За што ставяць на ўлік?
На сёньня у Беларусі амаль 27 тысяч падлеткаў стаіць на ўліку ў інспэкцыях па справах непаўналетніх. Інспэктар па справах непаўналетніх аднаго з раёнаў Менску тлумачыць, з-за чаго можна патрапіць на ўлік:
“У нас на ўліку стаяць падлеткі, якія зьдзейсьнілі адміністрацыйныя праступкі альбо крымінальныя злачынствы. А да 1 сакавіка мы ставілі на ўлік і злосных прагульшчыкаў. А з 1 сакавіка ўступіў у дзеяньне новы Адміністрацыйны кодэкс, і мы ўжо не ставім прагульшчыкаў на ўлік”.
На ўлік інспэкцыя таксама ставіць асобаў, якія лічацца схільнымі да правапарушэньняў. Інспэктар кажа, што ўлічваюцца аб’ектыўныя фактары:
“Мы размаўляем з сацыяльнымі пэдагогамі, бацькамі, глядзім на самога падлетка, і па выніках вызначаем”.
За кожным штатным інспэктарам замацавана некалькі дзесяткаў падлеткаў, над якімі яны, так бы мовіць, ажыцьцяўляюць шэфства: выклікаюць на гутаркі, кантактуюць з бацькамі, з пэдагогамі.
У адмысловыя інтэрнаты накіроўвае суд альбо камісія
Звычайна тыя, хто стаіць на ўліку ў інспэкцыях, вучацца ў агульнаадукацыйных школах. Але ёсьць ў Беларусі і адмысловыя інтэрнаты закрытага тыпу. Туды падлетка можа накіраваць суд альбо камісіі па справах непаўналетніх, якія ёсьць у кожным раёне. Тлумачыць юрыст Тацяна Саўчанка:
“Калі непаўналетні не дасягнуў узросту крымінальнай адказнасьці, але зьдзейсьніў злачынства, ён вызваляецца ад крымінальнага пакараньня, але можа быць накіраваны ў адмысловую вучэбна-выхаваўчую ўстанову. Там ён вучыцца, там закрытая зона”.
У такіх спэцшколах-інтэрнатах вучацца паводле звычайнай школьнай праграмы, але там падлеткі пазбаўленыя свабоды перасоўваньня.
Хто ўваходзіць у “групу рызыкі”?
Але ў кожнай звычайнай школе ёсьць яшчэ свая сыстэма ўліку праблемных падлеткаў. Сацыяльныя пэдагогі разам з адміністрацыяй школы вызначаюць, хто з дзяцей уваходзіць у так званую групу рызыкі. Распавядае сацыяльны пэдагог Галіна Несьцяровіч.
“Мы стараемся больш зьвяртаць увагу і наладжваць кантакты з тымі дзецьмі, якія лёгка паддаюцца чужому ўплыву, дзецьмі зь няўстойлівай псыхікай, па паводзінах якіх бачна, што яны могуць зьдзейсьніць нейкі праступак. А таксама на дзяцей, якія вельмі рана сябе хочуць адчуваць дарослымі – я маю на ўвазе шкодныя звычкі”.
Калі падлетак стаіць на ўліку ў інспэкцыі – у яго ўжо асаблівая рэпутацыя. Для школы гэта лічыцца плямай, кажа сацыяльны пэдагог Галіна Несьцяровіч:
Несьцяровіч: “Зь міліцыяй нам даводзіцца мець справу толькі тады, калі непасрэдна ў школу прыходзіць папера, што наш вучань трапіў у поле зроку камісіі па справах непаўналетніх. А так мы спрабуем вырашаць праблемы самі. У нас ёсьць псыхоляг, праводзім тэсты, каб выявіць праблемных дзяцей. Міліцыя, я лічу, гэта крайняя мера”.
Звычайна дзеці ня надта любяць кантактаваць з сацыяльнымі пэдагогамі, бо часьцяком пэдагогі проста перастрахоўваюцца, і ў групы рызыкі адносяць падлеткаў, якія, да прыкладу, апранаюцца, так бы мовіць, нефармальна, альбо робяць модны цяпер пірсінг. Гэта прызнае і псыхоляг Менскага гарадзкога цэнтру сям’і Жанна Міцкевіч.
Міцкевіч: "Што тычыцца сацыяльных пэдагогаў, то іх функцыі зьведзеныя да таго, каб яны адказвалі за тых дзяцей, якія, на іх думку, могуць быць парушальнікамі спакою ў школе. І яны, баючыся адказнасьці, не разабраўшыся, што гэта за дзіця, чаму ён зьнешне хоча выдзеліцца, адносяць яго да групы рызыкі. Ён ня мае часу дайсьці да кожнага дзіцяці”.
На сёньня у Беларусі амаль 27 тысяч падлеткаў стаіць на ўліку ў інспэкцыях па справах непаўналетніх. Інспэктар па справах непаўналетніх аднаго з раёнаў Менску тлумачыць, з-за чаго можна патрапіць на ўлік:
“У нас на ўліку стаяць падлеткі, якія зьдзейсьнілі адміністрацыйныя праступкі альбо крымінальныя злачынствы. А да 1 сакавіка мы ставілі на ўлік і злосных прагульшчыкаў. А з 1 сакавіка ўступіў у дзеяньне новы Адміністрацыйны кодэкс, і мы ўжо не ставім прагульшчыкаў на ўлік”.
На ўлік інспэкцыя таксама ставіць асобаў, якія лічацца схільнымі да правапарушэньняў. Інспэктар кажа, што ўлічваюцца аб’ектыўныя фактары:
“Мы размаўляем з сацыяльнымі пэдагогамі, бацькамі, глядзім на самога падлетка, і па выніках вызначаем”.
За кожным штатным інспэктарам замацавана некалькі дзесяткаў падлеткаў, над якімі яны, так бы мовіць, ажыцьцяўляюць шэфства: выклікаюць на гутаркі, кантактуюць з бацькамі, з пэдагогамі.
У адмысловыя інтэрнаты накіроўвае суд альбо камісія
Звычайна тыя, хто стаіць на ўліку ў інспэкцыях, вучацца ў агульнаадукацыйных школах. Але ёсьць ў Беларусі і адмысловыя інтэрнаты закрытага тыпу. Туды падлетка можа накіраваць суд альбо камісіі па справах непаўналетніх, якія ёсьць у кожным раёне. Тлумачыць юрыст Тацяна Саўчанка:
“Калі непаўналетні не дасягнуў узросту крымінальнай адказнасьці, але зьдзейсьніў злачынства, ён вызваляецца ад крымінальнага пакараньня, але можа быць накіраваны ў адмысловую вучэбна-выхаваўчую ўстанову. Там ён вучыцца, там закрытая зона”.
У такіх спэцшколах-інтэрнатах вучацца паводле звычайнай школьнай праграмы, але там падлеткі пазбаўленыя свабоды перасоўваньня.
Хто ўваходзіць у “групу рызыкі”?
Але ў кожнай звычайнай школе ёсьць яшчэ свая сыстэма ўліку праблемных падлеткаў. Сацыяльныя пэдагогі разам з адміністрацыяй школы вызначаюць, хто з дзяцей уваходзіць у так званую групу рызыкі. Распавядае сацыяльны пэдагог Галіна Несьцяровіч.
“Мы стараемся больш зьвяртаць увагу і наладжваць кантакты з тымі дзецьмі, якія лёгка паддаюцца чужому ўплыву, дзецьмі зь няўстойлівай псыхікай, па паводзінах якіх бачна, што яны могуць зьдзейсьніць нейкі праступак. А таксама на дзяцей, якія вельмі рана сябе хочуць адчуваць дарослымі – я маю на ўвазе шкодныя звычкі”.
Калі падлетак стаіць на ўліку ў інспэкцыі – у яго ўжо асаблівая рэпутацыя. Для школы гэта лічыцца плямай, кажа сацыяльны пэдагог Галіна Несьцяровіч:
Несьцяровіч: “Зь міліцыяй нам даводзіцца мець справу толькі тады, калі непасрэдна ў школу прыходзіць папера, што наш вучань трапіў у поле зроку камісіі па справах непаўналетніх. А так мы спрабуем вырашаць праблемы самі. У нас ёсьць псыхоляг, праводзім тэсты, каб выявіць праблемных дзяцей. Міліцыя, я лічу, гэта крайняя мера”.
Звычайна дзеці ня надта любяць кантактаваць з сацыяльнымі пэдагогамі, бо часьцяком пэдагогі проста перастрахоўваюцца, і ў групы рызыкі адносяць падлеткаў, якія, да прыкладу, апранаюцца, так бы мовіць, нефармальна, альбо робяць модны цяпер пірсінг. Гэта прызнае і псыхоляг Менскага гарадзкога цэнтру сям’і Жанна Міцкевіч.
Міцкевіч: "Што тычыцца сацыяльных пэдагогаў, то іх функцыі зьведзеныя да таго, каб яны адказвалі за тых дзяцей, якія, на іх думку, могуць быць парушальнікамі спакою ў школе. І яны, баючыся адказнасьці, не разабраўшыся, што гэта за дзіця, чаму ён зьнешне хоча выдзеліцца, адносяць яго да групы рызыкі. Ён ня мае часу дайсьці да кожнага дзіцяці”.