У мінулую суботу ў Горадні было ўрачыста адзначана
праваслаўнае сьвята Абраза Казанскае Божае Маці. Ягоная копія знаходзіцца
ў мясцовым Сьвята-Пакроўскім саборы. Правіць набажэнства прыяжджаў Патрыяршы
экзарх Філарэт. У гэтым царкоўным сьвяце праглядаецца выразна палітычная
прарасейская афарбоўка.
Адзін зь вернікаў сказаў мне, што сьвята Абраза Казанскае Божае Маці
ніяк нельга параўноўваць з асноўнымі царкоўнымі сьвятамі. Напрыклад, з
Пакровам або Спасам. Але апошнім часам яму пачалі надаваць асаблівую значнасьць.
Пра гэта сьведчыць сам прыезд царкоўнага кіраўніка.
Здавалася б, дзе тая Казань, а дзе — Горадня. Аднак па радыё ўжо называюць
Казанскую Божую Маці быццам бы заступніцаю Горадні. Цікава, ад каго — ад
палякаў, ад NATO? Бо адначасова беларускія мас-мэдыі тлумачылі, што абраз
гэты калісьці «ўратаваў Маскву ад палякаў». Або — «ад польскага войска».
Але нават гэта — толькі палова праўды. Бо Масква была ў 1612-м годзе ўратавана
і ад палякаў, і ад беларусаў — бо тады ў расейскай сталіцы стаяла агульнае
войска Вялікага Княства Літоўскага й Польшчы… Знойдзены на гарэлішчы ў
Казані абраз прывезьлі ў Маскву, і беларускае войска неўзабаве вярнулася
дахаты. Ня дзіва, што менавіта ў Маскве сёлета казанскае сьвята адзначалася
вельмі гучна.
Цікава, што і гарадзенскі, і маскоўскі абразы зьяўляюцца толькі копіямі.
Сапраўдны быў скрадзены напачатку стагодзьдзя. Улады Казані зьвярнуліся
ў Ватыкан, дзе быццам бы знайшлі арыгінал. 4 лістапада стала вядома, што
Папа афіцыйна дэкляраваў вярнуць яго. Аднак Алексій ІІ — кіраўнік Расейскае
Праваслаўнае царквы — тут жа назваў ініцыятыву самадзейнасьцю й выказаў
няверу адносна сапраўднасьці знойдзенага абраза Божае Маці Казанскае.
Называньне яе заступніцаю заходнебеларускага гораду гучыць даволі дзіўна.
Аднак, гэта — цалкам у рэчышчы палітыкі ўладаў, накіраванай на падтрымку
і ўмацаваньне на Гарадзеншчыне Праваслаўнае царквы. У канцы мінулага тыдня
прэм'ер-міністар Ярмошын наведаў Жыровіцкі манастырскі комплекс, які рэстаўруецца
на грошы дзяржавы. Сам Філарэт перад тым, будучы ў Лідзе, уручыў свае граматы
групе чыноўнікаў за падтрымку Праваслаўнае царквы. Напрыклад, намесьніцы
старшыні абласнога выканкаму Марыі Біруковай, якая ў мінулым была ідэялягічным
сакратаром абкама партыі ды ваяўнічай атэісткаю…
Сьвіслацкія ўлады ў раённым бюджэце вызначылі суму на будаўніцтва царквы.
Бераставіцкія ўлады праводзілі нараду ў тым, як чым хутчэй перарабіць сталоўку
чыгуначнікаў у праваслаўную царкву. Дапамагаць былі прыцягнуты памежнікі,
а грошы выдаткаваў абласны выканкам.
Дарэчы, казанскі абраз быў сваім часам зьмешчаны царскімі ўладамі ў
гарадзенскім гатычным касьцёле, званым Фараю Вітаўта. Каб лішні раз засьведчыць
захоп беларускіх земляў, славуты касьцёл быў цынічна перароблены ў царкву.
Савецкая ўлада ўвогуле зруйнавала Фару Вітаўта.
Сяргей Астраўцоў, Горадня
Самае папулярнае
1