У Беларусі ёсьць вялікая колькасьць гуртоў і выканаўцаў, якія, нягледзячы на адсутнасьць падтрымкі дзяржавы і ратацый на афіцыйных тэле- і радыёканалах, запісваюць і выпускаюць па-беларуску альбомы, ЕР, сынглы і асобныя песьні.
Свабода сабрала 22 беларускамоўныя музычныя рэлізы, якія вядомыя гурты і выканаўцы – Ляпіс Трубяцкі, J-Морс,:B:N:, N.R.M., IQ48, Стары Ольса, Лявон Вольскі, Зьміцер Вайцюшкевіч, маладыя творцы – Паліна Рэспубліка, TerraKod, Тлушч, HURMA, Martin S. ды іншыя прэзэнтавалі гэтай восеньню.
Большасьць гэтых рэлізаў можна вольна спампаваць, паслухаць і паглядзець у інтэрнэце, а некаторыя набыць на дысках у музычных, літаратурных ды інтэрнэт-крамах.
1. Сынгл Лявона Вольскага «Ламай сцэнар!»
«Ламай сцэнар!» – новая песьня Лявона Вольскага з сольнага альбому, праца над якім зараз актыўна вядзецца. Песьня была напісана Лявонам Вольскім для фільму «Жыве Беларусь!», але ў выніку не патрапіла ў стужку і афіцыйны cаўндтрэк да яе.
Упершыню Лявон Вольскі выканаў песьню «Ламай сцэнар!» у суправаджэньні гітарыста Алега Гаруса і саксафаніста Паўла Аракеляна на канцэрце ў Празе 3 кастрычніка 2012-га году.
2. Сынгл гурта Harotnica «На краі»
Музыкі гурту правялі лета ў студыі і напярэдадні будучага, больш маштабнага рэлізу прэзэнтавалі першую песьню. У запісе кампазыцыі «На краі» ўдзельнічалі ня ўсе музыкі «Harotnicy».
У песьні гурт распавядае пра розныя спосабы суіцыду! Варыянтаў шмат: ад іржавага ляза ў ваннай да рулі паляўнічай стрэльбы ў горла. Андрусь Такінданг, жартам кажа, што выбар за слухачамі, а вось свой – музыкі ўжо зрабілі. Натуральна, «па-гаротнаму» маргінальна-вясёлы! Які? Адказ – у песьні!
Песьні з сынглу «Шо-Шо» Вайцюшкевіч сьпявае ад імя пэрсанажа Хведара Шчавеля. Дзеля новага музычнага праекту Зьміцер Вайцюшкевіч пераўвасобіўся ў новага пэрсанажа: прагнага да славы, былога зьняволенага Хведара Шчавеля, які хварэе на частковую амнэзію і сьпявае песьні, якія могуць крануць сэрца любога таксіста і дальнабоя.
Ідэя запісаць альбом турэмнай лірыкі належыць не самому Вайцюшкевічу. На такую працу яго натхніў Генадзь Бураўкін, які і стварыў большасьць песень да гэтага сынглу і будучага паўнавартаснага альбому.
Гэтай восеньню легендарны гурт N.R.M. выдаў новы альбом «Д.П.Б.Ч.». Гурт прэзэнтаваў яго 13 верасьня на фэстывалі «Рок па вакацыях».
Альбом «Д.П.Б.Ч.» складаецца з 8 песень і быў запісаны N.R.M. у складзе трыо, без удзелу Лявона Вольскага. Альбом таксама выйшаў і на вініле. Набыць яго можна ў кнігарні «ЛогвінаЎ».
Менскі панк-рок гурт «Тлушч» прэзэнтаваў дэбютны альбом. У альбом, які мае аднайменную назву, увайшлі 11 «дасьціпных і жвавенькіх» трэкаў пра жыцьцё музыкаў.
У падтрымку альбома гурт сваімі сіламі зьняў кліп на песьню «Разьмеркаваньне».
Песьня «Давай на раз, два, тры» – гэта першая студыйная работа маладога менскага гурту ў складзе квартэту. Музыку і словы да трэку напісаў лідэр гурту Мікіта Найдзёнаў.
У новай песьні гурт вяртаецца да свайго фірмовага «халоднага» гучаньня. «Давай на раз, два, тры» — песьня пра каханьне, адносіны, маўчаньне ды нястрыманыя абяцаньні.
«Апошні золак» стаў першым беларускім музычным праектам, прэм’ера якога прайшла он-лайн у сеціве. Адбылося гэта 5 кастрычніка 2013 году. Здымкі канцэрту адбываліся ў Падляскай філярмоніі ў Беластоку. У ім узялі ўдзел вядомыя беларускія выканаўцы, кожны зь якіх сьпяваў пра пэўны спосаб сьмяротнага пакараньня.
Лявон Вольскі – пра ўкрыжаваньне, Аляксандар Памідораў – пра газавыя камэры, Ганна Хітрык – пра гільятыну, Алесь Дзянісаў – пра расстрэл, Наста Шпакоўская – пра электрычнае крэсла, Віктар Рудэнка – пра атруту, Зьміцер Вайцюшкевіч – пра шыбеніцу.
Акрамя музыкі, праект зьмяшчае багатую візуальную частку, за якую адказвала мастачка Наста Шастак і рэжысэр Павал Бандзіч. Рэалізацыяй праекту займалася творчая каманда Tuzin.fm, а ініцыятарам выступіў праваабарончы цэнтар «Вясна».
Відэаканцэрт супольнага музычнага праекту «Апошні золак» глядзіце тут.
Фінальная вэрсія праекту выйдзе на DVD і ў выглядзе аўдыёальбому.
8. Двайны сынгл гурту :B:N: «Палюсы»
Гурт «:B:N:» зьмяніў склад. Цяпер толькі лідэр гурту – Алесь Лютыч –прадстаўляе горад Бяроза, астатнія ж удзельнікі гурту жывуць і працуюць у Менску. Напярэдадні сольнага канцэрту, які адбыўся 13 кастрычніка ў клюбе «Re:Public», гурт прэзэнтаваў свой новы сынгл «Палюсы».
Фолк-мэтал гурт TerraKod прэзэнтаваў сынгл «Myata». Рэліз зьмяшчае дзьве вэрсіі загалоўнай песьні – беларускую і польскую, а таксама канцэртны баявік «Brudnyja tancy».
Абедзьве новыя песьні ўвойдуць у склад альбому, над запісам якога музыкі працуюць цяпер. Назва яго пакуль трымаецца ў сакрэце. Сынгл дае зразумець, якім будзе лонгплэй: цяжкая гітарная музыка зь нязьменнай дудой і гендэрна роўнай вакальнай парай наперадзе.
Малады менскі гурт Martin S. так апісаў сваю новую песьню:
– «Хуткія» – гэта драма. Драма, якая разьдзірае жыцьцё на да і пасьля, калі зьмяніць нешта ўжо не выпадае. І ўсё, што застаецца, дык гэта толькі чакаць дапамогі недзе з боку. Гэтая гісторыя старая як сам сьвет, але, тым ня менш, яна не губляе сваёй актуальнасьці. І мы вельмі спадзяемся, што, перажываючы гэтыя эмоцыі вось так у гэтай песьні, слухаючы яе, магчыма нехта зможа спыніць сябе ў самы адказны момант і не нарабіць глупстваў.
Лэйбл «MZ production» прадставіў у сеціве дадатак да складанкі беларускамоўнага рэпу «Жалуды», якая была выдадзеная сёлета.
У рэліз трапілі тыя трэкі, якія з розных прычынаў не зьявіліся на асноўнай вэрсіі дыску. У тым ліку і з цэнзурных меркаваньняў. Складанка «Жалуды» закранула амаль увесь беларускамоўны хіп-хоп, а непасрэдна на інтэрнэт-дадатку можна знайсьці як і дзядоў беларускамоўнага рэпу, так і маладое пакаленьне: Łaŭr, Ambasadar KROU, LunClan і Макс Корж, Вожык, ЛСП, SP Kava ды іншых.
Гурт Yellow Brick Road прадставіў у першым туры аўдыё-чарту на «Тузіне Гітоў» свае «Нулявыя» – адзіную беларускамоўную песьню ў сваім рэпэртуары.
«Нулявыя» зьявіліся на сьвет дзякуючы ініцыятыве «Эўрарадыё», якое абвясьціла конкурс на найлепшы беларускі пераклад адной з самых яскравых песень гурту Yellow Brick Road – «30’s». «Трыццатыя» пераўтварыліся ў «Нулявыя» ў выніку працы паэта Алеся «Байсана» Плоткі, чый тэкст быў прызнаны найбольш вартым.
Гурт BosaeSonca прэзэнтаваў акустычны альбом «Адпусьці». У яго ўвайшлі як лепшыя песьні з «Залатога» альбому, так і кампазыцыі, якія ніколі не выдаваліся за дзесяць год існаваньня гурту.
Па словах музыкаў, за час працы гурту BosaeSonca назьбіралася досыць шмат песень, якія ніяк ня ўпісваліся ў канцэпт «Залатога» альбому. Музыкі вырашылі перааранжыраваць старыя песьні, аздобіць іх гучаньнем струнных і заміксаваць з новымі, актуальнымі цяпер для гурту трэкамі.
Сваю новую песьню Паліна Рэспубліка напісала ўвесну, хацела прадставіць улетку, але працу над ёй скончылі ўжо пад восень. Палініна «Лета» перамагло ў першым туры аўдыё-чарту на сайце «Тузін Гітоў».
Выйшаў новы песенны альбом Тацьцяны Беланогай «Сьвятло і цені». Ён пяты па ліку на рахунку пераможцы конкурсаў «Бардаўская восень» (2004) і «ОРРА-2006» (Варшава).
Ягоны лейтматыў – грамадзянская вайна, якая, на думку сьпявачкі, няспынна адбываецца ў кожным з нас. Аўтарка «ваяўнічых» песьняў пра новы альбом распавяла ў перадачы Радыё Свабода «Вольная студыя».
16. Сынгл гурту J:Морс «Джала»
Песьня «Джала» зьяўляецца своеасаблівым папярэднікам новага альбому J:Морс. Цяпер музыкі актыўна працуюць над яго запісам. Рэліз плянуецца на 2014 год.
1 лістапада адбыўся рэліз альбому «Грай» гурту Ляпіс Трубяцкі. Гэта першы ў гісторыі каманды цалкам беларускамоўны альбом, у які ўвайшлі 10 раней выдадзеных трэкаў з новым майстарынгам і дзьве новыя песьні – «Месяц» і «Сонейка».
Канцэртная прэзэнтацыя альбому адбудзецца 30 лістапада ў Вільні на стадыёне Siemens Arena
Гурт Стары Ольса запісаў новы альбом «Santa Maria», праца над якім вялася на працягу апошніх трох год.
У новы альбом «Старога Ольсы» ўвайшлі 13 кампазыцый. Гэта танцы са зборніку «Полацкі сшытак», танцавальныя творы кампазытараў, якія жылі на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага і дзьве песьні XIII і XIV стагодзьдзяў у перакладзе на беларускую мову з латыні. Прэзэнтацыя дыску адбылася 17 лістапада ў ДК МТЗ.
Паслухаць і спампаваць песьню гурту Стары Ольса «Ave Maria» з альбому «Santa Maria» можна тут
19. Сынгл рэміксаў праекту Šuma
«Šuma remixes EP» задуманы найперш дзеля адной мэты: прадставіць новых удзельнікаў праекту. Да Русі і Надзеі Чугуновай далучыўся Нік Чорны, менскі кампазытар, прадусар электроннай музыкі, аранжыроўшчык.
Нік прыйшоў да іх як клявішнік і музыка, што займаецца праграмінгам проста на сцэне, але ў хуткім часе стаў сапрадусарам праекту.
Гурт Sciana прэзэнтаваў альбом «Мы застаемся!» – трэці па ліку дыск за 14-гадовую гісторыю гурту.
У назьве новага альбому берасьцейцаў закладзена іхняя пазыцыя: яны застаюцца тут і цяпер, з сваёй музыкай і мовай. Рук не апускаюць, у чужую краіну не зьяжджаюць ды працягваюць ствараць новыя песьні, хутчэй насуперак, чым дзякуючы абставінам.
Менскі гурт HandmadE, які выдаў свой першы альбом у 2012-м годзе, распачаў працу над новай кружэлкай. Першы запісаны трэк называецца «Бег па канатах». Адзін з рэчытатыўных куплетаў у песьні зачытаў знакаміты беларускі тайбаксёр Віталь Гуркоў.
Тэкст напісаў паэт Глеб Лабадзенка. Зь «Бегам па канатах» гурт плянуе заявіцца на адбор для «Эўрабачаньня».
