Ясная прастата, відавочнасьць слоўных сувязяў, чамусьці да часу схаваных
ад цябе, адкрываецца заўсёды як вялікае дзіва.
Так атрымалася са словам стома - маміным прорзьвішчам, найменьнем
іхняга немалога роду. Вельмі доўга асацыятыўнасьць неяк зашорана скіроўвалася
на адно - беларускага актора Зьдзіслава Стому: ці не зямляк, ці не сваяк?
А цяпер нават дзіўна, як гэта жылі сабе паасобку этымалагічна тоесныя
- прозьвішча-намінацыя Стома ды паэтычна-кніжнае стома "вялікая
страта сілы пасьля цяжкое працы альбо душэўных мукаў". Можна меркаваць,
што іх разьядноўвала актыўная функцыянальнасьць аднакаранёвых стомленасьць,
утомленасьць, натомленасьць. Вось і сучаснае беларускае грамадзтва
зноў спаралізавала беспрасьветная стомленасьць - ад невырашальных
праблемаў, дробязных клопатаў, распаношанае гнюсаты й хамства. Стомленасьць
стамляе, ператвараючы жыцьцё ў шэры будзень.
Выйсьце ж трэба шукаць у ахвярнай стоме, празь якую мы, беларусы,
нарэшце мусім дайсьці да пераможнае радасьці. Спатрэбяцца немалыя высілкі,
каб выпраставаць з апатычнае стомленасьці на выратавальную стому.
Бо стома - гэта стан здаволенасьці пасьля значнае, рупнае, цяжкое працы.
Стома - засяроджанасьць на сабе, калі ўся істота настроеная на адпачынак
дзеля вяртаньня выдаткаванае сілы-моцы. Стома навальваецца, але
ня здушвае, яна ўзносіць, уздымае, растварае ў слодычы адпачынку.
Сэмантычна раскошнае ды завершанае стома змушае да рамантычна-высокага
асэнсаваньня беларускага прозьвішча, да якога й ты далучаны праз свайго
хто ведае ў якім калене продка.
Валянціна Мароз.
Валянціна Мароз.