Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Чаму нам давядзецца палюбіць насякомых — на смак


Багатыя на бялок лічынкі чорных ільвінак
Багатыя на бялок лічынкі чорных ільвінак

Навукоўцы, якія вывучаюць казюрак, пачынаюць думаць над тым, як масава рабіць зь іх смачную і карысную ежу. І хоць гэта гучыць як ідэя для чарговага антыўтапічнага рамана пра змрочную будучыню чалавецтва, ужо цяпер існуюць прыхільнікі ідэі разьвіваць харчовую індустрыю ў бок вытворчасьці з насякомых.

Але не заўсёды гэта здавалася такім дзіўным — Арыстотэль, напрыклад, любіў есьці цыкадаў. Пліній Старэйшы атрымліваў асалоду ад спажываньня лічынак жукоў. Яны мала чым адрозьніваліся ад аматараў насякомых на іншых кантынэнтах — пра ўсё гэта піша газэта The New York Times.

Энтамафагія

Гэта складанае слова паходзіць ад грэцкай і лацінскай моваў — «энтамон» значыць «казюрка», а «фагус» азначае «карміцца».

Некаторыя думаюць, што менавіта насякомыя змогуць вырашыць глябальную праблему недахопу харчоў.

У 2013 годзе Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя ААН выпусьціла даклад аб неабходнасьці зьмяніць традыцыйныя крыніцы бялка на бялок насякомых дзеля ўстойлівага разьвіцьця. Даклад паспрыяў таму, каб людзі пачалі думаць над тым, як бы зрабіць чарвякоў і інсэктаў нармальнай і звыклай нам ежай.

Некаторыя народы змогуць апынуцца ў авангардзе харчовай рэвалюцыі

Пра тое, што людзі елі казюрак, сьведчаць гістарычныя пісьмовыя крыніцы, муміі і акамянелыя экскрэмэнты, якія дагэтуль знаходзяць у пячорах па ўсёй Паўночнай Амэрыцы і на іншых кантынэнтах.

Сёньня мільёны людзей ва ўсім сьвеце працягваюць спажываць больш за 2100 відаў насякомых. Нават у ЗША індзейская народнасьць кудзадзікадзі, што ў перакладзе з паўночнай паютэ (індзейская мова, распаўсюджаная на захадзе ЗША) азначае «мухаеды», з задавальненьнем ядуць капшучкі мух, якіх асабліва шмат водзіцца вакол салёнага возера Мона ў Каліфорніі.

Некаторыя пакупнікі ўжо цяпер могуць браць прыклад з індзейцаў і пачаць набываць муку і пратэінавыя батончыкі з цвыркуноў — у ЗША яны прадаюцца ў спэцыялізаваных крамах і на Amazon.

«Запраграмаваныя» баяцца казюрак

Прыхільнікі энтамарфагіі лічаць, што людзей можна «перапраграмаваць» — зьмяніць тое, як людзі ставяцца да насякомых.
Тым больш што некалі ў мінулым сушы, амары і нават аліўкавы алей ды памідоры не лічыліся добрай ежай і былі незнаёмыя шматлікім культурам.

Адукаваныя бацькі, разумеючы прыроду сваёй непрыязнасьці да насякомых, могуць устрымацца ад таго, каб перадаваць сваім дзецям гэтыя страхі.

Нязвыклая галіна

У ЗША чорныя львінкі, якія добра пераўтвараюць прадукты жыцьцядзейнасьці ў бялок, ужо даўно выкарыстоўваюцца ў якасьці корму для птушак і рыбы.

Каб лепей зразумець, як вырабляць больш чорных ільвінак, дасьледчыкі пачалі вывучаць іхныя рэпрадукцыйная сыстэмы — ад формаў страваводу і да даўжыні «хвастоў» спэрмы. Навукоўцы таксама выявілі, што лічынкі, выгадаваныя ва ўмовах параўнальна нізкай шчыльнасьці, маюць лепшыя шанцы выжыць, лепей набіраюць вагу і разьвіваюцца хутчэй.

Чарвякі мучных хрушчакоў
Чарвякі мучных хрушчакоў

Гэтае дасьледаваньне можа дапамагчы далейшаму масаваму вывядзеньня іншых насякомых для ўжываньня іх у якасьці стравы. Напрыклад, можна было б выводзіць чарвякоў мучных хрушчакоў ці цвыркуноў, якіх, на жаль, яшчэ ня ўмеюць гадаваць у прамысловых маштабах, каб такім чынам можна было пракарміць масы людзей.

Гадамі праводзіліся сельскагаспадарчыя дасьледаваньні і ствараліся рэгуляцыі ў харчовай індустрыі — усё дзеля таго, каб зрабіць ялавічыну, птушынае мяса і сьвініну больш здаровымі і бясьпечнымі. На жаль, аналягічныя дасьледаваньні і правілы для большасьці відаў насякомых яшчэ ня выпрацаваны.

А што ў Беларусі?

Для Беларусі цвыркуны пакуль нязвыклая ежа, але прадпрымальнік Сяргей Макараў ужо стварыў першую ў краіне фэрму (кампанію «Онта-біятэхналёгіі») казюрак і плянуе ў будучыні значна яе пашыраць.

Прадукт, які атрымліваюць з цвыркуноў, — пратэінавая мука для фітнэс-харчаваньня. У Эўропе і ЗША яе ўжо даўно выкарыстоўваюць нават для вырабу хлеба і салодкіх батончыкаў.

Летась ягоная кампанія, разам з кампаніяй «Анега», таксама пачалі вырабляць чыпсы, зробленыя з цвыркуноў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG