Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 20 сьнежня 1999 г.


Аляксандар Лукашук

(эфір 18 сьнежня)
Тамара Віньнікава – былая старшыня Нацыянальнага Банку, зьняволеная турмы КГБ, якая таямніча зьнікла паўгады таму і зьявілася цяпер за мяжой, дала інтэрвію Беларускай службе Радыё Свабода.

На самым пачатку размовы Тамара Віньнікава папрасіла падзякаваць усім, хто клапаціўся пра ейны лёс і дапамагаў ёй. Першае пытаньне: чаму спадарыня Віньнікава зьявілася менавіта зараз?

(Віньнікава: ) "Справа ў тым, што я толькі цяпер змагла гаварыць. Толькі цяпер я – ў адноснай бясьпецы. Увесь гэты час я знаходзілася на тэрыторыі адкуль не магла гаварыць. Вы ж ведаеце, што дзяржава ня ведала дзе я, што са мной, які мой лёс, але пасьпела заявіць, што я ўцякла. Дзяржава мяне папярэдзіла, што як толькі я зьяўлюся, я буду арыштаваная. У гэтай сытуацыі я ўжо пераканалася за тры гады (14 студзеня будзе тры гады як доўжыцца ўся гэтая сытуацыя), я перканалася, што абуха пугай не пераб'еш. Таму, ну навошта ж мне было ісьці самой адчыняць дзьверы сьледчага ізалятару?

Я не магла гаварыць. Я ў першы ж дзень, як толькі ў мяне зьявілася такая магчымасьць, я адразу сказала і яшчэ раз хачу паўтарыць тое, што слухачы ўжо, напэўна, чулі і што змаглі прачытаць у прэсе, што я ні ад каго не ўцякала і нікуды не ўцякала, што я ўсё ж ня ў дзікім племені, а ў дзяржаве, і спэцыялісты маюць магчымасьць выставіць мне ўсе прэтэнзыі, калі яны толькі ёсьць.

Адзінае, пра што хацелася б нагадаць праваахоўным ворганам, пра тое, што так хвалюе Аляксандара Рыгоравіча, што тут такая зброя як подласьць, падлог, паклёп зьнятыя з узбраеньня шмат стагодзьдзяў таму. Калі ёсьць дакумэнты – ну на стол, спадарове, да бар'еру".

Я папрасіў Тамару Віньнікаву больш падрабязна расказаць пра абставіны ейнага зьнікненьня. У прыватнасьці, ці ведала яна калі выйшла з кватэры, як сьцьвярджалася,ў халаце, што ўжо ня вернецца?

(Віньнікава: ) "Ведаеце, ну хто наагул бачыў як я выходзіла, у якім халаце. Справа ў тым, што я ад прыроды наагул халатаў не нашу (сьмяецца – А.Л.). Я нікуды не выходзіла. Я, скажам, у тапачках і ў халатах паміж Гомелем і Бабруйскам не гуляла. Гэта ўсё прыдумалі ўлады, дзеля свайго апраўданьня. У мяне на кватэры заўсёды былі ўзброеныя людзі. Вышкаленыя. Са структуры Рады Бясьпекі – гэта галоўная ўправа дзяржаўнай аховы. Яны трымалі мяне пад пільным вокам. Мне ня толькі за дзьверы ня можна было выйсьці, мне, прабачце, у прыбіральню выйсьці было ня можна. Калі я была ў кватэры сына, і тое з нагоды нейкіх сямейных урачыстасьцяў, сьвятаў, то над сталом стаялі людзі з аўтаматамі, якія назіралі які кубак я ўзяла і ўсе госьці, якія лыжкі, што я праглынула, што я зьела. Пра што вы кажаце?! У якім халаце і куды я магла выйсьці?! Ды мне да дзьвярэй ніколі не дазвалялі датыкацца. Падвышаны рэжым быў уведзены пасьля сьмерці Карпенкі. Падвышаны рэжым…"

Са словаў Тамары Віньнікавай вынікала тое, пра што настойліва гавораць у Менску: ніякіх уцёкаў з-пад варты не было. Улады з прычынаў, пра якія можна толькі здагадвацца, самі вывелі былую старшыню Нацыянальнага Банку з зоны ўвагі юстыцыі і грамадзкасьці. Але працягвалі трымаць яе пад кантролем, з-пад якога Віньнікава толькі цяпер здолела выйсьці, альбо ёй дазволілі выйсьці. Я спытаў Тамару Віньнікаву ці праўда, што яна мае надзвычай уплывовых апекуноў ва ўладзе і хто яны?

