Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Людзі і зьвяры


У Чашніцкім раёне на Віцебшчыне міліцыя працягвае пошукі жывадзёраў, якія адрэзалі дзюбы некалькім дзясяткам птушанят бакланаў.

Працяг гісторыі з бакланамі, а таксама расповед пра іншыя выпадкі зьнішчэньня зьвяроў і птушак у карысьлівых мэтах — у сёньняшнім рэгіянальным аглядзе. Як да такіх выпадкаў ставяцца прафэсійныя эколягі і проста грамадзяне.


На Новалукомскім возеры, дзе некалькі дзён таму знайшлі дзясяткі маладых бакланаў з адрэзанымі дзюбамі, штодня бывае арнітоляг-аматар Віталь Кашчэеў. Менавіта ён разам зь відэаапэратарам Ігарам Бышневым знайшоў зьнявечаных птушак. Ён жа назіраў, як учора іх лавілі, каб усыпіць. Такое рашэньне прыняла адмысловая камісія, таму што бакланы з пашкоджанымі дзюбамі ня могуць самі здабываць ежу і немінуча загінуць ад голаду, як толькі падрастуць і іх перастануць карміць бацькі.

Але злавіць і ўсыпіць удалося толькі які дзясятак птушак-«падлёткаў», кажа Віталь Кашчэеў:

«Штук 10 злавілі. Тады ж яны запэўнівалі, што гэта можна зрабіць без праблем. А я казаў, што напалову яны ўжо лётныя, могуць пакінуць выспу. Вось зараз па дарозе на выспу мы бачылі толькі штук 5, потым яшчэ 2, аднаго зь іх я злавіў».

Эколяг Віталь Кашчэеў: «Цяпер цяжка ацаніць маштаб страты, нанесенай прыродзе»

Віталь Кашчэеў вызначае колькасьць зьнявечаных птушак так: на высьпе каля 100–150 гнёздаў бакланаў, у кожным гадуюцца па дзьве-тры маладыя птушкі. І прыкладна ў кожным другім-трэцім гнязьдзе браканьеры нанесьлі шкоду. А цяпер падлічыць маштаб шкоды, нанесенай прыродзе, і ўвогуле немагчыма, кажа спадар Кашчэеў:

«Зараз ужо нічога ня вызначыш. Па-першае, яны ўжо лётаюць. Па-другое, на высьпе іх, можа, і ўвогуле ня знойдзеш — нават мёртвых іх могуць знаходзіць зусім у іншых месцах».

«Трафэй, за які рыбгас выплочвае „прэмію“ ў 40 тысяч рублёў, — галава застрэленага баклана»

Чашніцкі райаддзел міліцыі шукае браканьераў-барбараў. Тлумачэньні давалі і Віталь Кашчэеў, і супрацоўнікі рыбгасу «Новалукомскі». Там кажуць, што ў іх быў дазвол ад Міністэрства прыроды на адстрэл бакланаў як прадстаўнікоў непажаданага віду, які бескантрольна нішчыць рыбу — карпа, судакоў, самоў, шчупакоў, якіх тут водзіцца багата. Але «трафэем», за які рыбгас выплочвае «прэмію» памерам 40 тысяч рублёў, лічыцца галава застрэленай птушкі.

Таму сярод мясцовых жыхароў ходзяць самыя супярэчлівыя чуткі, хто б гэта мог паадразаць наддзюбкі ў жывых і даволі моцных птушак. Спадарыня Ірына, жыхарка Новалукомля, разважае так:

Пад падазрэньне трапілі і кітайцы, якія будуюць Лукомскую ДРЭС

«У мяне першая думка была, што гэта неяк зьвязана з кітайцамі, якія будуюць Лукомскую ДРЭС. Яны тут зь зімы, заехалі ў лютым. І вось — такі незвычайны выпадак! Можа, наддзюбкі маладых птушак выкарыстоўваюць ва ўсходняй кулінарыі?»

Другая вэрсія, паводле спадарыні Ірыны, — што нявечылі жывых птушак псыхічна нездаровыя людзі, прычым, верагодна, цэлай групай:

«Я не паверу, што нармальны чалавек пойдзе трушчыць гэтых птушак, адкручваць ім дзюбы! Гэта ж трэба аднаму трымаць, другому — круціць. Прасьцей ужо адсекчы ім галовы сякерай, калі на тое!»

А міліцыянты абяцаюць, што «абавязкова знойдуць барбараў...

І галовы, у такім выпадку, можна здаваць у рыбгас, лічыць спадарыня Ірына. А так — міліцыя зьбірае зьвесткі, ці не бяруць менавіта наддзюбкі ў якіх суседніх рыбгасах. Прычым у прыватных гутарках міліцыянты кажуць мясцовым жыхарам, што абавязкова знойдуць браканьераў.

Як паведамляе БелТА, міліцыя падазрае ў барбарскім учынку чалавека, які ня мае дачыненьня да рыбгасу: нібыта ён «пакалечыў птушак з асабістай непрыязі, бо яны заміналі яму лавіць рыбу». Імя падазраванага міліцыя не называе.

З бакланаў зьдзекаваліся і на Берасьцейшчыне

Актывісты берасьцейскіх арганізацыяў аховы прыроды кажуць, што барбарскае забойства бакланаў пэрыядычна здараецца і на Берасьцейшчыне. Выпадкі жорсткага абыходжаньня з жывёламі ў рэгіёне дасьледаваў Павал Канстанцінаў.

