13 Красавіка 2000.
Аўтар і вядучы Валянцін Жданко.
У нашай пошце нячаста, але сустракаюцца лісты ад тых, хто катэгарычна
ня згодны з нашай пазыцыяй і вельмі адмоўна ставіцца да ўсяго пачутага
на хвалях “Свабоды”.
Адзін з такіх лістоў даслаў днямі Пятро Івановіч зь Віцебску. Вось некалькі
ўрыўкаў зь яго:
“Ужо колькі часу вы круціце адную і тую ж пласьцінку – пра свабоду,
незалежнасьць, правы чалавека ў Беларусі, кожную хвіліну праклінаючы ўлады.
Як быццам пры ўладзе адныя дурні, якія толькі й думаюць, як зрабіць яшчэ
горш. А вось шарэцкія, шушкевічы, грыбы, лябедзькі, вячоркі, пазьнякі ды
іх агучвальнікі на радыё такія разумныя і вельмі шчыра хварэюць за беларусаў.
А самі езьдзяць па замежжы ды ўгаворваюць Захад, каб не дапамагаў Беларусі.
У абойме вашых гаспадароў адныя і тыя ж асобы, якія даўно страцілі давер
у беларускага грамадзтва і якія сваёй дзейнасьцю ў былыя гады столькі зрабілі
дрэннага й давялі да галечы.
Годзе, спадары, беларусы пісьменныя і кемлівыя людзі, і вельмі добра
ведаюць, з кім і як будаваць сваё жыцьцё. А тым, хто баламуціць і цягне
людзей на вуліцы, а не заклікае да стваральнае працы, і на гэтай падставе
– да дабрабыту, беларусы, як ужо ня раз было, дадуць па шапцы. Хто й адкуль
накіроўвае гэтую дзейнасьць адшчапенцаў, нам добра вядома…”
Спыню на гэтым цытаваньне ліста нашага апанэнта Пятра Івановіча зь Віцебску.
Лёгіка такіх развагаў (як, зрэшты, і аргумэнтацыя, і лексыка) цалкам пазычаныя
з савецкага мінулага. Паводле іх, існуюць толькі дзьве пазыцыі, два сьветапогляды
– адзін правільны, афіцыйна зацьверджаны; другі – варожы, падрыўны, злачынны.
Адпаведна, тыя, хто, паводле спадара Івановіча, “не заклікае да стваральнае
працы”, а крытычна ставіцца да афіцыйнае палітыкі – ёсьць адшчапенцам,
наймітам імпэрыялізму… ну, і гэтак далей.
Цікава, спадар Івановіч, што менавіта на іх Вы ўскладаеце адказнасьць
за тое, што людзі ў Беларусі даведзеныя да галечы. Нібы гэта ў іхных
руках на працягу шасьці апошніх гадоў засяроджаная ўся ўлада; нібы яны
мелі магчымасьць уплываць на эканамічную палітыку; нібы іхны палітычны
курс хоць бы на працягу нядоўгага часу ажыцьцяўляўся ў Беларусі.
Здаецца ж, ужо каторы год усё адбываецца ў краіне так, як Вы лічыце
слушным: заклікаў да стваральнае працы хапае; пры ўладзе паўсюль, у тым
ліку, у “парлямэнце”, выключна аднадумцы Лукашэнкі; апазыцыю, як Вы пішаце,
“б’юць па шапцы” пры кожным зручным выпадку – кідаюць у турмы, зьбіваюць,
абкладваюць шматмільённымі штрафамі. Чаму ж дабрабыту няма, спадар Івановіч,
а толькі ўсё большая галеча?
Калі Вы самому сабе паспрабуеце сумленна адказаць на гэтае пытаньне,
то зразумееце, чаму мы й казалі, і працягваем штодня казаць пра дэмакратыю,
незалежнасьць і правы чалавека. Без усяго гэтага, як паказаў усясьветны
досьвед – ані пазбаўленьня ад галечы, ані спадзеваў на дабрабыт не бывае.
У канцы свайго ліста Пятро Івановіч з выклікам пытаецца: “Ну, што, адважыцеся
выказацца на радыё адносна майго ліста? Ведаю, спалохаецеся кармільцаў
сваіх”.
Як бачыце, адважыліся. І ня лічым, што, калі Вы нязгодныя з нашай пазыцыяй,
дык Вас абавязкова трэба запісаць у ворагі й адшчапенцы. Выкажу нават здагадку,
што самі вы слухаеце “Свабоду” якраз дзеля таго, каб даведацца тое, пра
што ня можаце пачуць з афіцыйных мас-мэдыяў, пазыцыю якіх падзяляеце.
* * *
Ільля Копыл зь Менску:
“Хутка сьветлае веснавое сьвята – Вялікдзень. Людзі рыхтуюцца да сьвяточных
клопатаў. А клопатаў хапае.
Мне прыгадалася, як Лукашэнка перад Новым годам наведаў некалькі гастраномаў
і паставіў задачу – кожнай сямьі па бутэльцы шампанскага. Але нават такое
дробязнае абяцаньне ня было выкананае. Па-першае, у глыбінку гэтую бутэльку
не завезьлі; а па-другое, ня кожнай сямьі тая бутэлька па кішэні.
Цяпер, перад Вялікаднем, самы час аб’яўляць новую прэзыдэнцкую мэту:
“Кожнаму беларусу – па яйку”. Але ж і гэтая праграма можа быць сарваная.
У многіх месцах зь яйкамі перабоі. А таксама могуць перашкодзіць, як звычайна,
жульлё, заходнія спэцслужбы, апазыцыя, “вашывыя блохі”. Праўда, выйсьце
ёсьць – калі па яйку выдаць вернікам толькі дзяржаўнае – праваслаўнае веры.
Абяцанка – цацанка, а дурню – радасьць. Будзем чакаць”, – гіранічна піша
Ільля Копыл зь Менску.
Заўважым, што шумныя кампаніі былых гадоў у забесьпячэньні жыхароў ці
то шампаньскім, ці то яйкамі, ці то гарэлкаю апошнім часам спакваля сьціхлі.
Ужо цягам паўгода спажывецкія цэны ў Беларусі ймкліва набліжаюцца (і ў
многіх выпадках дасягнулі) усясьветнага ўзроўню. Адпаведна, зьнікаюць і
ажыятаж, і дэфіцыт, і патрэба ў прапагандысцкіх акцыях.
Іншая рэч, што да відавочнай ісьціны давялося йсьці шмат гадоў, учыняючы
зьдзек і над людзьмі, і над разважным сэнсам.
* * *
На заканчэньне – яшчэ некалькі цытатаў з пошты апошняга тыдня. Алег
Кулікоўскі зь Менску:
“Мне 17 год. Слухаю “Свабоду” ўжо тры гады. Вашыя выпускі навінаў дакладныя
і зьмястоўныя, а перадачы вельмі цікавыя. На мой погляд, “Радыё Свабода”
– адна з галоўных крыніцаў свабоднай інфармацыі для Беларусі”.
Арцём Лява, таксама зь Менску:
“Мяне не задавальняе палітычная і эканамічная сытуацыя, што склалася
ў Беларусі. Я ня бачу аніякіх прыкметаў, якія б сьведчылі аб станоўчых
зрухах у бліжэйшыя гады. Але ж сядзець, склаўшы рукі – гэта пахаваць сябе
як грамадзяніна”.
Дзякуй усім, хто знайшоў час падзяліцца думкамі наконт пачутага. Чакаем
новых допісаў.
Пішыце на адрэсу:
паштовая скрынка 111, 220005, Менск-5, Беларусь. Вашыя лісты чытаў
Валянцін Жданко, Менск
паштовая скрынка 111, 220005, Менск-5, Беларусь. Вашыя лісты чытаў
Валянцін Жданко, Менск