(Віньнікава: ) "Віктар Шэйман мне "покровітельствовал". Вось хто канкрэтна – давайце будзем гаварыць, назывць іх. Або, калі вы ня хочаце называць прозьвішчаў, давайце скажам хаця б пра структуры. Хто можа апекавацца ў такой сытуацыі?"

Але якім чынам магла адна жанчына перамагчы ў такой сытуацыі?

(Віньнікава: ) "Я ўжо адказвала на гэтае пытаньне. Толькі выпадковасьць, толькі Гасподзь дапамог мне пры перадачы мяне з каманды аховы ў каманду зьнішчэньня, дапамог пазьбегнуць таго лёсу, які мне быў прыгатаваны. Я сёньня ня буду казаць пра тую памылку, якая была зробленая. Я пэрсанальна прэзыдэнту магла б назваць асобаў, якія гэта зрабілі, але толькі пэрсанальна, без пасярэднікаў. Калі ён гатовы, я патэлефаную яму і скажу, хто хацеў гэта зрабіць, хто хацеў зьнішчыць мяне".

Адразу пасьля арышту зьявілася вэрсыя, быццам Тамара Віньнікава ведала пра небясьпеку і зьехала ў Ізраіль, а адтуль яе выманілі назад у Беларусь абяцанкай высокай пасады – крэсла прэм'ер-міністра. Я парасіў суразмоўцу пракамэнтаваць гэты момант.

(Віньнікава: ) "Ну, па-першае, я, карыстаючы з нагоды, хачу сказаць, што я ніколі ў жыцьці не была ў Ізраілі. Ні па справах службовых, ні па справах турыстычных, хаця моцна марыла наведаць гэтую краіну. Але лёс мяне неяк засьцярог ад гэтай паездкі. Ні маё дзіцё, на якога быў зроблены замах і пра якога таксама казалі, што ён быў у Ізраілі – ня быў там ніколі. Таму, вы ведаеце, пра гэты ізраіль ужо кажуць шмат гадоў. Можа гадоў пяць. Гэта рыхтуецца чарговая акцыя, скажам, абвінавачаньня людзей ужо гэбрайскай нацыянальнасьці ў нейкіх бедах. Ужо, па-мойму, усіх перасадзілі і можна перайсьці да людзей гэтай нацыянальнасьці. Я толькі так мяркую".

Казалі таксама, што былы муж Віньнікавай жыве ў Ізраілі.

(Віньнікава: ) "Не. Ніколі. Мой былы муж не жыве ў Ізраілі і ня жыў ніколі і ня мае ніякага дачыненьня… Ён жыве на вуліцы Чарнышэўскага і вы заўсёды можаце зь ім зьвязацца, пагаварыць, і карэспандэнты ўжываюць такую магчымасьць. І ён ніколі ў жыцьці нават у турыстычнай вандроўцы там ня быў.

А што датычыць кіраўніцтва ўраду, уваходжаньня ва ўладу, то я ізноў хачу сказаць, што я не пагадзілася нават з прызначэньнем на пасаду старшыні Нацыянальнага Банку. Я не напісала заявы, як належыць паводле КЗОТу, што прашу залічыць мяне, нават тады, калі быў ужо загад пра маё прызначэньне.

У той пэрыяд, калі зьявіліся гэтыя чуткі, якраз адбывалася перапрызначэньне ўсіх афіцыйных асобаў дзяржавы ў сувязі з тым, што прайшоў рэфэрэндум, які вызначыў крыху іншыя ўмовы прызначэньня вышэйшых афіцыйных асобаў дзяржавы. Вы ведаеце, я, паводле сваёй прыроды, наагул ненавіджу "пресмыкаюшчыхся". Я іх баюся.

І вось вы б бачылі, што рабілася ў той час у габінэтах, вакол габінэтаў, у прыёмнай. Проста было брыдка на ўсё гэта глядзець. Усё гэта "пресмыкаюшчэеся" грамдзтва плыло ў габінэт да кіраўніка, каб засьведчыць сваю адданасьць. Я парасіла прэзыдэнта даць мне адпачынак і зьехала з краіны, каб гэтага ня бачыць. Я ў Аляксандара Лукашэнкі прасілася ў адстаўку. Гэтая адстаўка мусіла б адбыцца. І калі адбывалася маё прызначэньне – мы дамаўляліся, што як толькі я змагу знайсьці кіраўніка сабе на замену, я адразу ж сыйду.

Таму ні пра якое прызначэньне я і ня мярыла. Я ня думала, я не хацела, мне ніхто нічога не прапаноўваў, таму што я не пагаджалася нават на гэтую пасаду. Гэта прыдумалі мае ворагі, якія хацелі мяне прыбраць. Гэта быў хітры ход. Ён ужваўся ня першы раз і ня толькі супраць мяне. Ён ужываецца і цяпер".

Я папрасіў Тамару Віньнікаву адказаць на пытаньне, якое самае небясьпечнае правіла чыноўнік у Беларусі ня можа парушыць?

(Віньнікава: ) "Вы ведаеце, вельмі цяжка працаваць, калі ты ня ў кляне. Існуе клянавасьць. Яна і была, і ёсьць, і зараз яна дасягнула апагея. Калі ты ня ў кляне, калі ты – незалежны, калі ты – нэўтральны, пасаду ты страціш. Сёньня ў прэзыдэнта, як мінімум, тры кляны, якія адыгрываюць вяліккую ролю, якія аказваюць значны ўплыў.

Прэзыдэнт, на жаль, вельмі часта карыстаецца чуткамі, на жаль. Каб ён на двое-трое сутак адклаў тую інфармацыю, якая да яго паступае, падумаў уважліва, я думаю, шмат якіх памылак можна было б пазьбегнуць".

Што, на думку Тамары Віньнікавай, магло выклікаць адстаўку кіраўніка справамі адміністрацыі прэзыдэнта Івана Ціцянкова?

(Віньнікава: ) "Рэжым рыхтуецца да выбараў. Будуць прызначаныя выбары прэзыдэнта. Альбо, на жаданьне народу, раней 2001 году, альбо ў 2001 годзе. І вядома ж, ідзе зачыстка прасторы, прыбіраюцца людзі, якія ведалі, як напярэдадні праводзілася перадвыбарчая кампанія, з чаго складаліся грашовыя плыні. Вінаваты Іван Ціцянкоў у чым-небудзь, альбо невінаваты, пагалоскі даўно ўжо ахрысьцілі яго вінаватым. І ён будзе замінаць рэжыму ў прыходзе да ўлады. Я думаю, што толькі таму ён і пайшоў са сваёй пасады.

Мала таго. Я хачу сказаць, што ў мяне двойчы былі гутаркі з прэзыдэнтам аб лёсе Ціцянкова яшчэ напачатку нашай сумеснай дзейнасьці, яшчэ калі я не працавала ў Нацыянальным Банку. І я яго двойчы… І тады рашалася пытаньне аб вызваленьні ад займанай пасады Ціцянкова, былі даволі важкія падставы. І я прасіла прэзыдэнта не чапаць яго, бо мова ішла аб арышце. І Ціцянкоў аб гэтым ведае, і ведае аб гэтым Лукашэнка – ён згадзіўся са мной, што ня трэба…

І зараз, я ўпэўненая, што ня трэба было яго чапаць, таму што Ціцянкоў – не самая вялікая бяда, ён якраз самы бяскрыўдны, ён выконвае волю гаспадара. А гэта – ня так кепска, верна служыць гаспадару".

Я пацікавіўся таксама наколькі сьледзтва ведала асабістыя, сямейныя, прыватныя падрабязнасьці жыцьця Тамары Віньнікавай. Іншымі словамі, наколькі пільна сочачць сёньня за намэнклятурай у лукашэнкаўскай Беларусі?

(Віньнікава: ) "Татальнае віжаваньне, татальны кантроль, татальнае праслухоўваньне. Я Вам магу сказаць, што больш за ўсё ўразіла мяне ў сьледчым ізалятары Камітэта Дзяржаўнай Бясьпекі, што яны там таксама гавораць шэптам. Супрацоўнікі гавораць шэптам, паказваюць на столь. Хто ж над імі, я ня ведаю. Дагэтуль я думала Бог, цяпер сумняюся, ня ведаю. Калі ім кажаш, вы ж парушаеце канстытуцыю альбо законы, яны паварочваюцца і паказваюць на столь. Усе супрацоўнікі кантактуюць цыдулкамі, бо гаварыць нельга, сучаснае падслухоўваючае абсталяваньне ўсюды стаіць. Усё чуваць, усё відаць. Калі хочаш сказаць нешта такое, каб ня чулі чужыя вушы, запіскі пісалі. Я пісала запіскі, а як жа".

Ашто потым рабілі з гэтымі цыдулкамі?

(Віньнікава: ) "Пасьля мы іх бралі, несьлі ў прыбіральню, рвалі на дробныя кавалкі і змывалі ва ўнітаз…Вы ведаеце, мы ведаем, што заходнія разьваедкі, калі хацелі даведацца стан здароўя Брэжнева, дык яна нават у прыбіральнях нейкія сетачкі ўсталёўвала. Я думаю, што нашыя органы бясьпекі яшчэ да гэтага не дадумаліся. Але ва ўсялякім выпадку, чыноўнікі робяць так".

У адным з нядаўніх інтэрвію Тамара Віньнікава, гаворачы пра беларуска-расейскую інтэграцыю, сказала, што дагэтуль спрацавала толькі адна праграма – акупацыі Беларусі расейскім алігархічным капіталам. Я папрасіў растлумачыць, што маецца на ўвазе.

(Віньнікава: ) "На сёньняшні дзень Рэспубліка Беларусь у 2,9 раза павінна больш іншым рэспублікам, замежным партнэрам, чым павінны ёй. Гэта значыць, сёньня рэспубліка недзе каля 97 трыльёнаў рублёў за пастаўленыя тавары павінна больш, чым атрымала сама.

Што гэта за тавары? Гэта ў большай ступені, вядома ж, тавары расейскія. Гэта значыць, мы павінны. Сёньня штомесячна Расея нам пастаўляе на 60-70 мільёнаў даляраў тавараў больш, чым мы пастаўляем ёй. У год гэта прыблізна складае 600-700 мільёнаў даляраў – столькі мы павінны Расеі на сёньняшні дзень. Гэта вельмі вялікія сумы.

Што такое тыя 700 мільёнаў, якія мы павінны? Гэта прыблізна тая ж сума транша, аб атрыманьні якога ад МВФ сёньня ідзе мова ў Расеі".

Але ж у свой час Лукашэнку ўдалося падпісаць так званы нулявы варыянт, і быццам уся запазычанасьць была скасаваная.

(Віньнікава: ) "Вось таму я і хачу сказаць, што гэта зусім ня слушна, што ў нас роўнае супрацоўніцтва, што ў нас роўнае партнэрства. Сёньня галоўнымі донарамі нашае дзяржавы зьяўляюцца пастаўшчыкі энэргіі, паліва. Але ніхто ніколі не палічыў ці патрэбна нам столькі энэргіі, паліва.

Я, напэўна, вельмі зьдзіўлю радыёслухачоў і вас, калі скажу, што, напрыклад, сёньня ў войску ёсьць лішкі нафтапрадуктаў, якія яны прадаюць. Вы зьдзіўлены? Я таксама. Але тым ня менш гэта ёсьць.

Уся справа ў тым, што сёньня алігархі ў Рэспубліку Беларусь пастаўляюць сыравінныя рэсурсы, пасярэднікі. Іх пастаўляюць столькі, колькі нам не патрэбна. Іх пастаўляюць па коштах нашмат ніжэйшых, чым, напрыклад, Украіне альбо іншым дзяржавам, чым замежным партнэрам. Бо яны забіраюць гэты прыбытак. Нават, калі яны губляюць на розьніцы ў коштах, яны выйграюць у курсе канвэртацыі валюты.

Таму гэта вельмі выгадна сёньня. І таму калі прэзыдэнт Лукашэнка ўзяўся за банкіраў, дык ведаеце, тут яшчэ ёсьць вельмі вялікае пытаньне. Справа ў тым, што колькі б банк ня быў павінны, ён пасьля адпрацоўвае ўласным прыбыткам. Гэта значыць, банк заўсёды свае даўгі адпрацуе. І сваю памылку.

Што датычыцца бюджэтных грошай, яны ўсе бескантрольна ідуць у Расею. Паглядзіце калі ласка, што робіцца з эмісійнымі грашыма, якія дадзеныя на будаўніцтва жыльля. За тры кварталы сёлета за кошт сродкаў, якія выдзеленыя камэрцыйным банкам для будаўніцтва жытла па ўказе прэзыдэнта, праграма выкананая за 9 месяцаў толькі на 36 адсоткаў. Прабачце, што прэзыдэнт гэтага ня бачыць, ня бачыць яго гэтая служба, ня бачаць ягоныя кантралюючыя ворганы? Ды бачаць яны ўсё. Гэтыя грошы сыходзяць у Расею, пракручваюцца.

Паглядзіце сельскую гаспадарку. Хіба можна столькі сродкаў сельскай гаспадарцы, колькі выдадткоўваецца…Пасярэднікам гэта патрэбна.

Чаму сёньня патрэбная сёньня адзіная валюта? Таму што сёньня Расеі трэба атрымаць за тое, што яна паставіла. І яна будзе пастаўляць заўсёды. Бо адмываюцца грошы. Беларусь ператвораная ў адмывачную машыну.

Я вам магу прывесьці тысячы прыкладаў, калі неразумна трацяцца бюджэтныя грошы, менавіта грошы народу. Назавіце мне, хто пакараны за гэта. Вось я магу Вам назваць учарашняе выдатнае інтэрвію міністра транспарту Лукашова. Ён сказаў, што сёньня на Бабруйскім шынным заводзе немагчыма купіць шыны для народнай гаспадаркі рэспублікі, што яны яшчэ ў жніўні зрабілі папярэднюю аплату, але ніякай прадукцыі не атрымалі, гэта значыць, яны як бы пракрэдытавалі…І калі яму задаюць пытаньне, а ўвогуле ў чым справа, дык ён кажа, што Бабруйскі шынны завод даўно ўжо не працуе на эканоміку краіны, і што з гэтым трэба разьбірацца.

Дык калі Аляксандар Рыгоравіч бачыць, што нейкую салому не спалілі своечасова, дык што ён ня бачыць, што Бабруйскі шынны завод…што міністар яму крычыць, што бяда, што сёньня гэтае прадпрыемства падпарадкаванае расейскаму капіталу, іншым капіталам? Што прэзыдэнт сёньня ня бачыць, што плыні гарэлкі ідуць, скажам, фурамі з Магілеўскае вобласьці?

Ды бачыць ён усё".

Нагадаю слухачом, што з Тамарай Віньнікавай, экс-старшынёй Нацыянальнага Банку Беларусі і вязьнем турмы КГБ, мы гутарылі ўвечары ў пятніцу. Двойчы суразмоўца станоўча адгукалася пра дзелавыя якасьці некаторых блізкіх да Аляксандра Лукашэнкі кіраўнікоў, напрыклад, міністра транспарту Лукашова і былога кіраўніка справамі Івана Ціцянкова. Я спытаўся, ці насамрэч Тамара Віньнікава лічыць, што міністры ды іншае кіраўніцтва Беларусі сёньня шчыра працуюць на карысьць краіны, хочуць ёй дабра?

(Віньнікава: ) "Для таго, каб разабрацца, што адбываецца ў дзяржаве, трэба вярнуцца да перадвыбарчай праграмы двух кандыдатаў – Лукашэнкі і Кебіча.

Для таго каб стаць прэзыдэнтам патрэбныя любоў народа і грошы. Праўда? Хто даў грошы прэзыдэнту Лукашэнку для таго, каб узыйсьці на трон? Бо тое, што выдадткоўваецца выбарчымі камісіямі, гэтага яўна недастаткова. Мы ня ведаем, якія грошы бралі ўдзел у пердвыбарчай кампаніі.

Я – ведаю, Вы – ня ведаеце.

