Сёньня

Моц міжнароднага бізнэсу непараўнальна большая за рэсурсы любых дзяржаваў. Вельмі яскрава пра гэтым сьведчыць прыклад, які прывёў на канфэрэнцыі віцэ-прэзыдэнт Цэнтру міжнароднага прыватнага прадпрымальніцтва й віцэ-прэзыдэнт Гандлёвае палаты ЗША Ўілард Ўоркман. Ён сказаў, што праз Нью-Ёрскі «Чэз Манхэтэн Банк» за 11 хвілінаў праходзяць сумы, якія пераўзыходзяць гадавыя аб'ёмы дапамогі замежным дзяржавам з боку Амэрыкі, Заходняй Эўропы і Японіі разам узятых.

Як разняволіць беларускі бізнэс, як прасоўваць ідэі і прынцыпы свабоднага рынку – пра гэта гаварылі ўдзельнікі канфэрэнцыі. Амбасадар ЗША Дэніэл Спэкгард падкрэсьліў, што трэба разбураць міт, нібыта посьпех бізнэсу – гэта посьпех толькі ягонага ўладальніка, трэба тлумачыць, што гэта вядзе да падвышэньня дабрабыту ўсяго насельніцтва.

«Я з болем бачу, як Беларусь губляе свае незвычайныя магчымасьці», – сказаў спадар Спэкгард. Ён пералічыў гэтыя перавагі: добра падрыхтаваная працоўная сіла, высокая працоўная этыка, выгоднае гэаграфічнае становішча.

Неспрыяльнае асяродзьдзе, у якім працуе беларускі бізнэс, адзначалі ўсе айчыныя ўдзельнікі канфэрэнцыі. Зь вялікай цікаўнасьцю яны слухалі выступ прэзыдэнта Летувіцкага інстытуту свабоднага рынку Алены Лявонцевай пра досьвед прасоўваньня прынцапаў эканамічнае свабоды. Напачатку 90-х гадоў інстытут спадарыні Лявонцевай змагаўся за ўсталяваньне жорсткай прывязкі літа да даляру. І вось ужо 6 гадоў літ, які каштуе роўна чвэрць даляру, стаў ці не сымбалем Летувы. «Мы выкарыстоўваем усе сродкі, працуем з любым урадам, каб зрабіць яго больш прыхільным да вольнага рынку», – сказала спадарыня Лявонцева. Я спытаў Алену Лявонцеву, як, на ейны погляд, стан бізнэсу ў Летуве адрозьніваецца ад стану прадпрымальнікаў на Беларусі.

«У прадпрымальнікаў у Летуве нашмат больш свабоды й адпаведна больш значныя дасягненьні. У Беларусі для бізнэсмэнаў шмат перашкодаў, каб дасягнуць сваіх мэтаў, і іхны посьпех залежыць ад таго, як яны могуць дамовіцца зь дзяржаўнымі структурамі. Але ўсё роўна яны праходзяць школу рынку. І калі ў Беларусі будзе эканамічная свабода, яны дасягнуць значных посьпехаў», – лічыць прэзыдэнт Летувіцкага інстытуту свабоднага рынку Алена Лявонцева.

Беларусь ізалюе сябе ня толькі палітычна, але й эканамічна. Як паведаміў віцэ-прэзыдэнт Гандлёвае палаты ЗША Ўілард Ўоркман, у палату уваходзяць тры мільёны фірмаў, але толькі 20 зь іх праяўляюць інтарэс да супрацоўніцтва з сучаснай Беларусьсю. Ў інтэрвію «Радыё Свабода» ён сказаў:

(Ўоркман: ) «Беларускі бізнэс можа дапамагчы сам сабе шляхама аб'яднаньня ў асацыяцыі, якія б даносілі да народу і ўраду тыя праблемы, якія існуюць у бізнэсе. Амэрыканскі бізнэс можа дапамагчы, падтрымліваючы гэтыя асацыяцыі. Гэта трэба й для беларускага, і для амэрыканскага бізнэсу. Празь нейкі час мы станем канкурэнтамі, але мы зацікаўленыя ў гэтым. Добрае суперніцтва робіць бізнэс лепшым».

На маё пытаньне, як ён ацэньвае пэрспэктывы беларускага бізнэсу, спадар Ўоркман адказаў:

«Я думаю, што будучыня ў беларускага бізнэсу ёсьць. Нягледзячы на неспрыяльнае асяродзьдзе, вашыя бізнэсоўцы працуюць і супрацоўнічаюць з замежнымі кампаніямі. Калі ж для іх стварыць спрыяльныя ўмовы, уявіце сабе, як шмат яны змогуць зрабіць. На жаль, зараз яны вымушаныя плыць супраць плыні. Калі вы зьменіце ўмовы, ваш бізнэс зможа стварыць канкурэнцыю ў любой краіне сьвету», – мяркуе віцэ-прэзыдэнт Гандлёвае палаты ЗША Ўілард Ўоркман.

Супадзеньні ў часе часта атрымліваюцца вельмі сымбалічнымі. У той час, калі ў Менску прадстаўнікі беларускага, летувіцкага й амэрыканскага бізнэсу абмяркоўвалі, як вызваліць беларускае прадпрымальніцтва ад ціску дзяржавы, у Маскве беларускія і расейскія чыноўнікі таксама абмяркоўвалі шляхі супрацоўніцтва ў галіне прадпрымальніцтва.

Як паведаміў супрацоўнік беларускага Міністэрства прадпрымальніцтва ды інвэстыцыяў Мікалай Раманоўскі, адпаведная «саюзная» праграма распрацаваная на базе беларускай мадэлі дзяржаўнае палітыкі ў галіне разьвіцьця прыватнага бізнэсу, прызнанай «саюзьнікамі» лепшай на тэрыторыі СНД.

Юры Дракахруст, Менск