Увогуле, гісторыю беларускай папулярнай музыкі можна пачынаць пісаць з канца 30-х гадоў мінулага стагодзьдзя, калі адштурхоўвацца ад стварэньня Дзяржаўнага джаз-аркестру Беларусі.
Але ж гучных датаў у гэтым летапісу пакуль ня так і шмат. 30-годзьдзе сьвяткаваў летась ансамбль “Песьняры”, 25-годзьдзе з дня заснаваньня сёлета адзначаюць група “Сузор’е” і ансамбль традыцыйнага джазу “Рэнэсанс”. На гэтым фоне 10-годзьдзе ансамблю “Палац” выглядае даволі сьціпла. Ды, зь іншага боку, музыкантам гэтага калектыву ёсьць чым ганарыцца.
Па-першае, уся дзейнасьць гэтага калектыву трымалася выключна на прыватнай ініцыятыве, што прынцыпова адрозьнівае “Палац” ад большасьці папярэднікаў. Па-другое, менавіта з “Палацу” можна весьці адлік новага этапу асэнсаваньня і ўвасабленьня фальклёрнай спадчыны на эстраднай сцэне. Па-трэцяе, у гэтым сэнсе музыканты групы далі пачатак цэлай пляядзе калектываў, якія сёньня, кожны па-рознаму, працуюць з народнай музыкай.
Такім чынам, госьць гэтага выданьня праграмы “Па-за тактам” — кіраўнік групы “Палац” Алег Хаменка.
(Зьміцер Падбярэскі: ) “Алег, распачаць гутарку мне хацелася б вось зь якога пытаньня. Ці думалі вы 10 гадоў таму, сабраўшы “Палац кукурузных палачак”, як першапачаткова называлася група, чым будзе яна праз гэтае дзесяцігодзьдзе?”
(Алег Хаменка: ) “Прыкладна так, але, канечне, пра тое, што ёсьць цяпер, — не. Але амбіцыі былі высокія. Мы зьбіраліся ўсё ж аўтэнтычны фальклёр вывесьці на беларускую сцэну і зрабіць яго дастаткова папулярным, але спадзяваліся, што гэтую музыку пачуюць і ва ўсім сьвеце. Нешта атрымалася, нешта мы пакуль што не пасьпелі зрабіць. Але, думаю, пасьпеем”.
(Падбярэскі: ) “Вось я і хацеў спытацца: ці ёсьць нешта такое, што вы так і ня здолелі зрабіць, хоць і марылі пра тое?”
(Хаменка: ) “Мы марылі, што адной зь першых нашых праграм, альбомаў, будзе нават мюзыкл на грунце старажытнабеларускіх песень. І вось гэтая мара — яна цягнецца ды цягнецца, і да гэтага часу зьдзейсьніць усё гэта так, як нам хацелася б, мы так і не змаглі. Пакуль што...”
(Падбярэскі: ) “Алег! З “Палацу” выйшлі “Крыві”, з “Крыві” натуральна вырасла група “Юр’я”. Такі працэс драбленьня — ня ў сэнсе мастацкага ўзроўню, а ў сэнсе павелічэньня колькасьці калектываў — на тваю думку, лягічны, апраўданы, натуральны?”
(Хаменка: ) “Падобных прыкладаў можна знайсьці вельмі шмат. Можна згадаць “Deep Purple”, “Rainbow”, вялікую колькасьць іншых калектываў, у якіх працаваў чалавек, які пасьля спрабаваў рабіць свой сольны праект. Мне здаецца, што гэта абсалютна лягічна”.
(Падбярэскі: ) “Што б ты назваў найбольш істотнай падзеяй у жыцьці калектыву?”
(Хаменка: ) “Ня ведаю. Мне цяжка адказаць на гэтае пытаньне. Таму што мне здаецца: ці ўсё было такім павольным, ці ўсё было істотным, і таму вызначыць адразу, з ходу, даволі складана”.
(Падбярэскі: ) “Добра, а што табе як удзельніку калектыву найперш прыходзіць на памяць?”
(Хаменка: ) “Адзін з нашых першых наагул канцэртаў на “Басовішчы”. Тады мы вельмі хваляваліся, гэта быў 1992 год, самы пачатак нашай дзейнасьці, і адразу ж канцэрт, які мы ігралі чамусьці за мяжой Беларусі — менавіта ў Беластоку, ты ведаеш, а там беларуская музыка ўспрымаецца вельмі выдатна. І тое, што добра адзначылі нас тады, і мы адчулі, што мы можам, — здаецца, вось гэты момант быў самы хвалюючы і запамінальны”.
(Падбярэскі: ) “Ці складана было існаваць гэтыя 10 гадоў безь дзяржаўнага даху над галавой?”
(Хаменка: ) “Даволі складана заўсёды існаваць, калі няма нацыянальнага шоў-бізнэсу, а ты працуеш амаль што ў шоў-бізнэсе. Я не хацеў бы гаварыць, што гэта нейкі такі подзьвіг. На сёньняшні момант у Беларусі можна назваць каля 20–30 вельмі неблагіх калектываў, якія працуюць гэтак жа, як і мы”.
(Падбярэскі: ) “Але вы былі адным зь першых такіх...”
(Хаменка: ) “Так, напэўна так. І ўсё ж я не лічу гэта нейкім такім вялікім подзьвігам”.
(Падбярэскі: ) “Палац” летась зрабіў сумесны тур па Расеі з Надзеяй Бабкінай, здаецца, у першую чаргу менавіта для Расеі быў выдадзены альбом “Чужыя дзеўкі”. Аднак казаць пра тое, што “Палац” зрабіў кар’еру на расейскім музычным рынку, не выпадае. Больш за тое: адна салідная расейская газэта назвала “Палац” амаль копіяй групы “Іван Купала”, хоць тыя, на маю думку, — насамрэч копія “Палацу” году гэтак 1995-га. Чаму вас не прывячаюць у Расеі, чаму не атрымалася там кар’ера?”
(Хаменка: ) “Мы не імкнуліся зрабіць кар’еру ў Расеі. Але, безумоўна, тое, што мы выходзілі на самыя большыя сцэны, якія ёсьць у Расеі, і, дарэчы, Бабкіна, якая вельмі зацікавілася аўтэнтычнай творчасьцю “Палацу”, была вельмі задаволеная тым, як мы працавалі, яна вельмі хацела, каб мы пагаварылі зь яе музыкантамі. І мы не імкнуліся рабіць там нейкую кар’еру. Як не імкнуліся рабіць кар’еру на Захадзе. Вельмі б хацелі езьдзіць і ў Расею, і ва Ўкраіну, і ў Прыбалтыку, і на Захад, і гэта мы зараз і робім.
Наконт “Івана Купалы”. Па-першае, мы зь імі вельмі добра знаёмыя і пасябравалі. Па-другое, у нас ужо быў сумесны выступ тут, калі я сьпяваў разам з гэтым гуртом. Дарэчы, не ў адным, а ўжо ў некалькіх інтэрвію і нават на іх афіцыйным сайце напісана, што першы альбом яны рабілі пад уплывам таго, што рабілі мы”.
(Падбярэскі: ) “Дарэчы, з гэтай нагоды. Цяпер “Іван Купала” вельмі актыўна сэмплерную тэхніку выкарыстоўвае. Вы ад яе сёньня ўжо практычна адмовіліся...”
(Хаменка: ) “Не адмовіліся ад гэтай тэхнікі, але гэта ня значыць, што гэтая тэхніка павінна стаць першай. Мне здаецца, што калі выкарыстоўваць толькі сэмплы і працаваць у адным напрамку, ці толькі рабіць усё на жывое, як спрабуе рабіць “Тройца”, — гэта таксама вельмі цікава, але ўсё ж, на мой погляд, больш-менш вузкі напрамак.
Мы ня можам цяпер пайсьці толькі па адным нейкім шляху, але такі вось мэйнстрым, сярэдзіна ў “Палацу” ўсё роўна застаецца: займацца фальклёрам аўтэнтычным — прычым працаваць так, каб можна было пісаць і свае, стылізаваныя песьні, і такім чынам, каб тыя, хто прыйдуць пазьней за нас, ужо бачылі і той гук, і тыя гармоніі, і тыя структуры, якія былі ў нашым фальклёры дзеля таго, каб яны самі пісалі песьні менавіта ў такім напрамку. І гэта будзе нашая музыка, якая сапраўды не падобная на музыку, якая гучыць і на Захадзе, і на Ўсходзе. Такім чынам, нашыя песьні паўплываюць на сусьветную культуру”.
(Падбярэскі: ) “У першых праграмах цалкам арганічна і побач суіснавалі песьні й апрацаваныя народныя, і арыгінальныя... І часам было нават складана разабрацца, дзе якія...”
(Хаменка: ) “Так, і дагэтуль мы робім тое ж самае. Да таго ж, на апошніх кампактах мы наагул не пазначаем песьні — народныя яны ці аўтарскія. Гэта і ня так важна: ёсьць “Палац” і хлопцы, якія ў ім працуюць”.
(Падбярэскі: ) “Гэта важна з гледзішча аўтарскіх адлічэньняў...”
(Хаменка: ) “Ну, пакуль што яны ў Беларусі ня вельмі працуюць”.
(Падбярэскі: ) “Алег! Памятаецца, пяцігодзьдзе “Палац” сьвяткаваў у залі філярмоніі, дзе быў аншляг”.
(Хаменка: ) “Не, пяцігодзьдзе — гэта была канцэртная заля “Менск”, а вось трохгодзьдзе адзначалася ў філярмоніі”.
(Падбярэскі: ) “Добра! 10-годзьдзе адбылося ў канцэртнай залі “Менск”, у якой было занятая добрая палова крэслаў. Што зьмянілася за гэты час? Што здарылася? Чаму няма публікі на “Палацы”?”
(Хаменка: ) “Я б не гаварыў, што публікі на “Палацы” няма. Толькі-толькі перад гэтым мы былі ў Віцебску, дзе ня тое што аншляг быў. Дайшло да таго, што былі вельмі танныя квіткі, віцебская публіка не магла проста шмат плаціць. Але атрымалася так, што гэтыя білеты людзі набылі і потым прадавалі іх удвая даражэй. Працавалі так нашыя людзі.
Справа зусім ня ў гэтым. Справа ў тым, што на 10-годзьдзе няшмат было рэклямы, і мы яе нават не хацелі. Але заля была прэстыжная, і мне здаецца, што прыйшлі самыя нашыя сябры і тыя, хто хацеў быць на 10-годзьдзі — менавіта гэтыя людзі павінны былі там быць. А гэта мы проста адзначылі нашую дату: 10 гадоў — дык 10 гадоў, сыграем — сыграем”.
(Падбярэскі: ) “Канцэрт, дарэчы, быў вельмі ўдалы”.
(Хаменка: ) “На гэтым канцэрце былі ўсе нашыя родзічы: усе мамы, таты, дзеці нашыя...”
(Падбярэскі: ) “Атрымалася, што падарунак вам быў з боку публікі, а ня з боку “Палацу”...
(Хаменка: ) “Ну дык мы гэтага і хацелі! Да гэтага мы й імкнуліся. Усё ж на такія звычайныя канцэрты не заўсёды запросіш сваіх родных, каб яны пабачылі нас у выдатнай залі, пры выдатным сьвятле, гуку...”
(Падбярэскі: ) “Дарэчы, павіншаваць “Палац” з 10-годзьдзем прыйшоў Зьміцер Вайцюшкевіч, а вось яшчэ аднаго з заснавальнікаў калектыву, Юрыя Выдронка, я нешта не пабачыў. Няўжо вашыя шляхі разышліся гэтак кардынальна?”
(Хаменка: ) “Мы амаль кожны дзень бачымся зь Юрам”.
(Падбярэскі: ) “У яго, значыць, проста не атрымалася?”
(Хаменка: ) “І не атрымалася таксама. А па-другое, ён усё ж больш-менш заняты, і калі мы вырашалі зь ім пытаньне, якім чынам ён зьявіцца на сцэне, то атрымалася, што, акрамя крэсла гукаапэратара, мы яму нічога не маглі прапанаваць. Ён, канечне, мог з намі сыграць, але на чым яму было іграць? Ён жа не сьпявае, і тут быў такі момант, што было ня надта зразумела, нашто яму патрэбна было выходзіць на сцэну. І ўсё ж як аранжыроўшчыка я лічу яго адным з найбольш таленавітых, таму што ён мае пачуцьцё тэмбру. І менавіта гэтага мне першапачаткова якраз і не хапала”.
(Падбярэскі: ) “Алег! Цікава, а ці сьпяваеш ты ў жыцьці проста так, калі душа, што называецца, просіць? І што б ты засьпяваў у гонар юбілею — спадзяюся, першага, не апошняга?”
(Хаменка: ) “Звычайна я сьпяваю толькі калі зь сябрамі, калі ёсьць добры настрой, калі сябры ня скажуць там: “Ай, нешта ён ня ў голасе”.
(Падбярэскі: ) “А ты сёньня ў голасе?”
(Хаменка: ) “Ды я заўсёды ў голасе!”
(Падбярэскі: ) “Ну, дык я папрашу цябе які куплецік, зь любімага...”
(Хаменка: ) “Куплецік?.. Што ж мне прасьпяваць?”
(Сьпявае куплет зь песьні “Там, за лугам...”)
(Падбярэскі: ) “Ня надта вясёлая да юбілею песьня атрымалася... Дзякуй табе, Алег, за гутарку, посьпехаў і да новых сустрэч!”
