Аўтар і вядучы Сяржук Сокалаў-Воюш
Яшчэ год таму назва нашай перадачы Паштовая Скрынка 111 была цалкам
актуальнай. Але сьвет не стаіць на мейсцы й апошнім часам рэдакцыя пачала
атрымліваць допісы праз электронную пошту. Зразумела, што ў ёй нашыя каардынаты
гучаць інакш. Тым ня менш, лісты, дасланыя ў Паштовую Скрынку 111 мы таксама
атрымліваем… Сёньня агляд пошты праводзіць Сяржук Сокалаў-Воюш, які радзіць
усім, хто цікавіцца беларускай эміграцыяй, узяць у рукі асадку, бо ў гэтым
выпуску Паштовае Скрынкі 111 вы знойдзеце адрасы й нумары тэлефонаў некаторых
беларускіх арганізацыяў у замежжы.
Пакуль вы будзеце браць асадкі, скажу, што пераважная бальшыня тых,
хто піша да нас праз электронную пошту – людзі, якія воляю лёсу апынуліся
па-за межамі Бацькаўшчыны. Зазвычай, усе яны маюць адну найбольшую праблему:
адсутнасьць простых кантактаў з суайчыньнікамі за мяжою.
Вось, напрыклад, кароткі допіс з Канады: “Паважанае спадарства. Я эміграваў
у Канаду два гады таму і ня ведаю, ці ёсьць у Таронта беларуская грамада.
Калі ласка, калі вы ведаеце пра гэта, напішыце”. І подпіс: Глеб Нікіфараў.
Шаноўны Глеб, у Канадзе існуе Каардынацыйны Камітэт Беларусаў Канады,
які знаходзіцца ў месьце Бары – правінцыя Антарыё. Старшыня гэтай арганізацыі:
жонка пятага старшыні Рады Беларускае Народнае Рэспублікі Вінцэнта Жук-Грышкевіч
– Раіса Жук-Грышкевіч. Сярод сяброў Камітэту: цяперашні Старшыня Рады БНР
Івонка Сурвіла, рэдактар тамтэйшага часопісу “Прамень” Анатоль Храноўскі
ды іншыя. Тэлефон і факс для сувязі з Каардынацыйным Камітэтам Беларусаў
Канады наступны: код: (705) нумар: 725-86-54. Праз гэты ж тэлефон можна
даведацца і каардынаты беларускае грамады ў Таронта. Акрамя гэтага, жывуць
там і былыя грамадзяне Беларусі, арганізацыйна не зьвязаныя з нашымі суайчыньнікамі:
бард Марк Мерман, бізнэсмэн Астроўскі ды іншыя.
Яшчэ адзін ліст прыйшоў зь места Брно – у Чэхіі. Ягоны аўтар – Валеры
Ашомка піша, што пасьля двухгадовае працы праграмістам у Менску, ужо месяц
працуе ў маленькай чэскай фірме.
“Быў бы рады, – піша Валеры, – атрымаць ад Вас хоць якую-небудзь інфармацыю
аб беларускім асяродку ў Чэхіі. У Менску, – чытаем далей, – я цікавіўся
палітычнымі і культурнымі падзеямі, хоць актыўнага ўдзелу ў грамадзкім
жыцьці й не прыймаў. Адчуваю цяжкі боль за цяжкі лёс Беларусі, але сваё
жыцьцё цалкам прысьвяціць барацьбе не гатовы”.
Шаноўны Валеры, дзякуй за ліст, а найперш: за шчырасьць. Здаровая нацыя
ня мусіць складацца толькі са змагароў. Галоўнае тут – нацыянальная сьведамасьць,
жаданьне нешта рабіць дзеля сваёй, няхай сабе й далёкай цяпер Радзімы.
Пра беларускую грамаду ў Чэхіі магу паведаміць наступнае: Праскія беларусы
згуртаваныя ў суполку “Скарына”. Разам з пражакамі трымаюцца й іншыя беларусы
Чэхіі, якія атрымалі тут палітычны прытулак і жывуць ня толькі ў сталіцы,
але і ў іншых мясьцінах. Суполка “Скарына” зьбіраецца больш-менш раз на
месяц (апрача летніх месяцаў) каб абмеркаваць самыя розныя пытаньні, прыкладам,
справу падрыхтоўкі ці сьвяткаваньня Дня Незалежнасьці 25 сакавіка, або
наведаньня ды прыборкі магілаў пахаваных на Альшанскіх могілках у Празе,
прэзыдэнтаў БНР Крычэўскага й Захаркі – на Дзяды. Суполка “Скарына” стараецца
дапамагчы сваім сябрам і ў разьвязаньні некаторых прыватных праблемаў,
зь якімі сутыкаецца чалавек, які апынуўся далёка ад Радзімы. Для тых, хто
шукае сувязі зь беларусамі ў Чэхіі, падаю часовы тэлефон суполкі “Скарына”,
які будзе дзейнічаць ажно да Калядаў: 20-96-04-73.
Наступны ліст напісаны па-ангельску. Аўтар – Дан Полцэк – задае ў ім
усяго адно пытаньне: дзе можна купіць падручнік, каб вывучыць беларускую
мову. Зразумела, што адказ яму мы дадзім таксама праз электронную пошту
па-ангельску. А для нашых слухачоў паведамім, што падобны падручнік існуе.
Ягоная аўтарка, Валянціна Пашкевіч, у свой час скончыла факультэт клясычнае
філялёгіі Віленскага ўнівэрсытэту. З 49-га году жыве ў Канадзе. Там у 1974-78
гадох і пабачыў сьвет ейны грунтоўны двухтомны падручнік “Беларуская мова”
– “адзіны сыстэматычны і найбольш поўны курс беларускае мовы для навучальных
мэтаў за межамі Беларусі”. Такімі словамі гэтае выданьне характарызуе энцыкляпэдыя
“Беларуская мова” у якой, між іншым адзначана: “Падручнік (Валянціны Пашкевіч)
абапіраецца на правапіс Браніслава Тарашкевіча з пазьнейшымі ўдакладненьнямі,
прынятымі на эміграцыі пад уплывам Янкі Станкевіча й Антона Адамовіча.
У дадатку да падручніка зьмешчаны беларуска-ангельскі й ангельска-беларускі
слоўнікі па 9 тысячаў лексычных адзінак кожны”.
А вось яшчэ адзін ліст, гэтым разам адпраўлены звычайнай поштаю. Ён
прыйшоў да нас з Гомелю. У ім, як у бальшыні лістоў зь Беларусі, боль.
Стан чалавечай зацятасьці, ад якога блізка, або да вар’яцтва, або да нэрвовага
зрыву. Раней, аўтар ліста зьвярнуўся да тагачаснага прэзыдэнта Аляксандара
Лукашэнкі з просьбаю дапамагчы ў вырашэньні некаторых праблемаў. Даведзены
да адчаю чалавек напісаў Лукашэнку, што ў выпадку адмовы ён спаліць сваю
руку на Вечным агні Пляцу Перамогі.
“Раскажыце расейскаму й беларускаму народу, – піша цяпер гэты чалавек
да нас. – Раскажыце праўду пра жыцьцё тут, у нас, у Гомелі. Можа перастануць
прыяжджаць сюды расейскія губэрнатары, калі даведаюцца што:
Прэзыдэнт даў згоду на падпал левай рукі на Вечным агні на Пляцы Перамогі
ў Менску. Я гатовы гэта зрабіць. Цяпер мне цяжка трымаць асадку. Таму што
я хачу прызвычаіцца да болю, таму што я павінен гадаваць дзяцей. Каб выжыць,
мы мусім трымаць козаў і казьлянятаў. Рукі баляць ад фізычнага і маральнага
болю”.
Мушу зазначыць, што акцыі самаспаленьня ці спробаў самаспаленьня ў часы
прэзыдэнцкай Беларусі ўжо былі. Сам сябе спаліў наваполацкі адвакат, які
не знайшоў іншага спосабу абараніць свой прафэсыйны гонар і сваю падабаронную.
У Менску, на Пляцы Незалежнасьці у знак пратэсту супраць сельскагаспадарчае
палітыкі ўладаў спрабаваў сам сябе спаліць беларускі фэрмэр.
І ўсё ж, самаспаленьне не найлепшы спосаб разьвязаньня сваіх праблемаў.
Як вынікае з працытаванага ліста, аўтар мае дзяцей, а гэта значыць, што
ў выніку самаспаленьня або калецтва ад няўдалай акцыі, праблемы ахвяры
абрынуцца на плечы нашчадкаў. Як кажуць: “адна бяда ня ходзіць”.
І на заканчэньне сёньняшняга агляду пошты яшчэ адзін электронны ліст.
Яго даслала нам зь места Ольдэнбург Дзіна Круцікава. У лісьце ўсяго адна
фраза: “Прывітаньне зь Нямеччыны!” На маю думку, гэта знак таго, што ёсьць
у сьвеце беларусы, якія чуюцца шчасьлівымі й гатовыя гэтым шчасьцем падзяліцца
зь іншымі суайчыньнікамі, а гэта значыць, што ЖЫВЕ БЕЛАРУСЬ!
Сяржук Сокалаў-Воюш, Прага
Самае папулярнае
1