Дык вось я Вам хачу сказаць, што сёньня рэспублікай кіруе той, хто даў грошы. Хто даў грошы? Грошы далі алігархі. І сёньня алігархі кіруюць рэспублікай. Аляксандар Лукашэнка ня можа без узгадненьня зь імі прызначыць ніводнага кандыдата. Аляксандар Лукашэнка прыбіраў мяне, і ён сказаў, што мне пагражаюць тры банды, майму жыцьцю. Дык што ж ён нікога не арыштаваў за тры гады? Што ён ня ў стане знайсьці гэтых бандытаў? Ведае ён хто…

Таму сёньня Рэспубліка Беларусь… не Лукашэнка не рэфармуе сёньня народную гаспадарку, не Лукашэнка сёньня не прыватызуе заводы. Сёньня вельмі выгодна мець гіганцкія прадпрыемсты, якія тонамі спажываюць мэтал, якія гэктарамі, скажам так, бяруць угнаеньні.
Гэта ж так выгодна алігархам вагонамі пастаўляць прадукцыю за бюджэтныя сродкі…"

Тое, што гаворыць Тамара Віньнікава, выглядае як схема адмываньня расейскіх грошай праз Беларусь?

(Віньнікава: ) "Так, так. Сёньня яшчэ буйныя дзяржаўныя прадпрыемствы гандлю існуюць. Чаму? Ды ніводзін прадпрыймальнік фуру кальготак ня возьме, якую на тры гады… Ды ніводзін фэрмер ня возьме ўгнаеньняў на 10 год. Адкрыйце "Советскую Белоруссию" пачытайце, дзе закупаюцца на 10 год угнаеньні, калі іх тэрмін захоўваньня 1 год, за бюджэтьныя грошы. Ды дзе гэта яшчэ магчыма?"

Я папрасіў Тамару Віньнікаву назваць самага багатага чалавека ў Беларусі, мясцовага алігарха.

(Віньнікава: ) "Ну давайце будзем гаварыць аб алігархах. Яны ня толькі расейскія, яны – транснацыянальныя. Яны жывуць у Расеі, больш за ўсё, жывуць у Маскве, больш за ўсё.

Сёньня ў Рэспубліцы Беларусь створная сістэма, якая называецца ў эканоміцы "вышэй парога алігархічнасьці". Што гэта такое?

Расея яшчэ толькі ідзе да гэтага. І калі ў Расеі сёньня не перамогуць здаровыя сілы, яны пяройдууць да таго, што сёньня ёсьць у Беларусі.

Сёньня ў Беларусі прызначаны адзін алігарх, які дзейнічае ад імя многіх алігархаў. Алігарх па Беларусі. Які кантралюецца, якія выконвае іх волю. Таму вось у эканоміцы сёньня такое становішча".

Ці магла б Тамара Віньнікава назваць канкрэтнае імя?

(Віньнікава: ) "Ня ведаю. Давайце мы спытаем у нашых радыёслухачоў, хто галоўны алігарх па Рэспубліцы Беларусь.

Аб якой камэрцыйнай дзейнасьці сёньня можна гаварыць, калі было 76 кампаніяў, што пастаўлялі нафту ў рэспубліку, а зараз узялі і прызначылі толькі 7 ці 8.

Калі сёньня мова ідзе аб пасярэдніках, і робіцца спроба выданьня нейкага ўказу альбо інструкцыі аб пасярэдніках, дык давайце паглядзім, як жывуцць сёньня пасярэднікі беларускія, і як жывуць пасярэднікі расейскія.

Што прэзыдэнт ня ведаў, што 5 год у трактарнага завода былі пасярэднікі? Дык дзе ж ягоная служба кантрольная? Сёньня ж нават кантрольная служба заводу ёсьць, сёньня 28 структур, з улікам рэгіянальнага дзяленьня, над кожным суб'ектам гаспадараньня. Што яны яму не дакладалі? Дык а дзе служба эканамічнае бясьпекі, якая ня ведае, што ў заводаў мора пасярэднікаў?

Дык вось я вам кажу, што беларускі пасярэднік плоціць рэнтны падатак на пастаўку па бартэры, а расейскія вызваленыя. Дык што прэзыдэнт гэтага ня ведае? Ды кіньце, ён ведае ўсё".

Эканамічны разьдзел нашай гутаркі з Тамарай Віньнікавай быў даволі абшырны. Мы вернемся да яго пазьней, у нашых наступных праграмах. Ейная вэрсія Беларусі як адмывачнай машыны для грошай расейскіх алігархаў, сыстэма аргумэнтаў, якімі яна апэруе, патрабуюць асобнага аналізу і камэнтру. Тым часам, я папрасіў яе адказаць на пытаньне, чым яна тлумачыць паразы беларускай апазыцыі ў змаганьні з уладамі за апошнія гады.

