Лінкі ўнівэрсальнага доступу

У Горадні рыхтуюцца ўсталяваць помнік Давыду Гарадзенскаму


Гарадзенская эпархія Беларускай праваслаўнай царквы атрымала ад уладаў дазвол усталяваць у Горадні помнік Давыду Гарадзенскаму. Гарвыканкам апытвае жыхароў гораду, дзе яго паставіць.

Паводле айца Андрэя Наздрына, які апякуецца стварэньнем помніка, на падрыхтоўку папераў і атрыманьне дазволу пайшло дзевяць месяцаў. Сьвятар кажа, што толькі з Божай помаччу ўдалося ўсё гэта зрабіць, бо дзесяць гадоў нікому ў Горадні не дазвалялі ўсталёўваць манумэнтальныя помнікі.

Айцец Андрэй Наздрын
Айцец Андрэй Наздрын

— Цяжка было глядзець, калі ў старажытным горадзе ставяць помнікі ў выглядзе лавак ці яшчэ нечага безаблічнага. Япіскап Гарадзенскі і Ваўкавыскі Арцемі прапанаваў зьвярнуцца да ўладаў па дазвол усталяваць помніка Давыду Гарадзенскаму, у асобе якога адлюстроўваецца і наша гісторыя, і наша культура, і наша вера.

Гарадзенскі гарвыканкам ужо прапанаваў у цэнтры гораду тры патэнцыйныя месцы, дзе мог бы стаць помнік: Савецкая плошча, скрыжаваньне вуліц Давыда Гарадзенскага і Замкавай, а таксама скрыжаваньне вуліц 17 верасьня і Максіма Горкага. На сайце гарвыканкаму кожны можа прагаласаваць за тое месца, якое лічыць найбольш адпаведным.

Месца на Савецкай плошчы, прапанаванае пад помнік Давыду Гарадзенскаму
Месца на Савецкай плошчы, прапанаванае пад помнік Давыду Гарадзенскаму

На скрыжаваньні вуліц 17 верасьня і Максіма Горкага
На скрыжаваньні вуліц 17 верасьня і Максіма Горкага

На скрыжаваньні вуліц Давыда Гарадзенскага і Замкавай
На скрыжаваньні вуліц Давыда Гарадзенскага і Замкавай

Айцец Андрэй распавядае, што пасьля выбару месца будзе абвешчаны адкрыты конкурс на выраб помніка. Мяркуецца, што ён будзе з мэталу. Помнік, паводле сьвятара, павінен адлюстроўваць «нашу гісторыю, абаронцу нашай зямлі і веры, нашу беларускую мужнасьць і гонар».

Ідэю ўсталяваньня помніка падтрымалі і гарадзенскія гісторыкі. Вячаслаў Швед, які ня раз пісаў пра Давыда Гарадзенскага, кажа, што ягоная асоба як ніякая іншая ў гісторыі Горадні заслугоўвае ўшанаваньня.

Гісторык Вячаслаў Швед
Гісторык Вячаслаў Швед

Швед нагадаў пра паданьне, згодна зь якім Давыд Гарадзенскі быў пахаваны пад сьценамі Каложы. Але, паводле яго, гэта нічым не пацьверджана.

— Вядома, зь ягоным імем зьвязаныя многія месцы ў горадзе. Але мне здаецца, што было б найбольш лягічна ўсталяваць помнік на скрыжаваньні вуліц Замкавай і Давыда Гарадзенскага. Мне здаецца, што Давыд Гарадзенскі павінен быць на кані, як сапраўдны ваяр і абаронца. Хаця я бачу і стаячую кампазыцыю зь мячом, у адпаведным строі, побач з замкамі — а ён жа быў кашталянам замка. Самае галоўнае, каб гэтым заняліся адмыслоўцы, і думаю, што ўсё будзе выдатна.

Адзін з найбольш аўтарытэтных гарадзенскіх гісторыкаў, Алесь Смалянчук, зьвяртае ўвагу на тое, што асоба Давыда Гарадзенскага носіць не лякальны характар і аўтары помніка павінны будуць гэта ўлічыць. Яму б хацелася, каб помнік быў конны і стаяў у цэнтры гораду — на Савецкай плошчы.

Гісторык Алесь Смалянчук
Гісторык Алесь Смалянчук

— Каля замкаў ужо ёсьць помнік Вітаўту, і таму яны будуць перакрываць адзін аднаго. А на плошчы яго ўсе будуць бачыць, і ня проста праяжджаючы ў машыне. Давыд Гарадзенскі — сапраўдны ваяр, заступнік нашага гораду, і яго постаць выходзіць па-за межы нашага гораду. Будзе вельмі добра, калі насамрэч варта ўшануецца памяць гэтай гістарычнай асобы. Вядома, было б добра, калі б гэта быў яшчэ конны помнік. Бо калі мы гаворым пра Давыда Гарадзенскага, то заўсёды ўзгадваем ягоныя паходы.

Давыд — гарадзенскі стараста, вайскавод і дзяржаўны дзяяч ВКЛ, кашталян гарадзенскага замку. Бараніў ад крыжакоў ня толькі Горадню, але і Наваградак, а таксама Пскоў. У 1326 годзе зрабіў кінжальны рэйд на Брандэнбург і Франкфурт-на-Одэры. У час гэтага пераможнага паходу немцы падкупілі мазавецкага рыцара, і той па-здрадніцку забіў Давыда. Паводле легенды, гарадзенскага старасту пахавалі ля сьценаў Каложы. На пачатку 2000-х побач з Каложай паставілі памятны валун у гонар Давыда Гарадзенскага.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG