Сёньня ў Стразбургу пачалося паседжаньне Парлямэнцкай асамблеі Рады
Эўропы. У парадку дня заўтра, 23 студзеня, Палітычны камітэт разгледзіць
пытаньне статусу Беларусі. Афіцыйны Менск прадстаўляе дэлегацыя так званай
“палаты прадстаўнікоў” на чале з віцэ-сьпікерам Уладзімерам Канаплёвым.
У складзе дэлегацыі – Уладзімер Навасяд, Аляксей Шпілеўскі. Ад беларускай
апазыцыі ў Стразбург былі запрошаныя Міхаіл Чыгір, Уладзімер Ганчарык і
Сямён Домаш. Аднак склад дэлегацыі крыху іншы. На сувязі ў Стразбургу Ўладзімер
Глод.
Працэдурай на разгляд справы прадугледжаныя паўтары гадзіны. За гэты
час вядучы камітэт Парлямэнцкай асамблеі мусіць выслухаць два беларускія
бакі, пачуць іхныя адказы на пытаньні і вынесьці сваё заключэньне. Дэлегацыі
ад так званай “палаты прадстаўнікоў” і палітычнай апазыцыі апынуліся ў
розных умовах: афіцыйныя прадстаўнікі (Канаплёў, Шпілеўскі, Лосеў, Навасяд)
прыляцелі ў Стразбург яшчэ ў нядзелю. Сёньняшні дзень, такім чынам, яны
выкарысталі для неафіцыйных сустрэчаў, важкасьць якіх тут надзвычай высокая.
У прыватнасьці сябры гэтак званай “палаты прадстаўнікоў” кантактавалі з
былым расейскім прэм’ерам Чарнамырдзіным, дэпутатамі расейскай Дзярждумы,
а таксама зь некаторымі парлямэнтарамі краінаў СНД і міжнароднымі чыноўнікамі.
Прадстаўнікі палітычнай апазыцыі (а згодна папярэдняй інфармацыі, гэта
Палевікова, Лябедзька і Чыгір) трапяць на паседжаньне Палітычнага камітэту
амаль што як “з карабля на баль” – яны зьявяцца ў Стразбургу сёньня пасьля
20 гадзінаў, калі тут усё ўжо зачынена.
Магчыма, апазыцыя спадзяецца, што рашэньне аб немагчымасьці перагляду
статусу Беларусі ў Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы будзе чарговы раз
прынятае як бы аўтаматычна. Тут варта нагадаць, што ў студзені 1997 году
бюро Парлямэнцкай асамблеі прыпыніла статус адмыслова запрошанага для парлямэнту
Беларусі. Прычына – непрызнаньня дэмакратычнасьці ўмоваў і канстытуцыйнасьці
вынікаў так званага лістападаўскага рэфэрэндуму 1996 году. З таго часу
штогод афіцыйныя ўлады Беларусі спрабуюць дамагчыся перагляду гэтага рашэньня,
і кожны раз Рада Эўропы (калі ў рамках Палітычнага камітэту, а калі і ўсёй
Парлямэнцкай асамблеі) дае адмоўны адказ. Прычына ў тым, што Беларусь працягвае
сур’ёзна адставаць ад стандартаў Рады Эўропы ў галіне дэмакратыі, вяршэнства
права і правоў чалавека.
Магчыма 23 студзеня Палітычны камітэт пацьвердзіць сваю пазыцыю. Ягоны
кіраўнік Тэры Дэйвіс, якога я сёньня сустрэў у кулюарах Рады Эўропы, сказаў,
што зь ягонага боку было б нетактоўна казаць нешта да заканчэньня заўтрашняга
паседжаньня. Але пэўны настрой у Парлямэнцкай асамблеі, падобна, існуе.
Падставай для гэтага можна лічыць наступны фрагмэнт, які тычыцца Беларусі,
з сёньняшняй прэсавай канфэрэнцыі лёрда Рассэла Джонсана:
(Джонсан: ) “Я ня думаю, што дасягнуты пэўны прагрэс, які мог бы задаволіць.
На мінулым тыдні я сустракаўся з прадстаўнікамі беларускай дэлегацыі і
ў чарговы раз сказаў ім, што ўсё залежыць ад зьменаў унутры краіны, асабліва
ад перагляду функцыяў парлямэнту, які зараз не выконвае ніякай ролі”.
(Караткевіч: ) “Першапачаткова плянавалася, што беларускую апазыцыю
будуць прадстаўляць Сямён Домаш, Міхаіл Чыгір і Ўладзімер Ганчарык. Але
зараз склад дэлегацыі крыху іншы. З чым гэта зьвязана?”
(Глод: ) “Тут даволі складанае і заблытанае пытаньне. Нагадаю, што ўвесь
час разам з дэлегацыяй так званай “палаты прадстаўнікоў” запрашалася дэлегацыя
Вярхоўнага Савету 13-га скліканьня. На гэты раз дэлегацыя Вярхоўнага Савету
наогул не была запрошаная, а прыйшлі запрашэньні для трох асобаў – Ганчарыка,
Домаша і Чыгіра. Але, паводле нашых дадзеных, толькі Чыгір пагадзіўся прыехаць
у Стразбург. Прадстаўляць Уладзімера Ганчарыка тут будзе Валянціна Палевікова,
а інтарэсы Сямёна Домаша будзе Анатоль Лябедзька. Гэта тая інфармацыя,
якой мы валодаем на той час, пакуль дэлегацыя яшчэ не зьявілася ў Стразбургу”.
Уладзімер Глод, Стразбург
Самае папулярнае
1