(Віньнікава: ) "Скажыце, калі ласка, рэспубліка, дзе вельмі моцныя структуры сілавых ведастваў, моцныя сілавыя структуры, Вы гэтаму не запярэчыце. Вы дапускаеце, каб у складзе апазыцыі не было ўкаранёных прадстаўнікоў спэцслужбаў, вы такую думку дапускаеце?
Вы маглі б сабе прыпусьціць, што ёсьць структуры, якія бароняць уладу, якія бароняць рэжым, якія бароняць дзяржаву, якія не ўкаранілі б туды сваіх людзей? Я – сумняюся. Я думаю, што яны там ёсьць…

Ну давайце мы паглядзім на тых лідэраў, якія ёсьць у апазыцыі, якіх даволі шмат. Яны адкуль увогуле прыйшлі. Яны ці то займалі нейкую пасаду, ці то былі кіраўнікамі нейкіх прадпрыемстваў. Як вы думаеце, на іх існуе кампрамат ці не? І калі стаіць пытаньне – у турму, як Віньнікава, альбо троху папрацаваць на прэзыдэнта. Дык дзе яны працуюць, у турме альбо на трыбуне?

Таму аб чым мы гаворым? Сёньня трэба і апазыцыі ператрэсьці свае шэрагі, паглядзець, хто вакол. Паглядзець што робіцца, як робіцца.

Таму як толькі даходзіць да рашэньняў… шмат размоваў, робіцца вельмі шмат, выдатныя рашэньні, але як толькі даходзіць да галасаваньня – усё гэта недзе зьнікае. Куды? Гэта спрацоўвае тая сыстэма, якая ёсьць. Калі прэзыдэнт сёньня кажа, што апазыцыю трэба насіць на руках – ці не трывожна гэта для апазыцыі?

Ёсьць вельмі шмат людзей, якія шчыра робяць вельмі шмат, і трэба сказаць ім "дзякуй" за гэта, але тым ня менш, пакуль яны не ператрасуць свае шэрагі, пакуль яны ня ўбачаць, хто побач зь імі, наўрад ці што-небудзь атрымаецца".

Тамара Віньнікава сказала, што цяпер яна, як хрысьціянка, моліцца за Аляксандра Лукашэнку. Я спытаўся, ці праўда, што прэзыдэнт быў неабыякавы да старшыня Нацыянальнага Банку як да жанчыны.

(Віньнікава: ) "Вы ведаеце, я думаю, што каб ён сымпатызаваў мне, я б у турме не была. Усе, каму ён сымпатызуе, яны побач зь ім".

А як ставілася да свайго начальніка сама Тамара Віньнікава?

(Віньнікава: ) "Ха-ха, прэзыдэнта? Але яго ж любіць увесь народ, а я часьцінка свайго народу. Канешне, я вельмі люблю свайго прэзыдэнта".

Зьяўленьне Тамары Віньнікавай пакуль пакідае шмат пытаньняў без адказу. Але некаторыя загадкі праясьніліся, хаця і не канчаткова.

Вядома, што яна не ўцякала. Верагодна, існавала нейкае пагадненьне паміж уладнымі групоўкамі ў справе ейнага вызваленьня. Яе зьяўленьне ўжо спрабуюць скарыстаць у сваіх інтарэсах улады. Маўляў, гэтаксама неўзабаве зьявяцца і іншыя палітыкі, што зьніклі.

Аднак, Тамара Віньнікава гаворыць пра групу зьнішчэньня, гаворыць пра тое, што сьмерць Генадзя Карпенкі не была выпадковай. Наўрад ці такія заявы на карысьць уладзе.

Яе бачаньне эканамічнай сытуацыі ў Беларусі таксама цяжка назваць спрыяльным для рэжыму і для беларуска-расейскай інтэграцыі.

Мы вернемся да некаторых аспэктаў інтэрвію ў нашых наступных праграмах, а слухачом паведамім: Тамара Віньнікава пагадзілася адказаць на вашыя пытаньні. Іх можна прысылаць на адрас: Беларуская служба Радыё Свабода, Praha 1, Vinohradska 1, Ceska Republika, альбо праз Інтэрнэт. Адрас нашай Web-старонкі – www.svaboda.org, дзе, дарэчы, будзе апублікаваны і тэкст гэтай гутаркі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG