Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 16 сьнежня 1999 г.


Ганна Навумовіч, Менск

Гандлёвыя стасункі Беларусі з Польшчаю. Сытуацыя ў сфэры вонкавага гандлю ў сувязі са становішчам на валютным рынку. Думка віцэ-прэзыдэнта Зьвязу прадпрыймальнікаў Беларусі Аляксандра Патупы.

Пачну з камэнтара чалавека, які згадзіўся распавесьці пра вонкагандлёвую дзейнасьць беларускіх прадпрыймальнікаў, але толькі ананімна. Ён патлумачыў, што не зацікаўлены, каб ягоны голас гучаў па радыё, таму што ня хоча праблемаў з уладамі.

Паводле меркаваньня гэтага прадпрыймальніка, для замежных (у прыватнасьці, расейскіх) прадпрыемстваў умовы працы ў Беларусі значна больш ільготныя, чым для беларускіх. Найперш гэта тычыцца пасярэднікаў. Беларускія пасярэднікі павінны плаціць рэнтавы збор пры правядзеньні бартэрных апэрацыяў, а нерэзыдэнты рэнтавы збор не плацяць. Таму іхныя паслугі таньнейшыя за паслугі беларускіх прадпрыемстваў.

Толькі беларускія экспартэры павінныя ў абавязковым парадку прадаваць значную частку атрыманае валюты. Праўда, існуе грувасткая сыстэма ільготаў, але яна не вырашае праблему. У той жа час прадпрыймальнікі лічаць, што неабходнасьць продажу валюты вельмі адмоўна ўплывае на вонкавы гандаль. Валюту дзяржава вымушае прадаваць паводле курсу, які значна ніжэйшы за рынкавы. У выніку прадпрыемствы-экспартэры застаюцца без значнай часткі заробленых грошай.

Паводле меркаваньня віцэ-прэзыдэнта Зьвязу прадпрыймальнікаў Беларусі Аляксандра Патупы, дзяржава падштурхоўвае прадпрыймальнікаў да нелегальнай дзейнасьці. Спадар Патупа пракамэнтаваў гэтую сытуацыю ў інтэрвію нашаму радыё.

(Карэспандэнтка: ) "Як адбіваецца на вонкагандлёвай дзенасьці сытуацыя з валютаю ў Беларусі?"

(Патупа: ) "Канвэртацыя валюты – адно з галоўных пытаньняў. Калі фірма атрымала рублёвыя прыбыткі за прадукцыю, якая была завезеная з-за мяжы й набытая за валюту, фірме неабходна вярнуць свае выдаткі і атрымаць прыбыткі, прычым у валюце. Гэта патрэбна, каб ізноў набыць тавар. Сёньня вялікая праблема ў тым, каб набыць валюту за заробленыя рублі. Таму кошты ў фірмаў на імпартовыя тавары вельмі высокія. Добра вядома, што эквівалент даляру ў фірмах значна перавышае курс на чорным рынку. Сёньня розьніца значна перавышае 100 тысячаў рублёў. Фактычна ня йснуе лягальных схэмаў канвэртацыі – ёсьць толькі сумнеўныя схэмы з пасярэднікамі.

Гэта тычыцца й працы "чаўнакоў". Яны, дарэчы вядуць экспартава-імпартовыя апэрацыі ў вялізных маштабах. Дзейнасьць "чаўнакоў" параўнальная з агульным гандлёвым абаротам Беларусі.

Можна з упэўненасьцю казаць, што даляры, якія атрымліваюць чаўнакі, атрымліваюцца нелегальна. У гэтай сфэры ў нас створанае крымінагеннае заканадаўства, якое блякуе нармальны працэс гандлёвых апэрацыяў. І гэта ў першую чаргу адлюстроўваецца на коштах на імпартовыя тавары для насельніцтва. Фірмы вымушаныя рэзка падвышаць рублёвыя кошты. Церпіць ад гэтага насельніцтва. У прыватнасьці, імпартовыя лекі зараз можна набыць у Беларусі толькі па фантастычных коштах".

Гэта быў віцэ-прэзыдэнт Зьвязу прадпрыймальнікаў Аляксандар Патупа.

Паводле вынікаў дзесяці месяцаў, сёлета Беларусь нечакана дасягнула станоўчага сальда ў гандлі з Польшчаю. Станоўчае сальда зусім невялікае – менш за 1 мільён даляраў. Экспарт зь Беларусі ў Польшчу падвысіўся са 148 мільёнаў даляраў за 10 месяцаў летась да 164 мільёнаў сёлета.

Імпарт з Польшчы скараціўся больш прыкметна. Калі за 10 месяцаў летась ён склаў амаль 230 мільёнаў даляраў, то за аналягічны пэрыяд сёлета – толькі 163 мільёны.

Скарачэньне беларуска-польскага гандлю пракамэнтаваў гандлёвы дарадца польскай амбасады Станіслаў Пахарыла.

(Пахарыла: ) "Галоўная прычына зьмяншэньня польскага экспарту ў Беларусь ў тым, што беларускія суб'екты гаспадараньня ня маюць магчымасьці набываць цьвёрдую валюту. Мы глыбака аналізавалі сытуацыю і прыйшлі да гэтае высновы.

У беларускіх прадпрыемстваў ёсьць зацікаўленасьць у польскіх таварах, але няма магчымасьці разьлічыцца. Вялікую адмоўную ролю адыгрывае мноства курсаў. Калі йснуе такая вялікая розьніца, зразумела, што прадпрыемствы не жадаюць працаваць паводле курсу Нацыянальнага банку.

З-за недахопу грошай у Беларусі шмат бартэрных апэрацыяў. Праца па бартэру вельмі ненадзейная. Ніколі не вядома, ці будзе ў беларускага боку неабходны тавар. Нельга назваць нармальнай сытуацыю, калі на адзін і той жа тавар існуюць розныя кошты – адзін кошт для нутранага рынку, другі – для экспарту. Тавар павінны мець толькі адзін кошт.

За апошнія гады зьмянілася структура тавараў, у якіх зацікаўленая Беларусь. Раней беларусы куплялі шмат газаваных напояў, маянэзы, сокі. Цяпер вытворчасьць такіх прадуктаў ёсьць і ў самой Беларусі. Адчуваецца таксама канкурэнцыя вытворцаў зь іншых краінаў на гэтым рынку".

(Карэспандэнтка: ) "Традыцыйна найбольш актыўны гандаль вядзецца з суседнімі краінамі. Ці зьяўляецца Беларусь значным партнэрам для Польшчы?"

(Пахарыла: ) "Зараз гандаль з Беларусьсю не адыгрывае значнай ролі ў польскім вонкавым гандлі. Экспарт у Беларусь складае меней за 1 адсотак ад агульных аб'ёмаў польскага экспарту. Мы хацелі б, каб гандлёвыя сувязі разьвіваліся. Выкарыстоўваюцца ня ўсе магчымасьці, якія сёньня ёсьць дзеля гэтага".

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG