Год таму ў гэты дзень
- У Менску прайшлі два жаночыя маршы і адзін студэнцкі.
- Работнікі гарадзенскана «Азоту» ў відэазвароце выказаліся супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і рэпрэсіяў.
- У Магілёве, Менску і Віцебску прайшлі акцыі ў падтрымку Аляксандра Лукашэнкі.
Таксама ў гэты дзень
1483 — папа рымскі Сікст IV стварае гішпанскую інквізыцыю.
1588 — пачаў дзейнічаць Статут Вялікага Княства Літоўскага. Гэты кодэкс права на працягу 250 гадоў быў дзейным законам на тэрыторыі Беларусі, Літвы і Ўкраіны і складаў аснову ўсёй прававой сыстэмы Вялікага Княства.
1905 — расейскі імпэратар Мікалай II падпісаў Маніфэст аб дараваньні лібэральных свабодаў і абвяшчэньні выбараў у заканадаўчы орган — Дзяржаўную Думу.
1964 — у Беларусі было адкрытае першае прамысловае радовішча нафты.
2004 — рэфэрэндум, у выніку якога ў Канстытуцыю Беларусі была ўнесена зьмена, якая дазволіла Аляксандру Лукашэнку балятавацца на прэзыдэнта неабмежаваную колькасьць разоў.
У гэты дзень нарадзіліся
1865 — Люцыян Жалігоўскі, генэрал, дзяржаўны і ваенны дзеяч Сярэдняй Літвы і Польшчы.
1937 — Мікалай Чаргінец, беларускі пісьменьнік і палітык.
У памяці
1849 — Фрыдэрык Шапэн, польскі кампазытар і піяніст.
1976 — Радаслаў Астроўскі, беларускі грамадзкі і палітычны дзеяч.
2005 — Васіль Гроднікаў, беларускі журналіст.
Ягоныя публікацыі абмяркоўвалі ў курылках і ў тралейбусах. Аднойчы я сам быў сьведкам і ўдзельнікам такой дыскусіі й з гэтае прычыны праехаў некалькі лішніх прыпынкаў. Артыкул называўся «Аброць на Беларусь, або Пра што мы гаварылі з прэзыдэнтам у маёй хаце з вока на вока».
А гаварылі пра тое, што за апошнія гады Беларусь ператварылася ў краіну анамальных зьяваў — ад становішча з мовай да зьдзеку зь вясковых жыхароў, якія ў ХХІ стагодзьдзі нярэдка вымушаныя жыць амаль у сярэднявечных умовах. Размова аўтара з прэзыдэнтам была віртуальнай, ды я не сумняюся, што гэты паглядны бара дач з праніклівымі мудрымі вачыма адкрыта сказаў бы прэзыдэнту пра ўсё набалелае й у рэальнасьці.
Хтосьці, пераадолеўшы пэнсійны рубеж, дае сабе адпачынак і засяроджваецца на клопатах, зьвязаных зь лецішчам.
Магчыма, такі намер меў і колішні журналіст «Чырвонай змены» і галоўны рэдактар кінастудыі «Летапіс» Васіль Гроднікаў. Сваімі рукамі ён адбудаваў двухпавярховы дом у вёсцы з калярытнай назваю Мазалі на Маладэчаншчыне.
Здавалася б, можна спакойна набываць «Каляндар садавода й агародніка» й жыць у задавальненьне. Але тое, што чынілася ў краіне, зноў змусіла Васіля ўзяцца за пяро.
На старонках «Народнай волі» пачалі адзін за адным зьяўляцца ягоныя вострыя, аналітычныя, з адразу пазнавальнымі стылем і мовай артыкулы. Найлепшыя зь іх — «Грахі нашы цяжкія», «Асьцярожна: пятая калёна», ужо згаданая «Аброць на Беларусь» — былі сапраўднай публіцыстыкай высокай якасьці.
Уладзімер Арлоў, Імёны Свабоды, 4-е выданьне, с. 552–553.
