Часам мы даем парады на розныя тэмы – пра тое, як шкодна чытаць у цемры ці пра тое, як правільна здымаць кляшча, калі той учапіўся ў скуру – толькі таму, што мы самі чулі гэтыя парады шмат разоў.
У сваёй кнізе «Ці сапраўды нельга мыцца ў душы падчас навальніцы?» амэрыканскі журналіст Анахад О’Конар паспрабаваў праверыць некаторыя ўстойлівыя перакананьні, вывучаючы навуковыя дасьледаваньні і апытваючы экспэртаў. Вось некаторыя з папулярных меркаваньняў, якія ў кнізе О’Конара абвяргаюцца альбо пацьвярджаюцца:
Мускулы і тлушч – гэта дзьве розныя тканкі, якія не ператвараюцца адна ў адну. Калі вы спыняеце фізычныя практыкаваньні, мускулы зьмяншаюцца і іх месца можа заняць тлушч. Людзі, якія спыняюць практыкаваньні, звычайна працягваюць спажываць ранейшую колькасьць калёрыяў. Але паколькі выдаткі энэргіі зьмяншаюцца, чалавек набірае вагу. А паколькі мускульная маса павялічвае хуткасьць мэтабалізму, дык верагодна, што зь меншай масай мускулаў у чалавека прыбавіцца тлушчу, калі ён больш есьць і мае меншую фізычную нагрузку. Гэтыя тры фактары і ствараюць ілюзію, што мускулы ператвараюцца ў тлушч. Але добрая навіна ў тым, што гэта можна прадухіліць нават з дапамогай абмежаваных фізычных практыкаваньняў.
У жаночым арганізьме меншы працэнт вады, чым у мужчынскім, таму высокая канцэнтрацыя алькаголю ў крыві дасягаецца хутчэй. Але гэта ня ўсё. Жанчыны таксама маюць удвая ніжэйшую канцэнтрацыю рэчыва, якое дапамагае расшчапляць алькаголь. Таму печань і страўнік жанчыны перапрацоўваюць толькі каля 20% ад колькасьці алькаголю, які перапрацоўваецца ў арганізьме мужчыны. У выніку большая колькасьць алькаголю патрапляе ў кроў і, адпаведна, у мазгі.
Дасьледаваньні паказалі, што для таго, каб канцэнтрацыя алькаголю ў крыві пашкодзіла клеткі мозгу, трэба выпіць столькі, што чалавек раней памрэ ад затрымкі дыханьня. Але трэба памятаць, што хоць сам алькаголь і не зьнішчае мазгі, гэта можа адбыцца з-за іншых рэчаў, зьвязаных з п’янствам, у тым ліку з-за няўвагі да свайго здароўя і правільнага харчаваньня.
Амэрыканскія дасьледаваньні паказалі, што за зімовы час людзі ў сярэднім набіраюць паўкіляграма вагі. Толькі 10% дасьледаваных набралі болей за два кіляграмы. Але праблема ў тым, што гэтая вага часьцей за ўсё нікуды потым не сыходзіць, якія б вы сабе не давалі абяцаньні на Новы Год. Таму варта кантраляваць сябе за сьвяточнымі сталамі.
Апошнім часам паўсюль рэклямуюць пазытыўныя якасьці зялёнай гарбаты, ад паляпшэньня страваваньня да лепшай працы мозгу. Аднак шмат у якіх выпадках для гэтага існуе недастаткова навуковых доказаў. Напрыклад, у зялёнай гарбаце шмат катэхінаў – рэчываў, якія паскараюць мэтабалізм і дазваляюць «спальваць» тлушч. На жаль гэты эфэкт настолькі малы, што ня можа прывесьці да значнага зьмяншэньня вагі.
Што праўда, адно з дасьледаваньняў паказала, што мужчыны, якія ўжывалі спэцыяльны экстракт зялёнай гарбаты з высокім утрыманьнем катэхінаў (у 20 разоў вышэйшым, чым у звычайнай гарбаце), згубілі на кіляграм вагі болей, чым тыя, хто не прымаў гэтага экстракту. Але пару кубкаў гарбаты ў дзень не дадуць сур’ёзнага эфэкту.
У сваёй кнізе О’Конар паказвае памылковасьць многіх рэчаў, якія людзям здаюцца відавочнымі, бо яны іх чулі ад 5-6 гадоў. Ён раіць зьвяртацца да аўтарытэтных публікацый і Інтэрнэт-сайтаў і кансультавацца з доктарам, перш чым займацца самалячэньнем.
Сярод найгоршых мітаў – тое, што калі вас укусіла зьмяя, дык трэба разрэзаць скуру ў гэтым месцы і адсмактаць атруту. Насамрэч такія дзеяньні небясьпечныя, а найлепшы варыянт заставацца ў цяпле, піць шмат вадкасьці і як мага хутчэй дабрацца да шпіталю.
Як ні дзіўна, так, піша О’Конар. Калі маланка патрапляе ў будынак, электрычны зарад можа рухацца па водаправоднай сыстэме і ўдарыць кожнага хто дакранецца да крану. Маланка можа лёгка пераскочыць з добрага мэталічнага правадніка на яшчэ лепшы праваднік, вас. Так што з гэтай старой парады лепей не жартаваць.
У сваёй кнізе «Ці сапраўды нельга мыцца ў душы падчас навальніцы?» амэрыканскі журналіст Анахад О’Конар паспрабаваў праверыць некаторыя ўстойлівыя перакананьні, вывучаючы навуковыя дасьледаваньні і апытваючы экспэртаў. Вось некаторыя з папулярных меркаваньняў, якія ў кнізе О’Конара абвяргаюцца альбо пацьвярджаюцца:
1. Мускулы ператвараюцца ў тлушч, калі іх не трэніраваць: Няпраўда!
Мускулы і тлушч – гэта дзьве розныя тканкі, якія не ператвараюцца адна ў адну. Калі вы спыняеце фізычныя практыкаваньні, мускулы зьмяншаюцца і іх месца можа заняць тлушч. Людзі, якія спыняюць практыкаваньні, звычайна працягваюць спажываць ранейшую колькасьць калёрыяў. Але паколькі выдаткі энэргіі зьмяншаюцца, чалавек набірае вагу. А паколькі мускульная маса павялічвае хуткасьць мэтабалізму, дык верагодна, што зь меншай масай мускулаў у чалавека прыбавіцца тлушчу, калі ён больш есьць і мае меншую фізычную нагрузку. Гэтыя тры фактары і ствараюць ілюзію, што мускулы ператвараюцца ў тлушч. Але добрая навіна ў тым, што гэта можна прадухіліць нават з дапамогай абмежаваных фізычных практыкаваньняў.
2. Жанчыны п’янеюць хутчэй за мужчынаў: Праўда!
У жаночым арганізьме меншы працэнт вады, чым у мужчынскім, таму высокая канцэнтрацыя алькаголю ў крыві дасягаецца хутчэй. Але гэта ня ўсё. Жанчыны таксама маюць удвая ніжэйшую канцэнтрацыю рэчыва, якое дапамагае расшчапляць алькаголь. Таму печань і страўнік жанчыны перапрацоўваюць толькі каля 20% ад колькасьці алькаголю, які перапрацоўваецца ў арганізьме мужчыны. У выніку большая колькасьць алькаголю патрапляе ў кроў і, адпаведна, у мазгі.
3. Алькаголь забівае мазгавыя клеткі: Няпраўда!
Дасьледаваньні паказалі, што для таго, каб канцэнтрацыя алькаголю ў крыві пашкодзіла клеткі мозгу, трэба выпіць столькі, што чалавек раней памрэ ад затрымкі дыханьня. Але трэба памятаць, што хоць сам алькаголь і не зьнішчае мазгі, гэта можа адбыцца з-за іншых рэчаў, зьвязаных з п’янствам, у тым ліку з-за няўвагі да свайго здароўя і правільнага харчаваньня.
4. Падчас навагодніх сьвятаў людзі набіраюць пару кіляграмаў вагі: Няпраўда!
Амэрыканскія дасьледаваньні паказалі, што за зімовы час людзі ў сярэднім набіраюць паўкіляграма вагі. Толькі 10% дасьледаваных набралі болей за два кіляграмы. Але праблема ў тым, што гэтая вага часьцей за ўсё нікуды потым не сыходзіць, якія б вы сабе не давалі абяцаньні на Новы Год. Таму варта кантраляваць сябе за сьвяточнымі сталамі.
5. Кубак зялёнай гарбаты дапамагае хутчэй згубіць вагу: Няпраўда!
Апошнім часам паўсюль рэклямуюць пазытыўныя якасьці зялёнай гарбаты, ад паляпшэньня страваваньня да лепшай працы мозгу. Аднак шмат у якіх выпадках для гэтага існуе недастаткова навуковых доказаў. Напрыклад, у зялёнай гарбаце шмат катэхінаў – рэчываў, якія паскараюць мэтабалізм і дазваляюць «спальваць» тлушч. На жаль гэты эфэкт настолькі малы, што ня можа прывесьці да значнага зьмяншэньня вагі.
Што праўда, адно з дасьледаваньняў паказала, што мужчыны, якія ўжывалі спэцыяльны экстракт зялёнай гарбаты з высокім утрыманьнем катэхінаў (у 20 разоў вышэйшым, чым у звычайнай гарбаце), згубілі на кіляграм вагі болей, чым тыя, хто не прымаў гэтага экстракту. Але пару кубкаў гарбаты ў дзень не дадуць сур’ёзнага эфэкту.
Давярай, але правярай
У сваёй кнізе О’Конар паказвае памылковасьць многіх рэчаў, якія людзям здаюцца відавочнымі, бо яны іх чулі ад 5-6 гадоў. Ён раіць зьвяртацца да аўтарытэтных публікацый і Інтэрнэт-сайтаў і кансультавацца з доктарам, перш чым займацца самалячэньнем.
Сярод найгоршых мітаў – тое, што калі вас укусіла зьмяя, дык трэба разрэзаць скуру ў гэтым месцы і адсмактаць атруту. Насамрэч такія дзеяньні небясьпечныя, а найлепшы варыянт заставацца ў цяпле, піць шмат вадкасьці і як мага хутчэй дабрацца да шпіталю.
Дык ці насамрэч нельга мыцца ў душы падчас навальніцы?
Як ні дзіўна, так, піша О’Конар. Калі маланка патрапляе ў будынак, электрычны зарад можа рухацца па водаправоднай сыстэме і ўдарыць кожнага хто дакранецца да крану. Маланка можа лёгка пераскочыць з добрага мэталічнага правадніка на яшчэ лепшы праваднік, вас. Так што з гэтай старой парады лепей не жартаваць.
