Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Ды з тваёй краіны на нас ракеты ляцяць!» Як беларусаў выціскаюць з Украіны


Кіеў пасьля расейскага бамбаваньня, 20 сакавіка 2022
Кіеў пасьля расейскага бамбаваньня, 20 сакавіка 2022

Ад пачатку вайны ва Ўкраіне часова не працавала міграцыйная служба. Як толькі яна аднавіла працу, законапаслухмяныя беларусы пайшлі падавацца на часовы від на жыхарства ці падаўжаць яго. Але многія сутыкнуліся ня толькі з дыскрымінацыяй, але і з абавязкам пакінуць краіну, і забаронай на ўезд.

Пра гэта — у матэрыяле Свабоды.

Імёны герояў зьмененыя па іх просьбе і зь меркаваньняў бясьпекі.

«У паліцыі сказалі: „Вязі яго на пяскі!“»

Беларус Аляксей пачатак вайны сустрэў у Кіеве. Кажа, што нават думкі не было выяжджаць з Украіны. «Бо рызыкі — яны для ўсіх аднолькавыя. Мне здавалася, выяжджаць неяк подла. Я вырашыў застацца і дапамагаць. Бо калі проста сядзіш дома, пакуль украінскае войска абараняе цябе — так сабе адчуваньне. Шукаў магчымасьць валянтэрыць. На блёк-посьце мяне спыніла тэрытарыяльная абарона. Калі даглядалі рэчы, то знайшлі ўлёткі. Такія звычайныя — што рабіць, калі раптам вайна, чым запасацца, ці куды бегчы, ці як дапамагаць. Праз тыя ўлёткі павялі ў паліцыю. Казалі: «Ты ў курсе, што цяпер на нас зь Беларусі войскі ідуць? І што ты мне прапаноўваеш рабіць з табой? Ты разумееш, што ты ў маіх вачах — дывэрсант?» У паліцыі дапытвалі, потым сказалі: «Вядзіце яго на пяскі!» Я запытаўся: «Што гэта?» Мне адказалі: «Ты ж хацеў дапамагаць, вось будзеш працаваць», — кажа Аляксей.

Яго прывялі на задні двор участку, на будаўніцтва барыкад. Ён насыпаў пясок у мяхі. Потым сам прыходзіў у паліцыю і прапаноўваў дапамагаць у будаваньні барыкад.

Калі расейскія войскі адступілі з поўначы Ўкраіны, Аляксей зарэгістраваўся як валянтэр, працаваў у разбураных гарадах — Бучы, Ірпяні, Барадзянцы. У Ірпяні ён прыбіраў парк. Кажа, што ўсе дрэвы былі ў дзірках ад асколкаў.

«Сказалі, што СБУ мусіць кантраляваць кожнага расіяніна і беларуса, а нас шмат — таму і „выкідаюць“»

У Аляксея былі гатовыя дакумэнты, каб падацца на часовы від на жыхарства. Ён пайшоў у міграцыйную службу. Там адказалі, што з грамадзянамі РФ і РБ не працуюць. Потым прайшла інфармацыя, што грамадзяне Беларусі могуць атрымаць від на жыхарства — Аляксей зноў пайшоў у міграцыйную службу. Але яму зноў адмовілі, сказалі, што чакаюць указаньняў наконт беларусаў.

Беларус кажа, што працягваў валянтэрыць, езьдзіў па разбураных гарадах, дапамагаў там.

«Калі вярталіся ў Кіеў, спынілі на блёк-посьце, мяне адправілі ў паліцыю — за тое, што беларус. У паліцыі апыталі і сказалі ехаць разам у міграцыйную службу. Там размова была кароткая, на жаль. Мае дакумэнты, што я сабраў на від на жыхарства, ніхто не глядзеў, ня браў пад увагу. Правялі інтэрвію. Але запісалі мае паказаньні аднабока. Што я нібыта проста прыехаў ва Ўкраіну, проста жыў, і ўсё. Я прапанаваў дапісаць, што я праз вайну не падаў у час дакумэнты. Але мне адказалі: „Ты што — ашалеў? Ды з тваёй краіны ракеты на нас ляцяць!“. Мне на гэта не было чаго адказаць», — кажа Аляксей.

Яму далі штраф — 5100 грыўняў, абавязалі за 10 дзён пакінуць Украіну. У пашпарт паставілі забарону на ўезд на 3 гады. «Чаму? Ніхто нічога не тлумачыў. Пазьней мне сказалі, што СБУ мусіць кантраляваць усіх расіян і беларусаў. І чым больш нас тут — тым больш ім працы. Таму „выкідаюць“», — дадаў беларус.

Цяпер ён у Польшчы. І валянтэрыць тут — дапамагае ўжо з польскага боку ўкраінскім уцекачам.

«Добра, што ў нашым квартале няма блёк-пастоў»

Раман зь вялікай сям’ёй — жонкай, дачкой, цёшчай, сястрой жонкі і яе блізкімі — перабраўся ў Кіеў пасьля рэпрэсій у Беларусі. Думалі, што часова — пераседзець. Але на радзіме сытуацыя не паляпшалася. Таму вырашылі асесьці ў Кіеве. У Менску прадалі жытло. Набылі кватэру ва ўкраінскай сталіцы. Дачка пайшла ва ўкраінскую школу.

«Трохі пазмагаліся з эмігранцкай дэпрэсіяй, дый жылі. Кіеў выбралі таму, што ў блізкіх была тут праца. Дый не было пачуцьця рэзкіх зьменаў. Атрымалі часовы від на жыхарства. Як толькі пачалася вайна, жонка і цешча пайшлі валянтэрыць. На суседняй вуліцы дапамагалі тэрытарыяльнай абароне — варылі ежу. У мяне тым часам выйшаў тэрмін часовага віду на жыхарства. Мы схадзілі ў міграцыйную службу, але нас не прынялі. Потым я пачаў чытаць па чатах, што беларусам не працягваюць від на жыхарства ці прымушаюць пакінуць краіну. Ці прапаноўваюць выехаць і заехаць — вось толькі было такое, што беларусы выехалі, але не заехалі. Проста не пусьцілі ва Ўкраіну. Што нам рабіць? Ня ведаю. Сяджу пакуль тут. Ня хочацца нікуды ехаць... Дый кватэра ж тут ва ўласнасьці, але гэта нікога не цікавіць», — кажа Раман.

У міграцыйную службу ён цяпер баіцца ісьці. «Некаторым там кажуць — ды нічога страшнага, выедзеце і вернецеся. Але на мяжы ня пусьцяць — і што тады рабіць увогуле? Добра, што ў нашым квартале няма блёк-пастоў. То спынілі б, і чым тады скончыцца — ня ведаю», — кажа беларус.

Ім, як і многім беларусам, заблякіравалі банкаўскія рахункі. «Жывем за кошт таго, што ашчаджалі, і сваякі нам дапамаглі грашамі. У банк зьвярталіся, там сказалі, што яны ні пры чым. Наконт віду на жыхарства — крыўдна, што мы не пабеглі, калі Кіеў бамбілі, не спалохаліся ракет, а змаганьня зь бюракратыяй ня вытрымалі», — дадаў Раман.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG