пра кнігу аўстралійскай мэдсястры Броні Ўэа “Пяць галоўных шкадаваньняў людзей, якія паміраюць” (Bronnie Ware, The Top Five Regrets of the Dying).
Аўтарка некалькі гадоў спэцыялізавалася ў гэтак званым паліятыўным даглядзе за пацыентамі ў апошнія тры месяцы іх жыцьця. Аказалася, што гэтыя людзі вельмі ясна і выразна адчувалі і вельмі часта аднолькава выказваліся пра тое, што б яны зрабілі іначай у сваім жыцьці.
Першае: “Шкада, што не хапіла сьмеласьці пражыць жыцьцё ў згодзе з самімі сабой, а ня так, як чакалі іншыя”
Броні Ўэа: Гэта самы часты матыў. У канцы жыцьця раптам вельмі выразна відаць, колькі мараў ня зьдзейсьнена. Большасьць людзей не паспрабавала выканаць нават палову. Яны паміраюць з думкай пра выбар, які зрабілі ці ня сталі рабіць. Мала хто разумее, што здароўе насамрэч дае свабоду – і разумеюць толькі калі ўжо запозна.
Другое: “Шкада, што так шмат працаваў”
Броні Ўэа: Так казаў мой кожны пацыент-мужчына. Міма іх прайшлі маладыя гады іх дзяцей і супольнасьць з жонкай. Усе мужчыны шкадавалі, што так шмат свайго жыцьця правялі ў няспынным працоўным коле.
Трэцяе: “Шкада, што не праяўляў свае пачуцьці”
Броні Ўэа: Шмат хто не даваў волі сваім пачуцьцям, каб не пакрыўдзіць нікога. У выніку ў іх было пасрэднае існаваньне і яны ня сталі кім маглі б стаць. Многія ў выніку захварэлі з-за горычы і злосьці.
Чацьвёртае: “Шкада, што страціў сувязь зь сябрамі”
Броні Ўэа: Шмат хто толькі ў апошнія тыдні жыцьця быў здольны па сапраўднаму ацаніць сяброўства, але ўжо позна было шукаць тых сяброў. Людзі былі занадта занятыя сваім жыцьцём і дазволілі залатым сяброўствам зьнікнуць зь цягам гадоў. Шмат хто шкадаваў, што не надаваў сябрам увагу і час, які яны заслугоўвалі. Усім не стае сяброў на сьмяротным ложку.
Пятае: “Шкада, што я не дазволіў сабе быць больш шчасьлівым”
Броні Ўэа: Вельмі частае шкадаваньне. Шмат хто не разумее да самых апошніх дзён, што шчасьце – гэта выбар. Яны засталіся ў старым наборы звычак і правілаў. Камфорт прывычнага запоўніў іх эмацыйнае і фізычнае жыцьцё. Страх пераменаў прымусіў іх удаваць перад іншымі і перад самімі сабой , што яны задаволеныя, хоць глыбока ў сярэдзіне ім хацелася і пасьмяяцца як сьлед, і рабіць розныя глупствы.
***
Верагодна, можна дапоўніць гэты сьпіс сваімі парадамі. Напрыклад, праводзіў зашмат часу ў Інтэрнэце. Ці замала падарожнічаў, не атрымаў асалоды ад прыроды... Адзін з камэнтатараў у газэце The Guardian напісаў, што шкадуе з усіх гэтых нагодаў, хоць мае толькі 21 год . Нехта заўважае, што менш працаваць можа азначаць горшае жыцьцё для сям'і, а адкрытыя пачуцьці могуць выклікаць адмоўную рэакцыю.
Кніга Броні Ўэа выйшла летась. На вокладцы – дзьмухаўцы. Тры квітнеюць як маленькія сонцы, а астатнія ўжо белыя шарыкі, і вецер падхоплівае асобныя парашуцікі і адпраўляе ў сіняе неба ў апошні палёт.
