Ці добра вы ведаеце эпоху бітвы пад Воршай? ТЭСТ

Не, шостай. Усяго войнаў ВКЛ з Маскоўскай дзяржавай у XIV–XVI стагодзьдзях было дванаццаць. Пасьля ўтварэньня Рэчы Паспалітай (1569) у XVI—XVIІ стагодзьдзях адбылося яшчэ чатыры вайны, некаторыя зь іх доўжыліся больш за 10 гадоў, а ў XVIІІ стагодзьдзі адбыліся яшчэ шматлікія паходы расейцаў з мэтай умяшаньня ва ўнутраныя справы Рэчы Паспалітай. Шостая вайна 1512–1522 гадоў вялася за славянскія землі і скончылася для ВКЛ усталяваньнем мяжы па Дняпры.

Так, шостай. Усяго войнаў ВКЛ з Маскоўскай дзяржавай у XIV–XVI стагодзьдзях было дванаццаць. Пасьля ўтварэньня Рэчы Паспалітай (1569) у XVI—XVIІ стагодзьдзях адбылося яшчэ чатыры вайны, некаторыя зь іх доўжыліся больш за 10 гадоў, а ў XVIІІ стагодзьдзі адбыліся яшчэ шматлікія паходы расейцаў з мэтай умяшаньня ва ўнутраныя справы Рэчы Паспалітай. Шостая вайна 1512–1522 гадоў вялася за славянскія землі і скончылася для ВКЛ усталяваньнем мяжы па Дняпры.

Не, Смаленск. Вялікае Княства Літоўскае страціла Смаленск у 1514 годзе і вярнула яго сабе ў 1611-м. У той жа год места атрымала Магдэбурскае права, а ў 1618 годзе было заснаванае Смаленскае ваяводзтва ў складзе ВКЛ. У часе Смаленскай вайны 1632–1634 гадоў маскоўцы няўдала спрабавалі вярнуць горад. У 1654 годзе падчас вайны Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай 1654–1667 гадоў Смаленск капітуляваў перад велізарным маскоўскім войскам і канчаткова трапіў у склад будучай Расеі.

Так, Смаленск. Вялікае Княства Літоўскае страціла Смаленск у 1514 годзе і вярнула яго сабе ў 1611-м. У той жа год места атрымала Магдэбурскае права, а ў 1618 годзе было заснаванае Смаленскае ваяводзтва ў складзе ВКЛ. У часе Смаленскай вайны 1632–1634 гадоў маскоўцы няўдала спрабавалі вярнуць горад. У 1654 годзе падчас вайны Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай 1654–1667 гадоў Смаленск капітуляваў перад велізарным маскоўскім войскам і канчаткова трапіў у склад будучай Расеі.

Не, Смаленск. Вялікае Княства Літоўскае страціла Смаленск у 1514 годзе і вярнула яго сабе ў 1611-м. У той жа год места атрымала Магдэбурскае права, а ў 1618 годзе было заснаванае Смаленскае ваяводзтва ў складзе ВКЛ. У часе Смаленскай вайны 1632–1634 гадоў маскоўцы няўдала спрабавалі вярнуць горад. У 1654 годзе падчас вайны Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай 1654–1667 гадоў Смаленск капітуляваў перад велізарным маскоўскім войскам і канчаткова трапіў у склад будучай Расеі.

Не, у Менску. Менскі замак быў адным з улюбёных замкаў караля і вялікага князя Жыгімонта І Старога, які некалькі разоў жыў там падоўгу са сваім дваром. У Менскім замку гэты кароль двойчы прымаў парад сваіх войскаў перад іх вырашальнымі паходамі і бітвамі. Першы раз — у 1508 годзе, перад паходам на Маскву, і другі раз — у 1514 годзе, калі войска Вялікага Княства Літоўскага пад камандаваньнем Канстанціна Астроскага, прамаршаваўшы перад каралём у Менскім замку, проста адтуль накіравалася пад Воршу і здабыла гістарычную перамогу над войскамі Маскоўскай дзяржавы.

Так, у Менску. Менскі замак быў адным з улюбёных замкаў караля і вялікага князя Жыгімонта І Старога, які некалькі разоў жыў там падоўгу са сваім дваром. У Менскім замку гэты кароль двойчы прымаў парад сваіх войскаў перад іх вырашальнымі паходамі і бітвамі. Першы раз — у 1508 годзе, перад паходам на Маскву, і другі раз — у 1514 годзе, калі войска Вялікага Княства Літоўскага пад камандаваньнем Канстанціна Астроскага, прамаршаваўшы перад каралём у Менскім замку, проста адтуль накіравалася пад Воршу і здабыла гістарычную перамогу над войскамі Маскоўскай дзяржавы.

Пад абодвума. Празь некалькі гадоў пасьля бітвы невядомы мастак, які, як лічыцца, быў удзельнікам бітвы і паходзіў з кола нямецкага мастака эпохі Адраджэньня Люкаса Кранаха Старэйшага, намаляваў карціну «Бітва пад Воршай», якая цяпер захоўваецца ў Нацыянальным музэі ў Варшаве. На карціне відаць абодва сьцягі. Лічыцца, што белы сьцяг сьвятога Юр’я зь дзьвюма чырвонымі палоскамі ў форме крыжа стаў правобразам беларускага бел-чырвона-белага сьцяга

Так, пад абодвума. Празь некалькі гадоў пасьля бітвы невядомы мастак, які, як лічыцца, быў удзельнікам бітвы і паходзіў з кола нямецкага мастака эпохі Адраджэньня Люкаса Кранаха Старэйшага, намаляваў карціну «Бітва пад Воршай», якая цяпер захоўваецца ў Нацыянальным музэі ў Варшаве. На карціне відаць абодва сьцягі. Лічыцца, што белы сьцяг сьвятога Юр’я зь дзьвюма чырвонымі палоскамі ў форме крыжа стаў правобразам беларускага бел-чырвона-белага сьцяга

Не, выглядае, што значна менш з абодвух бакоў. Лічбы 80 тысяч маскоўцаў і 30 тысяч ваяроў ВКЛ — традыцыйныя, яны паходзяць яшчэ з XVI стагодзьдзя, калі ў Эўропе дзейнічала вельмі актыўная і таленавітая дыпляматыя Жыгімонта І Старога. Сучасныя дасьледчыкі ацэньваюць колькасьць удзельнікаў бітвы як на парадак меншую і сьцьвярджаюць, што маскоўцаў сапраўды магло быць больш, але з абодвух бакоў колькасьць войскаў наўрад ці перавышала лічбу 18–20 тысяч.

Так, выглядае, што значна менш з абодвух бакоў. Лічбы 80 тысяч маскоўцаў і 30 тысяч ваяроў ВКЛ — традыцыйныя, яны паходзяць яшчэ з XVI стагодзьдзя, калі ў Эўропе дзейнічала вельмі актыўная і таленавітая дыпляматыя Жыгімонта І Старога. Сучасныя дасьледчыкі ацэньваюць колькасьць удзельнікаў бітвы як на парадак меншую і сьцьвярджаюць, што маскоўцаў сапраўды магло быць больш, але з абодвух бакоў колькасьць войскаў наўрад ці перавышала лічбу 18–20 тысяч.

Не, Астроскі папрасіў караля даць дазвол на рамонт праваслаўных храмаў. У 1480 годзе кароль і вялікі князь Казімір IV Ягелёнчык, які падтрымліваў унію, увёў у ВКЛ забарону будаваць і рамантаваць праваслаўныя цэрквы, якая, зрэшты выконвалася не заўсёды (з таго часу і да перамогі пад Воршай у ВКЛ было пабудавана больш за 10 праваслаўных манастыроў і храмаў). Але Канстанцін Астроскі папрасіў у караля фармальнага дазволу рамантаваць храмы і атрымаў яго.

Так, Астроскі папрасіў караля даць дазвол на рамонт праваслаўных храмаў. У 1480 годзе кароль і вялікі князь Казімір IV Ягелёнчык, які падтрымліваў унію, увёў у ВКЛ забарону будаваць і рамантаваць праваслаўныя цэрквы, якая, зрэшты выконвалася не заўсёды (з таго часу і да перамогі пад Воршай у ВКЛ было пабудавана больш за 10 праваслаўных манастыроў і храмаў). Але Канстанцін Астроскі папрасіў у караля фармальнага дазволу рамантаваць храмы і атрымаў яго.

Не, у Празе. Каралём Чэхіі і Вугоршчыны ў тыя часы быў Уладзіслаў ІІ Ягайлавіч, родны брат караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта І Старога. Натуральна, што яго падданыя радаваліся перамозе блізкай ім краіны над маскоўцамі. З нагоды перамогі пад Воршай на Старамесцкай плошчы ў Празе тры дні гулялі і пілі піва.

Так, у Празе. Каралём Чэхіі і Вугоршчыны ў тыя часы быў Уладзіслаў ІІ Ягайлавіч, родны брат караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта І Старога. Натуральна, што яго падданыя радаваліся перамозе блізкай ім краіны над маскоўцамі. З нагоды перамогі пад Воршай на Старамесцкай плошчы ў Празе тры дні гулялі і пілі піва.

Не, у Празе. Каралём Чэхіі і Вугоршчыны ў тыя часы быў Уладзіслаў ІІ Ягайлавіч, родны брат караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта І Старога. Натуральна, што яго падданыя радаваліся перамозе блізкай ім краіны над маскоўцамі. З нагоды перамогі пад Воршай на Старамесцкай плошчы ў Празе тры дні гулялі і пілі піва.

Не, аднадзённыя газэты-ўлёткі. Пра аршанскую перамогу ў той час пісалі шмат дзе ў лацінскай Эўропе. На нямецкай і лацінскай мовах выйшаў шэраг лятучых лісткоў, прысьвечаных бітве. Выйшлі такія ў Нюрнбэргу, у Ляйпцыгу і іншых гарадах. Да нашага часу ў зборах старадрукаў на Захадзе захаваліся прынамсі чатыры такія выданьні.

Так, аднадзённыя газэты-ўлёткі. Пра аршанскую перамогу ў той час пісалі шмат дзе ў лацінскай Эўропе. На нямецкай і лацінскай мовах выйшаў шэраг лятучых лісткоў, прысьвечаных бітве. Выйшлі такія ў Нюрнбэргу, у Ляйпцыгу і іншых гарадах. Да нашага часу ў зборах старадрукаў на Захадзе захаваліся прынамсі чатыры такія выданьні.

Не, палонных маскоўцаў. Гэта быў вельмі ўдалы «маркетынгавы ход». Дыпляматыя Жыгімонта І Старога для інфармаваньня Эўропы пра перамогу пад Воршай зрабіла найболей. Ужо 1514 годзе ў Кракаве выйшла некалькі твораў на лацінскай мове — гэта былі так званыя аказіянальныя друкі, у якіх апісвалася вялікая перамога. Потым Ян Ласкі выдаў том такіх твораў у Рыме. Апісаньне бітвы ўвайшло адразу ў хронікі, зьявілася іканаграфія. А пасольствы Жыгімонта І Старога да эўрапейскіх манархаў прывозілі з сабой маскоўскіх вязьняў, што рабіла на манархаў вельмі моцнае ўражаньне.

Так, палонных маскоўцаў. Гэта быў вельмі ўдалы «маркетынгавы ход». Дыпляматыя Жыгімонта І Старога для інфармаваньня Эўропы пра перамогу пад Воршай зрабіла найболей. Ужо 1514 годзе ў Кракаве выйшла некалькі твораў на лацінскай мове — гэта былі так званыя аказіянальныя друкі, у якіх апісвалася вялікая перамога. Потым Ян Ласкі выдаў том такіх твораў у Рыме. Апісаньне бітвы ўвайшло адразу ў хронікі, зьявілася іканаграфія. А пасольствы Жыгімонта І Старога да эўрапейскіх манархаў прывозілі з сабой маскоўскіх вязьняў, што рабіла на манархаў вельмі моцнае ўражаньне.

Так, Маскоўскае княства страціла прыхільнасьць Габсбургаў. Перамога пад Воршай разбурыла альянс Маскоўскай дзяржавы з Габсбургамі, імпэратар Сьвятой Рымскай імпэрыі Максымільян І адмовіўся ад саюзу з Масквой, правёў у 1515 годзе Венскі кангрэс зь Ягайлавічамі і паразумеўся зь імі. Можна сьцьвярджаць, што бітва фактычна ўратавала Польшчу і ВКЛ ад страты нямецкіх і «рускіх» зямель на карысьць Габсбургаў і Масквы.

Не, Маскоўскае княства страціла прыхільнасьць Габсбургаў. Перамога пад Воршай разбурыла альянс Маскоўскай дзяржавы з Габсбургамі, імпэратар Сьвятой Рымскай імпэрыі Максымільян І адмовіўся ад саюзу з Масквой, правёў у 1515 годзе Венскі кангрэс зь Ягайлавічамі і паразумеўся зь імі. Можна сьцьвярджаць, што бітва фактычна ўратавала Польшчу і ВКЛ ад страты нямецкіх і «рускіх» зямель на карысьць Габсбургаў і Масквы.

Ці добра вы ведаеце эпоху бітвы пад Воршай? ТЭСТ

ВАШ ВЫНІК: 2 з 5