Лінкі ўнівэрсальнага доступу

ВІТАЎТАС ЛАНДСБЭРГІС: “КАЛІ Ў БЕЛАРУСКАЙ ПРЭСЕ І ЗАРАЗ НЯ ЗЬЯВІЦЦА ПРАЯВАЎ ВОЛЬНЫХ ДЫСКУСІЙ, ГЭТА БУДЗЕ АЗНАЧАЦЬ, ШТО РАШЭНЬНЕ ЎЖО ПРЫНЯТАЕ”


Тацяна Поклад, Літва

Лідэр кансэрватараў, які быў першым кіраўніком дзяржавы (старшыня адноўленага незалежнага Сойму) у адноўленай незалежнай Літве (цяпер – парлямэнтар і адзін зь лідэраў парлямэнцкіх камітэтаў у справах Эўропы і замежных справах Літвы) Вітаўтас Ландсбэргіс гэтак камэнтуе для Радыё Свабода інтэграцыйныя прапановы прэзыдэнта Расеі:

(Ландсбэргіс: ) "Раней Беларусь ужо атрымала адказ з параўнаньнем пра катлеты і мух. Можна было так зразумець, што Беларусь выкарыстоўвае рускую катлету. Пасьля ў нас вытлумачылі інакш: што муха – гэта беларускі кіраўнік, а катлета – сама Беларусь. Катлета, якую лёгка захапіць і зь якой няцяжка зьдзьмуць муху – Лукашэнку. Хутчэй за ўсё, гэта – фон дзеля папярэджаньня сп. Лукашэнку, што ягоныя дні – нядоўгія.

А што да апошняе сустрэчы – калі Беларусі было прапанавана ўвайсьці ў склад Расеі і зьнікнуць як дзяржаве, мець аднога прэзыдэнта, адзін парлямэнт і Беларусь пераўтварыць у расейскі рэгіён, – падобна, што рашэньне ўжо прынятае, што Беларусь будзе ўлучаная цалкам, нават фармальна. Але магчыма, што гэта – застрашаньне, каб у Беларусі не было вялікіх нацыяналізацыяў тых прадпрыемстваў, маёмасьць якіх ужо у руках расейскіх кампаніяў. Можа быць, гэта – папярэджаньне. Але падобна, тут хаваюцца закіды, якія сягаюць значна далей.

Ці хто прыгадвае цяпер і другі варыянт аб'яднаньня, пра які гаварылася – стварэньне нечага накшталт Эўрапейскага Зьвязу, з выбарным парлямэнтам, які будзе вышэй і за беларускую, і за расейскую ўлады, – але ў рэчаіснасьці гэта цяжка ўявіць.

А што ёсьць рэальна – гэта было выказана канкрэтна, ясна і зразумела: паглынаньне Беларусі Расеяй, зьнікненьне Беларусі як дзяржавы. Мяркую, у гэтым накірунку Расея і плянуе далейшы рух... А Аляксандар Лукашэнка просіць даць яму яшчэ два – тры гады. Каб яшчэ быў час як найвыгодней выкарыстаць гульню на ўзьяднаньне, чаго дагэтуль ён не пасьпеў зрабіць. Пэрспэктывы для Беларусі выглядаюць даволі кепска. Лукашэнку далі зразумець, што ён не атрымае гэтых двух – трох гадоў. Мы цяпер маем нешта накшталт шарады, рашэньне якой – калі казаць пра відавочныя рэчы – можа быць вельмі кепскім для Беларусі. А іншае якое рашэньне сёньня выглядае ілюзорным”.

На Захадзе выказваюцца зараз пра тое, што, маўляў, шлях Беларусі да дэмакратызацыі рэальны толькі праз арыентацыю на Расею. Вітаўтас Ландсбэргіс мяркуе, што ў Літве лічаць інакш і зараз чакаюць на рэакцыю беларускага грамадзтва.

(Ландсбэргіс: ) "Мы заўсёды прытрымліваемся тае думкі, што Беларусь мае падставы быць незалежнай дзяржавай. Яна можа быць дзяржавай эўрапейскага кшталту. Беларусь мае дастаткова гістарычных эўрапейскіх дзяржаўных традыцыяў. Але цяжка цяпер сказаць, наколькі поўную інфармацыю для развагаў атрымае беларускае грамадзтва. Пуцін ўжо выказаў свае прапановы. Што цяпер прапануе Лукашэнка – і ці дасьць магчымасьць абмяркоўваць гэта, – калі беларускія мэдыі пераважна кантралююцца дзяржавай, – наколькі грамадзкая думка будзе здольная рэагаваць, як сам Лукашэнка здолее выказаць хаця нейкую самастойнасьць – гэта ўсё станецца вялікім выпрабаваньнем для Беларусі, беларускае грамадзкасьці, беларускіх партыяў”.

Вітаўтас Ландсбэргіс скептычна паставіўся да выказваньняў прэзыдэнта Беларусі супроць аб'яднаньня на ўмовах Пуціна.

(Ландсбэргіс: ) "Лукашэнка ўжо некалі выказваўся за мацнейшыя сувязі з Эўропай, з Захадам, нават з NATO. На гэтым фоне і цяперашнія выказваньні выглядаюць як адчайныя, але запозьненыя спробы захаваць аблічча, выратавацца. Усё высьветліцца даволі хутка – цяпер асабліва цікава будзе чытаць беларускую прэсу: калі і зараз будуць адно паўтараць словы Лукашэнкі і ня зьявіцца праяваў вольных дыскусій, гэта напэўна будзе азначаць, што рашэньне ўжо прынятае".
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG