш на супрацьстаяньне з масай людзей”.
“Ім важна паказаць, што яны адрозныя ад натоўпу”
Арлоў: “У нашай краіне, нават калі, умоўна кажучы, ты адзенеш якую-небудзь вопратку не зусім звычайную, выйдзеш на вуліцу, і цябе ўжо шмат хто будзе успрымаць як прадстаўніка субкультуры. На табе будзе, скажам, нейкая кепка, на цябе будуць касіцца: “Вось пайшоў нейкі рэпер”. Але гэта абсалютны ня значыць, што ты ходзіш на мітынгі ці што-небудзь такое”.Сахараў: “Маладым людзям, прадстаўнікам менавіта субкультуры, (а ў нашым выпадку кажам перш за ўсё пра прадстаўнікоў музычных субкультураў), можа быць нецікава і не галоўнае выяўляць гэтую актыўную грамадзянскую пазыцыю. Ім усё ж такі сапраўды важна паказаць, што яны адрозныя проста ад натоўпу.
А ўжо, калі казаць пра падставовыя рэчы, сьветапоглядныя – ці яны за дэмакратычныя зьмены, ці не – гэта будзе выяўляцца менавіта ў такія “моманты ікс,” як, напрыклад, у мінулым годзе. Відавочны для ўсіх гэта быў “момант ікс” прэзыдэнцкія выбары 19 сакавіка і той тыдзень. Вось тады сапраўды можна казаць, што прадстаўнікі субкультуры выяўляюць усё ж сваю нейкую актыўную палітычную пазыцыю і выбіраюць для сябе. Ваш прыклад адносна канца 80-х гадоў – як раз гэтаму сьведчаньне. Наш прыклад мінулагодні таксама гэтаму сьведчаньне.
Калі мы кажам пра субкультуры і іхнюю ролю ў Беларусі, так, яна вялікая, калі мы кажам пра тое, што мы хочам разьняволіць грамадзтва, мы хочам, каб людзі сталі больш адкрытымі да нейкіх новых павеваў, якія досыць спакойна ставяцца да людзей іншага колеру і да людзей, якія слухаюць іншую музыку, талерантнымі ў гэтым сэнсе”.
