Цыганкоў: Прадстаўнікі ўладаў заяўляюць, што скарачэньне навучаньня адбываецца ў адпаведнасьці зь неабходнасьцю ў гэтых спэцыяльнасьцях. Маўляў, няма ўжо патрэбы ў столькіх настаўніках беларускай мовы. Наколькі абгрунтавана выглядаюць такія тлумачэньні? І чаму зьнізілася патрэба ў навучаньні беларускай мове ў сярэдніх школах?
Баршчэўскі: Фармальна яны маюць рацыю — спачатку яны зьнішчылі беларускую мову ў школах, фактычна скараціўшы яе ў 2,5 разу ў параўнаньні з тым, што было ў 90-я гады. А цяпер ім і ня трэба спэцыялісты. Бо пра гэта гаварылася, што скарачэньне выкладаньня беларускай мовы і літаратуры ў старэйшых клясах школы да 2 гадзінаў непазьбежна прывядзе да скарачэньня настаўнікаў. Таму яны спачатку зьнішчылі мову ў школах, а потым ім непатрэбныя і спэцыялісты.
Гэта, дарэчы, адказ некаторым аптымістам, якія кажуць, што ўлады плянуюць нейкую беларусізацыю. З кім яны будуць праводзіць гэтую беларусізацыю? Улады плянуюць далейшае вынішчэньне беларускай мовы, і моўная палітыка відавочна накіраваная ў адзін бок.
Цыганкоў: Нават у тых беларускамоўных школах, колькасьць якіх памяншаецца, часам не хапае настаўнікаў. У чым тут галоўная прычына? Агульная стратэгія ўладаў на скарачэньне ўжытку беларускай мовы, як вы лічыце, ці проста агульная дэградацыя прафэсіі настаўніка?
Баршчэўскі: Калі б у нас была беларуская дзяржава, яна б знайшла прымяненьне спэцыялістам зь беларускай мовай. Калі б у нас было рэальнае дзьвюхмоўе, як гэта запісана ў Канстытуцыі, філёлягі зь веданьнем беларускай мовы былі б масава патрэбныя. Трэба было б перакладаць дакумэнтацыю, рабіць у рэкляме, бізнэсе, ва ўсіх сфэрах. Але калі відавочна, што Канстытуцыя парушаецца, што ніякага дзьвюхмоўя няма, то застаецца толькі школа і настаўніцтва.
Фармальна, «на паперы», спэцыялістаў для школы хапае, я думаю. Але натуральна, што людзі не ідуць працаваць на непрэстыжныя спэцыяльнасьці, і таму ўзьнікае недахоп, якога не павінна быць. Калі б дзяржава сапраўды была беларускай, то попыт на спэцыялістаў з добрым веданьнем беларускай мовы быў бы ў шмат разоў больш.
Баршчэўскі: Фармальна яны маюць рацыю — спачатку яны зьнішчылі беларускую мову ў школах, фактычна скараціўшы яе ў 2,5 разу ў параўнаньні з тым, што было ў 90-я гады. А цяпер ім і ня трэба спэцыялісты. Бо пра гэта гаварылася, што скарачэньне выкладаньня беларускай мовы і літаратуры ў старэйшых клясах школы да 2 гадзінаў непазьбежна прывядзе да скарачэньня настаўнікаў. Таму яны спачатку зьнішчылі мову ў школах, а потым ім непатрэбныя і спэцыялісты.
Гэта, дарэчы, адказ некаторым аптымістам, якія кажуць, што ўлады плянуюць нейкую беларусізацыю. З кім яны будуць праводзіць гэтую беларусізацыю? Улады плянуюць далейшае вынішчэньне беларускай мовы, і моўная палітыка відавочна накіраваная ў адзін бок.
Цыганкоў: Нават у тых беларускамоўных школах, колькасьць якіх памяншаецца, часам не хапае настаўнікаў. У чым тут галоўная прычына? Агульная стратэгія ўладаў на скарачэньне ўжытку беларускай мовы, як вы лічыце, ці проста агульная дэградацыя прафэсіі настаўніка?
Калі б у нас было рэальнае дзьвюхмоўе, як гэта запісана ў Канстытуцыі, філёлягі зь веданьнем беларускай мовы былі б масава патрэбныя.
Баршчэўскі: Калі б у нас была беларуская дзяржава, яна б знайшла прымяненьне спэцыялістам зь беларускай мовай. Калі б у нас было рэальнае дзьвюхмоўе, як гэта запісана ў Канстытуцыі, філёлягі зь веданьнем беларускай мовы былі б масава патрэбныя. Трэба было б перакладаць дакумэнтацыю, рабіць у рэкляме, бізнэсе, ва ўсіх сфэрах. Але калі відавочна, што Канстытуцыя парушаецца, што ніякага дзьвюхмоўя няма, то застаецца толькі школа і настаўніцтва.
Фармальна, «на паперы», спэцыялістаў для школы хапае, я думаю. Але натуральна, што людзі не ідуць працаваць на непрэстыжныя спэцыяльнасьці, і таму ўзьнікае недахоп, якога не павінна быць. Калі б дзяржава сапраўды была беларускай, то попыт на спэцыялістаў з добрым веданьнем беларускай мовы быў бы ў шмат разоў больш.
