Пасьля таго як 18 сьнежня з-за ўцечкі пара ў турбінным цэху на ЛАЭС быў спынены энэргаблок, жыхары Сасновага Бора пачалі сьпешна здымаць грошы з банкаўскіх картаў, некаторыя зьяжджалі з гораду, рэзка ўзрос попыт на ёд, так што ў многіх аптэках яго запасы вычарпаліся.
У сацсетках таксама ўзьнялася паніка, якую не змаглі спыніць паведамленьні чыноўнікаў аб тым, што радыяцыйны фон знаходзіцца ў норме.
Людзі больш вераць эколягам, якія выступілі з адмысловай паведамленьнем. У ім яны пацьвярджаюць, што радыяцыйны фон у Сасновым Бары ў норме, але тлумачаць гэта ня тым, што ў выкідзе пара зусім не было радыяцыі, а тым, што, па шчасьлівай выпадковасьці вецер у момант аварыі дзьмуў не ў бок горада, а ў бок Фінскага заліву.
Старшыня грамадзкай дабрачыннай экалягічнай арганізацыі «Зялёны сьвет» Алег Бадроў не зьдзівіўся, што людзі ня вераць афіцыйным паведамленьнях чыноўнікаў — яны ведаюць, што чыноўнікам важна адрапартаваць, што ўсё ў парадку, а не паведамляць пра небясьпеку, незалежна ад таго, ёсьць яна ці не.
— Усё, хоць нешта разумеюць у атамнай энэргетыцы, ведаюць, што гэта спроба выдаць жаданае за сапраўднае. У гэтым рэактары вада ператвараецца ў пар, які паступае на турбіну, і гэты пар, вядома, радыяактыўны. На гэты раз пашанцавала, рэактар адразу спынілі, але ўсё роўна адбываецца рэшткавае параўтварэньне, і паколькі турбіна спыненая, гэты пар трэба куды-небудзь падзець. Яго выкідваюць праз трубы. На шчасьце, вецер быў нетыповага накіраваньня для гэтага рэгіёну — паўднёва-заходні, і выкід сышоў да Фінскага заліву, у кірунку Выбаргу.
Алег Бадроў мяркуе таксама, што людзі, якія ў момант выкіду пара працавалі на ЛАЭС, маглі падвергнуцца ўзьдзеяньню падвышанай радыяцыі, але, паводле яго словаў, каб сьцьвярджаць гэта з дакладнасьцю, патрэбныя спэцыяльныя мэдыцынскія дасьледаваньні. У той жа час, эколяг не сумняваецца, што ў выпадку іншага кірунку ветру, радыяцыйны фон у Сасновым Бары быў бы вышэйшым, чым цяпер.
У спэцыяльным паведамленьні «Зялёнага сьвету», прысьвечаным аварыі на ЛАЭС, гаворыцца: «Усходняя частка Фінскага заліва ўступае ў дзесяцігадовую паласу падвышаных рызыкаў аварый на ядзерных аб’ектах. У гэты пэрыяд да 2026 з аднаго боку будуць выпрацоўваць падоўжаны рэсурс і мець больш высокую верагоднасьць аварый рэактары РБМК-1000 Ленінградзкай АЭС. У той жа пэрыяд, плянаваныя да ўводу ў эксплюатацыю новыя энэргаблёкі ЛАЭС-2 (ВВЭР-1200), таксама будуць мець павышаныя рызыкі аварый з-за памылак праекціроўшчыкаў, будаўнікоў і яшчэ неспрактыкаванага пэрсаналу. Так што наперадзе „рэзанансны“ рост ліку аварыйных сытуацый...».
Алег Бадроў лічыць, што гэтыя рызыкі можна было б мінімізаваць, адмовіўшыся ад будаўніцтва 3 і 4 энэргаблёкаў ЛАЭС, як мага хутчэй вывеўшы з эксплюатацыі энэргаблёкі, якія працуюць у рэжыме падоўжанага рэсурсу, а таксама — ўшчыльную заняўшыся энэргазьберажэньнем і альтэрнатыўнымі крыніцамі энэргіі, напрыклад, так, як гэта робіцца ў суседняй Эстоніі.
Тым часам поўнамаштабны мантаж асноўнага абсталяваньня першага энэргаблёку Беларускай АЭС мае пачацца ў 2016 годзе, сьцьвярджае намесьнік міністра энэргетыкі Міхал Міхадзюк, работы ідуць па графіку. Таксама ў наступным годзе пачне паступаць абсталяваньне для другога энэргаблёку.
Першы энэргаблёк мяркуецца запусьціць у лістападе 2018 году, другі — у ліпені 2020-га, але, кажа галоўны інжынэр дзяржпрадпрыемства «Беларуская АЭС» Анатоль Бондар, розьніца ў часе паміж запускамі можа скараціцца. Тэмпы працы дазваляюць запусьціць другі энэргаблёк хутчэй, у бягучым годзе работы вяліся на пляцоўках абодвух блёкаў.
Корпус рэактару для першага энэргаблёку будзе дастаўлены на будаўнічую пляцоўку 24 сьнежня. Ён праехаў складаным шляхам: спачатку з валгадонскага «Атаммашу» аўтатранспартам да Цымлянскага вадасховішча на поўдні Расеі, адтуль да Вялікага Ноўгараду рачным шляхам, далей да Астраўца чыгункай. Корпус дастаўлены на беларуска-расейскую мяжу 18 сьнежня, афармленьне мае скончыцца каля 16:15. Ён важыць 330 тон, мае вышыню 13 мэтраў і дыямэтар 4,5 мэтры.
«Корпус ужо ў нас, і мы яго ўжо нікому не аддамо», — сказаў Бондар.
Паліва для рэактару будзе пастаўляць расейская кампанія ТВЭЛ, холдынг у складзе дзяржаўнага «Расатаму», — распавядае ён. Канкрэтныя тэрміны паставак пакуль не ўдакладняюцца.
Сумарны кошт абсталяваньня для АЭС ацэньваецца ў 3 млрд даляраў, пакуль абсталяваньня закуплена на 2,1 млрд даляраў.
Беларуская АЭС будуецца побач з гарадзкім пасёлкам Астравец у Гарадзенскай вобласьці. Мяркуецца, што яна будзе складацца з двух энэргаблёкаў сумарнай магутнасьцю 2400 МВт.
Гендырэктар «Расатаму» Сяргей Кірыенка сёлета на сустрэчы з Аляксандрам Лукашэнкам заявіў, што «аналягаў гэтай станцыі няма пакуль у сьвеце, яна самая сучасная, самая бясьпечная». Але шэраг экспэртаў устурбаваны якраз тым, што расейскае абсталяваньне не прайшло належных выпрабаваньняў, іншыя кажуць, што не дасьледаваная належным чынам пляцоўка для будаўніцтва.