Берасьцейскі актывіст арганізацыі «Ахова птушак Бацькаўшчыны» Юры Бакур сытуацыю з бакланамі на Віцебшчыне называе ня новай:

У вусьці ракі Лань сьпілавалі дрэвы, дзе гнездавалася найбуйнейшая ў Эўропе калёнія птушак

«Увесь час узьнікаюць такія канфлікты на рыбгасах Берасьцейшчыны таксама. Ёсьць у нас знакамітая калёнія ў вусьці Лані. Там калёнія бакланаў, шэрых чапляў, белых чапляў і нават чырванакніжных птушак. Гэта найбуйнейшая кантынэнтальная калёнія птушак у Эўропе. Але дрэвы, на якіх былі гнёзды з птушанятамі бакланаў, проста сьпілавалі».

Спадар Бакур кажа, што праблема — ня толькі ў выпадках зьнішчэньня папуляцый птушак, але і ў заканадаўчай сфэры:

«Зараз хочуць зьмяніць заканадаўства аб паляваньні і зрабіць яго ўвогуле нейкім барбарскім. Ва ўсёй Эўропе адменена вясновае паляваньне на птушак, а ў Беларусі дагэтуль яно не адмененае».

Праблемы ня толькі ў абыходжаньні з птушкамі

Суразмоўца кажа, што праблемы ўзьнікаюць ня толькі ў абыходжаньні з птушкамі. Спадар Юры тлумачыць, што дагэтуль існуе камэрцыйнае, платнае паляваньне на зуброў у Белавескай пушчы.

Алег Голас, кіраўнік арганізацыі «Наследие», якая займаецца зоаабарончай дзейнасьцю ў Берасьці, кажа, што вельмі часта фіксуюцца і факты жорсткага абыходжаньня з хатнімі жывёламі:

«На вачах у гаспадыні і многіх, хто прысутнічаў у той момант, застрэлілі сабаку. І рэзананс пайшоў настолькі аб’ёмны, што сапраўды дайшоў да пэўных інстанцыяў і былі прадпрынятыя меры, каб ня проста апраўдацца, але правесьці сапраўднае расьсьледаваньне гэтага выпадку».

Патрэбныя супольныя намаганьні ў абароне жывёлы й птушак

Спадар Голас кажа, што жывёл даводзіцца бараніць ад камунальнікаў, якія чыняць адстрэлы, а часам нават ад уласных гаспадароў.

Кіраўнік «Наследия» перакананы, што толькі супольныя намаганьні грамадзкасьці дазваляюць часам пазытыўна разьвязаць праблему захаваньня жывёлаў.

Вядомы беларускі эколяг, кіраўнік грамадзкай ініцыятывы «Terra-канвэнцыя» Валеры Дранчук: «Падрабязнасьці гэтага злачынства мусіць вырашыць суд».

Суразмоўца ўдакладняе:

«Тут праглядаецца магчымасьць суду — разгляду гэтай справы менавіта ў судзе. Па-першае, што гэта за дазвольныя санкцыі былі? Па-другое, хто дзейнічаў, хто выконваў? Як мне падаецца, бязь нейкага пэўнага прыкрыцьця адсякаць дзюбы бакланам ніхто б не асьмеліўся. Тут нейкае прыкрыцьцё ёсьць, і суд бы гэта высьветліў. Бо колькі б мы ні пісалі на форумах, на сайтах у інтэрнэце і гэтак далей — усё гэта праз 2–3 тыдні забудзецца. А суд расставіць кропкі, бо ён правядзе расьсьледаваньне.

Тое, што дзеецца зараз у дзікай (не рэгуляванай) частцы прыроды Беларусі — гэта прыклад таго, што чалавек ізноў-такі ўмешваецца. Калісьці тут выпрамлялі рэкі, а цяпер — хочуць паставіць бакланаў на месца... Магчыма, што ёсьць у прыродзе нейкія віды зьвяроў ці птушак, якія патрабуюць нейкага рэгуляваньня, але калі сюды дамешваецца „чалавечы тэрор“, ды яшчэ крывавы і жорсткі, то, безумоўна, у дадзеным выпадку трэба біць па руках, у тым ліку працэсамі ў судах.

Мы ж бачым, што цяпер людзі самі ня могуць сябе абараніць. Яскравы прыклад гэтага — парк імя 40-годзьдзя Кастрычніка ў сталіцы. Улада робіць жорсткія рэчы, а людзі ня могуць абараніцца. Тым ня менш такія спробы трэба рабіць, бо яны будуць найбольш эфэктыўныя менавіта праз суд, нягледзячы нават на тое, які ён на сёньня ёсьць. Але ж ёсьць канкрэтныя законы, канкрэтныя артыкулы, дзе прапісаныя нормы, абавязкі. І мы маем права апэляваць да іх. І, як мне падаецца, гэтая справа вельмі прыдатная, каб злачынцаў пакараць менавіта праз суд».

Даведка «Свабоды»:

У Беларусі на сёньня адзінае магчымае пакараньне за жорсткае абыходжаньне з жывёлай, калі тая засталася ў жывых — штраф ад 10 да 30 базавых велічыняў. Яно прадугледжана артыкулам 15.45 Кодэксу аб адміністрацыйных правапарушэньнях.

Артыкул «Жорсткае абыходжаньне з жывёлай» прадугледжваецца таксама ў Крымінальным кодэксе. Аднак, паводле зьвестак камісіі Палаты прадстаўнікоў па праблемах Чарнобыльскай катастрофы, законапраект «Аб абыходжаньні з жывёламі» ўжо шмат часу знаходзіцца на разглядзе ў Адміністрацыі прэзыдэнта. Калі будзе атрымана згода ад Аляксандра Лукашэнкі, то гэты законапраект разгледзіць Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG