Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Зубрык» — зьявілася мабільная аплікацыя, якая дапамагае дзеткам вучыць беларускую мову


Ілюстрацыя з аплікацыі «Зубрык»
Ілюстрацыя з аплікацыі «Зубрык»

Стваральніца праграмы «Зубрык» Алена Жук расказала, як прыйшла ідэя, як працуе дадатак і чаму ён цяпер важны.

Ідэя аплікацыі «Зубрык» (шукаць лепш па выразе «Слоўнік з Зубрыкам») узьнікла год таму, кажа стваральніца.

«Я і мае дзеці вывучаем мовы. Мы зразумелі, што для вывучэньня беларускай мовы аплікацыі няма, і тым больш для дзяцей, такой цікавай, прыгожай, якой хацелася б карыстацца. Акрамя таго, мы пераехалі ў Польшчу, і тут, відавочна, дэфіцыт беларускай мовы, яе нестае. Я зразумела, што зрабіць такую аплікацыю будзе добра і для маіх дзяцей, і некаму яшчэ спатрэбіцца, каб падтрымліваць цікавасьць да мовы. Сама аплікацыя — гэта праект, які хоча жыць, бо шмат падтрымкі ад іншых людзей, шмат цікавасьці. Ну, і сам Зубрык — пэрсанаж вясёлы, жыцьцяздольны, які хоча існаваць», — расказвае стваральніца праграмы Алена Жук.

На фота - дачка Эмілія, сын старэйшы Тадэвуш, меньшы Францішак і муж Дзяніс, і сама гераіня Алена Жук.
На фота - дачка Эмілія, сын старэйшы Тадэвуш, меньшы Францішак і муж Дзяніс, і сама гераіня Алена Жук.

Алена кажа, што ёй хацелася зрабіць так, каб вывучэньне мовы было ня сумным і не гвалтоўным. Галоўны герой аплікацыі — Зубрык, які атрымлівае заахвочваньне і пачастункі. Ён можа запрасіць да сябе іншых сяброў-жывёлак, калі дзіця вывучае словы.

«Акрамя таго, Зубрык будзе расьці. З аднаго ўзросту пераходзіць у іншы, па меры таго як назіраецца прагрэс у вывучэньні беларускіх словаў. Самі словы — гэта інтэрвальнае паўтарэньне па картках, зь якіх можна пачуць слова, разгледзець карцінку, а апошні этап — скласьці слова зь літар. Таксама ў плянах яшчэ падзяліць вывучэньне на тры ўзросты, бо самым маленькім будзе цяжкавата складаць слова зь літар, але будзе дастаткова проста пачуць і разгледзець. Атрымліваецца, тры этапы гульні, а па завяршэньні будзе ўзнагарода, якой можна пачаставаць Зубрыка ці запрасіць да яго сябра пагуляць».

«Мне вельмі дапамагае сям’я»

Аплікацыя яшчэ распрацоўваецца. А пачатак ёй даў хакатон «Культурны код», арганізаваны Беларускай радай культуры.

Малюнак Ксюшы Анёлавай, пераможца конкурса на вобраз Зубрыка.
Малюнак Ксюшы Анёлавай, пераможца конкурса на вобраз Зубрыка.

«На ім сустрэліся людзі, якіх зацікавіў праект, якія ахвотна дзяліліся досьведам, сьвежымі ідэямі ў распрацоўцы, у дызайне. Я сустрэла шмат падтрымкі і цікавасьці — гэта падтрымлівае і натхняе. Падчас хакатону была атмасфэра вельмі экалягічная, атмасфэра супрацы, а не канкурэнцыі, усе падтрымлівалі адно аднаго, дзяліліся найлепшай інфармацыяй, здольнасьцямі. Гэты хакатон стаў добрым штуршком».

На хакатоне пераможцы атрымалі міні-гранты з ініцыятывы бізнэсмэна, актыўнага сябра беларускай дыяспары ЗША Віталя Самсонава.

«Дзякуючы гэтаму „Зубрык“ таксама атрымаў магчымасьць зьвярнуцца да візуальных бібліятэк, правесьці конкурс сярод мастакоў і іншае. Аплікацыя будзе ўдасканальвацца, магчыма, трэба будзе і пашырыць каманду, запрасіць некага да распрацоўкі».

Цяпер каманда «Зубрыка» супрацоўнічае зь беларускімі мастакамі, якія ствараюць для аплікацыі ўнікальныя вобразы.

«Мне вельмі дапамагае ў стварэньні аплікацыі сям’я, напрыклад, мая дачка вельмі хоча агучваць самога Зубрыка, і малодшы сын таксама. Сям’я шмат у чым падтрымлівае, муж кансультуе ў тэхнічных пытаньнях, праграмаваньні».

«Магчыма, менш за 1% дзяцей навучаюцца па-беларуску»

Алена ўпэўненая, што стан беларускай мовы цяпер катастрафічны.

«Калі паглядзець на дадзеныя за 2018 год, то толькі 1,3% вучняў гарадзкога насельніцтва вучыліся па-беларуску. Па ўсёй Беларусі было 10%, але гэта за кошт вясковых вучняў. І калі раней мы бачылі, што беларуская мова магла пашырацца хаця б праз тое, што гэтыя вясковыя дзеці вучыліся па-беларуску, то цяпер гэта скарачаецца. Я ўпэўненая, сытуацыя значна пагоршылася, цяпер, магчыма, менш за 1% дзяцей навучаюцца па-беларуску».

Бацькам вельмі цяжка ствараць і падтрымліваць асяродкі, дзе б дзіця чула жывую мову і далучалася да яе, мяркуе Алена. Няма падтрымкі і з боку дзяржавы, перакананая яна.

«Мы зараз у Польшчы, і я бачу, наколькі моцна польская дзяржава падтрымлівае патрыятызм, любоў да радзімы, мовы, сваіх куткоў, на ўзроўні проста дзіцячых садкоў і школаў. Тут шмат візуальных матэрыялаў: мульцікаў, песень, калыханак, усяго астатняга, добра аформленага. Відаць, што на гэта ідуць сродкі, што ёсьць людзі, якія з гэтым працуюць».

Усім, хто хоча стварыць свой праект, але баіцца, Алена раіць пачынаць дзейнічаць, шукаць аднадумцаў і людзей, якіх бы ідэя зацікавіла.

«Трэба перастаць баяцца і пачаць рухацца, нягледзячы на тое, што гэта можа падавацца непатрэбным, крыху небясьпечным, няправільным, — але рабіць і глядзець, што атрымліваецца», — кажа жанчына.

У плянах праекту таксама дадаць распазнаваньне словаў (Artificial Intelligence для распазнаваньня маўленьня і рэчаў) і перанесьці «Зубрыка» ў віртуальную рэальнасьць, дапоўненую рэальнасьць.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG