Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Як цяпер выглядаюць «Лава Клінтана» і апаганены дзяржаўны помнік. Фота


Лава памяці ад амэрыканскага народу ў Курапатах зноў разбураная вандаламі. 2 лютага 2019 году ўрочышча наведаў карэспандэнт Свабоды.

Ён не засьпеў там ані актывістаў, ані міліцынтаў.

Бачныя разьбітыя сьвечкі на памятным знаку.

Па-ранейшаму на дзяржаўным помніку ў Курапатах застаецца зорка Давіда, якую нанесьлі невядомыя вандалы ў сьнежні.

Тады ж у сьнежні абаронца Курапатаў Пётар Рабушка ды іншыя актывісты казалі, што спынілі вандала, які прыйшоў на тэрыторыю народнага мэмарыялу, каб зламаць гэты помнік.

Гісторыя «лавы Клінтана»

15 студзеня 1994 году прэзыдэнт ЗША Ўільям Клінтан наведаў Беларусь з афіцыйным візытам. Гэта пакуль адзіны ў гісторыі незалежнай Беларусі візыт кіраўніка ЗША.

Візыт Клінтана быў кароткі, усяго дзень, але прэзыдэнт знайшоў час пабываць у Курапатах, дзе ўсклаў кветкі да крыжа пакутаў, усталяванага ў памяць дзясяткаў тысяч ахвяр сталінскіх рэпрэсій. Тут жа Біл Клінтан урачыста адкрыў мэмарыяльны знак з надпісам «Ад народу Злучаных Штатаў Амэрыкі народу Беларусі дзеля памяці». Гэты знак — каменную лаву — прывезьлі з Штатаў літаральна за дзень да візыту Клінтана і ўсталявалі ў Курапатах у ноч на 15 студзеня.

Біл Клінтан і Станіслаў Шушкевіч у Менску, 15 студзеня 1994 году
Біл Клінтан і Станіслаў Шушкевіч у Менску, 15 студзеня 1994 году

Курапаты

Курапаты — урочышча пад Менскам, дзе ў 1937–1941 гадах карнікі НКВД расстралялі, паводле розных падлікаў, ад 40 да 200 тысяч чалавек.

У красавіку — траўні 1988 году ў лясным масіве Курапаты былі знойдзены астанкі людзей, гэтыя факты хутка сталі шырока вядомыя, дзякуючы дзейнасьці Зянона Пазьняка і грамадзкай арганізацыі «Мартыралёг Беларусі».

У чэрвені 1988 году створана ўрадавая камісія, і пракуратурай БССР узбуджана крымінальная справа па выяўленых фактах.

У працэсе расьследаваньня, як пацьверджана ў інфармацыйным паведамленьні Генэральнай пракуратуры Рэспублікі Беларусь у чэрвені 1996 году, устаноўлена, што тут з 1937 па 1941 супрацоўнікі НКУС БССР расстрэльвалі рэпрэсаваных жыхароў рэспублікі.

Пры аглядзе ляснога масіву выяўлена, што на тэрыторыі каля 30 га разьмешчана 510 пахаваньняў, з якіх у часе эксгумацыі праверана 8 і ў 6 з іх знойдзены шкілетныя астанкі людзей, адзеньне і іншыя асабістыя рэчы загінуўшых.

Ва ўшанаваньне памяці ахвяр пастаўлены крыжы, іншыя мэмарыяльныя знакі, шчыты з надпісамі.

У Курапатах неаднойчы чыніліся факты вандалізму.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG