Маладыя людзі прыходзяць, сядаюць за столікі, ставяць на яго шыльдачку «Столік за Пуціна» і доўга-доўга вячэраюць, але нічога ня п’юць. Дарэмна, канешне, бо ў самым вядомым з гэтых месцаў — францускай рэстарацыі «Жан-Жак» — вельмі добрая і разам з тым дэмакратычная па сваіх коштах вінная карта. Лібэральная супольнасьць вылучае вэрсіі, самая распаўсюджаная зь якіх — гэта акцыя пракрамлёўскай моладзі з руху «Нашы». Праўда, навошта яны гэта робяць, думак значна больш. На бойку нарываюцца? Па дробязі паскудзяць? Спрабуюць дэмаралізаваць ідэалягічных праціўнікаў, пазбавіўшы звычайных месцаў для вячэры? І на якія грошы, дарэчы, гуляюць? Бо сярэдні рахунак у такім месцы, нават без алькаголю — даляраў 100-150.
Ня сьмешна гэта ўсё, зразумела. «Пакуль вы змагаецеся за рэстараны, Пуцін стане прэзыдэнтам», — напісаў адзін камэнтатар гэтай дыскусіі. Мне ж падаецца, што такія сюжэты зьяўляюцца менавіта таму, што вынікі выбараў амаль прадвызначаныя. Калі б праўладныя актывісты непакоіліся за вынікі выбараў, ня тым бы яны займаліся, а пахалі б на павялічэньне рэйтынгу Пуціна. Але, відаць, іх ня просяць.
Візуальна інтрыга яшчэ, канешне, застаецца. Так учора, у нядзелю, адбылася
чарговая акцыя апазыцыі «Белае кола». Яна, безумоўна, была ўнушальнай і эфэктнай. Трыццаць тысячаў чалавек паўсталі ў адзін шэраг уздоўж Садовага кола. Так бы мовіць, узялі Крэмль у аблогу. У псыхалягічным пляне сабраць гэтыя 30 тысячаў, магчыма, нават цяжэй, чым 100 тысячаў на Балотнай плошчы. Бо адна справа — стаяць у вялікім натоўпе, другая — у тонкім ланцужку.
Так званая новая расейская апазыцыя засьведчыла, што энэргіі і крэатыву ў яе яшчэ хапае. Але калі на ўсе гэтыя падзеі глядзець крыху збоку, то робіцца зразумела, што патэнцыялу для пашырэньня пратэсту няма. Усталяваўся нейкі status quo ў грамадзтве, калі варагуючыя бакі выклалі свае козыры, акрэсьлілі траншэямі пазыцыі. Гэткая акопная вайна. І калі посьпехі ў гэтым супрацьстаяньні і магчымыя, то толькі лякальныя. Плюс працэнт туды, плюс тры сюды...
Ясна, што на кожныя 100 тысяч апазыцыі Пуцін можа адказаць 130 тысячамі ў Лужніках. Ясна, што на лёзунгі «Хопіць карміць Каўказ», пэўная частка грамадзтва можа адказаць «Хопіць карміць Маскву». Фактычна адбылося пазыцыянаваньне «свой-чужы», і выбар тых, хто ня вызначыўся, ужо ні на што не ўплывае. Прынамсі, на гэтых выбарах.
Для апазыцыі пачынаецца новы пэрыяд, дзе галоўнымі будуць ужо ня вулічныя акцыі пратэсту, а штодзённая праца па пабудове новага палітычнага руху.
Справяцца ці ня справяцца — вось што цяпер галоўнае, а ня тое, пераможа Пуцін у першым туры ці ў другім. А дзейнічаць жа давядзецца не ў самых спрыяльных умовах. Па-першае, ня выключана, што адразу пасьля выбараў мы пабачым у тым ці іншым выглядзе пуцінскую рэакцыю. Па другое, натуральным шляхам спадзе энтузіязм тых, хто выходзіў і выходзіць на плошчу. І пытаньне, што стане з гэтымі людзьмі — яны перажывуць расчараваньне ў палітыцы, ці зразумеюць, што «ўсё толькі пачынаецца», як сказаў Рыгор Яўлінскі, для якога, прынамсі гэтым разам, усё ўжо скончылася
Як утрымаць як мага больш гэтых людзей у палітыцы і якую асобу прапанаваць у якасьці рэальнай альтэрнатывы Пуціну — вось пра што трэба думаць цяпер апазыцыйным партыям а не перажываць аб тым, што «нашысты» сваім зьяўленьнем апаганілі неперадавальную атмасфэру «Жан-Жаку».
Бо, як гаварыў ідэоляг Вялікай францускай рэвалюцыі Жан Жак Русо, «свабода не палягае ні ў якай форме кіраваньня, яна ў сэрцы кожнага свабоднага чалавека». А ня ў модным шынку ягонага імя ў расейскай сталіцы.
Ня сьмешна гэта ўсё, зразумела. «Пакуль вы змагаецеся за рэстараны, Пуцін стане прэзыдэнтам», — напісаў адзін камэнтатар гэтай дыскусіі. Мне ж падаецца, што такія сюжэты зьяўляюцца менавіта таму, што вынікі выбараў амаль прадвызначаныя. Калі б праўладныя актывісты непакоіліся за вынікі выбараў, ня тым бы яны займаліся, а пахалі б на павялічэньне рэйтынгу Пуціна. Але, відаць, іх ня просяць.
Візуальна інтрыга яшчэ, канешне, застаецца. Так учора, у нядзелю, адбылася
Адна справа — стаяць у вялікім натоўпе, другая — у тонкім ланцужку.
чарговая акцыя апазыцыі «Белае кола». Яна, безумоўна, была ўнушальнай і эфэктнай. Трыццаць тысячаў чалавек паўсталі ў адзін шэраг уздоўж Садовага кола. Так бы мовіць, узялі Крэмль у аблогу. У псыхалягічным пляне сабраць гэтыя 30 тысячаў, магчыма, нават цяжэй, чым 100 тысячаў на Балотнай плошчы. Бо адна справа — стаяць у вялікім натоўпе, другая — у тонкім ланцужку.
Так званая новая расейская апазыцыя засьведчыла, што энэргіі і крэатыву ў яе яшчэ хапае. Але калі на ўсе гэтыя падзеі глядзець крыху збоку, то робіцца зразумела, што патэнцыялу для пашырэньня пратэсту няма. Усталяваўся нейкі status quo ў грамадзтве, калі варагуючыя бакі выклалі свае козыры, акрэсьлілі траншэямі пазыцыі. Гэткая акопная вайна. І калі посьпехі ў гэтым супрацьстаяньні і магчымыя, то толькі лякальныя. Плюс працэнт туды, плюс тры сюды...
Ясна, што на кожныя 100 тысяч апазыцыі Пуцін можа адказаць 130 тысячамі ў Лужніках. Ясна, што на лёзунгі «Хопіць карміць Каўказ», пэўная частка грамадзтва можа адказаць «Хопіць карміць Маскву». Фактычна адбылося пазыцыянаваньне «свой-чужы», і выбар тых, хто ня вызначыўся, ужо ні на што не ўплывае. Прынамсі, на гэтых выбарах.
Для апазыцыі пачынаецца новы пэрыяд, дзе галоўнымі будуць ужо ня вулічныя акцыі пратэсту, а штодзённая праца па пабудове новага палітычнага руху.
Для апазыцыі пачынаецца новы пэрыяд, дзе галоўнымі будуць ужо ня вулічныя акцыі пратэсту.
Справяцца ці ня справяцца — вось што цяпер галоўнае, а ня тое, пераможа Пуцін у першым туры ці ў другім. А дзейнічаць жа давядзецца не ў самых спрыяльных умовах. Па-першае, ня выключана, што адразу пасьля выбараў мы пабачым у тым ці іншым выглядзе пуцінскую рэакцыю. Па другое, натуральным шляхам спадзе энтузіязм тых, хто выходзіў і выходзіць на плошчу. І пытаньне, што стане з гэтымі людзьмі — яны перажывуць расчараваньне ў палітыцы, ці зразумеюць, што «ўсё толькі пачынаецца», як сказаў Рыгор Яўлінскі, для якога, прынамсі гэтым разам, усё ўжо скончылася
Як утрымаць як мага больш гэтых людзей у палітыцы і якую асобу прапанаваць у якасьці рэальнай альтэрнатывы Пуціну — вось пра што трэба думаць цяпер апазыцыйным партыям а не перажываць аб тым, што «нашысты» сваім зьяўленьнем апаганілі неперадавальную атмасфэру «Жан-Жаку».
Бо, як гаварыў ідэоляг Вялікай францускай рэвалюцыі Жан Жак Русо, «свабода не палягае ні ў якай форме кіраваньня, яна ў сэрцы кожнага свабоднага чалавека». А ня ў модным шынку ягонага імя ў расейскай сталіцы.
